Biorąc pod uwagę rodzaje narządów zmysłowych, dominujących przy odzw danego przedmiotu lub zjawiska, spostrzeżenia dzielimy na: wzrokowe słuchowe dotykowe inne
W niektórych przypadkach spostrzeżeniowe poznawanie rzeczywistości ma charakter wielozmyslowy tj. polisensoryczny, np.:
spostrzeżenia wzrokowo -słuchowe
spostrzeżenia wzrokowo - kinestetyczne (np. gra w siatkówkę)
Ze względu na rodzaj zjawisk rzeczywistych odzwierciedlanych w spostrzeżeniach, dzielimy je na:
spostrzeganie przedmiotów
spostrzeganie przestrzeni i stosunków przestrzennych między rzeczami spost czasu (stosunków czasowych między przedmiotami i zjawiskami) spost mchów istot, przedmiotów i mchów własnego ciał Wg Tomaszewskiego spostrzeganie to ukierunkowana czynność konstruowania spostrzeżeń Wyróżniamy wówczas 2 rodzaje spostrzegania, będących wynikiem tych czynności. Podstawą podziału jest poziom organizacji spostrzegania:
1. poziom czuciowo - ruchowy (sensoryczno - motoryczny); uzyskujemy spost figuralne na poziomie 1, pewne całości o cliarakterze przestrzenno - czasowym np. linie, bryły, punkty, spost mają określony kształt i rytm, ale nie mają jednego i wyraźnego znaczenia
2. poziom znaczeniowo - czynnościowy (semantyczno - operacyjny); spost przedmiotowe na poziomie 2; odzwierciedlamy nie tylko zmysłowy obraz obiektu, ale nadajemy mu znaczenie.
Ogólne etapy spostrzegania:
wrażenie - stadium polegające na podstawkowej recepcji bodźców selektywne organizowanie bodźców, informacji; wymaga większej aktywności od człowieka Etapy spostrzegania:
1. odbiór wrażeń a faza pobudzenia sensorycznego a aktywizacja schematu
2. faza rozpoznawania
3. tworzenie reprezentacji umysłowej (obrazu umysłowego zw. z spost)
3 poglądy na temat percepcji:
percepcja pozwala widzieć świat realny takim jakim on jest o tym, o czym możemy coś wiedzieć jest wyłącznie nasz własny proces percepcji (to co jest w naszej głowi)
najważniejszy aspekt percepcji to to, w jaki sposób ustalamy nazwy i określenia tego, co spostrzegamy.
Absolutyzm fenomcnalistyczny -odczuwają go ludzie, którzy przyjmują za pewnik, że mają bezpośredni kontakt z zewu światem i bezpośrednią jego znajomość. Eksperymenty wykazują jednak, że pewne rzeczy ni są takimi jakimi zdają się nam być
Zjawisko - spostrzeżenie np. jednego poruszającego się światła, zamiast dwóch lub więcej nieruchomych świateł zapalających się i gasnących (???)
Zadanie percepcji - dekodowanie napływającej informacji w taki sposób, aby identyfikować stałe cechy i relacje w otaczającym nas świecie i w ten sposób czynić go przewidywalnym, tak abyśmy wiedzieli jak z nimi postępować.