Zasada: Każdy ze współwłaścicieli jest zobowiązany do współdziałania w zarządzie rzeczą wspólną (Art. 200).
Wyjątek:
- zarząd zostaje powierzony jednemu ze współwłaścicieli przez:
- innych współwłaścicieli,
- sąd ( zob. niż.):
Wówczas:
- współwłaściciel sprawujący zarząd rzeczą wspólną może żądać od pozostałych współwłaścicieli wynagrodzenia odpowiadającego nakładowi jego pracy ( Art. 205)
współwłaściciel nie sprawrujący zarządu może w odpowiednich terminach żądać rachunku z zarządu (Art. 208 ).
Rodzaje zarządu:
a) UMOWNY- gdy wszyscy współwłaściciele w’ drodze umowry określają zarząd rzeczą wspólną w sposób inny, niż czyni to kc, np. mogą wyznaczyć zarządcę, którym będzie osoba trzecia, mogą też postanowić, że do niektórych czynności zwykłego zarządu potrzebna będzie zgoda wszystkich.
b) SĄDOWY ( Art. 203 )- polega na ustanowieniu zarządcy przez sąd na żądanie współwłaściciela, jeżeli:
nie można uzyskać zgody współwłaścicieli w' istotnych sprawach dotyczących zwykłego zarządu albo:
większość współwłaścicieli narusza zasady prawidlowTego zarządu lub
- większość ta krzywdzi mniejszość.
b) USTAWOWY kiedy rzeczą zarządzają wszyscy współwłaściciele w'g zasad przewidzianych w ustawie.
- CZYNNOŚCI ZWYKŁEGO ZARZĄDU- czynności, które trzeba podejmować by zachować rzecz, masą majątkową w nie pogorszonym stanie, zarówno czynności prawne jak i faktyczne. Może to także oznaczać utrzymanie stałego poziomu dochodów ( np. przy nieruchomościach- pobieranie czynszu, wynajem lokali). Do tych czynności potrzebna ( Art. 201 )
- jest zgoda większości
- jeżeli jednak większość współwłaścicieli postanawia dokonać czynności rażąco sprzecznej z zasadami prawidłowego zarządu rzeczą wspólną, każdy ze współwłaścicieli może żądać rozstrzygnięcia przez sąd ( Art. 202 ).
- jeśli takiej zgody brak, każdy ze współwłaścicieli może żądać upoważnienia sądowego do dokonania czynności,
- CZYNOŚCI PRZEKRACZAJĄCE ZWYKŁY ZARZĄD- rozporządzenia rzeczą i czynności, które zmieniają przeznaczenie rzeczy w sposób istotny zwiększają lub zmniejszają ich wartość.
Zasada: Art. 199- potrzebna jest zgoda wszystkich współwłaścicieli,
Wyjątek: jeśli takiej zgody brak, współwłaściciele, których udziały wynoszą co najmniej połowę, mogą żądać rozstrzygnięcia przez sąd, który orzeknie, mając na względzie:
- cel zamierzonej czynności,
- interesy wszystkich współwłaścicieli.
- CZYNNOŚCI ZACHOWAWCZE- Art. 209- wszelkie czynności i dochodzenie roszczeń, które zmierzają do zachowania wspólnego prawra. Może ich dokonywać każdy ze współwłaścicieli. KORZYSTANIE Z RZECZY WSPÓLNEJ:
a) USTAWOWY- jeżeli wT braku odmiennej umowy lub orzeczenia sądowego współwłaściciele korzystają z rzeczy wspólnej tak, jak przewiduje to przepis ustawy.
- IUS POSSIDENDI/IUS UTENDI- wr takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych właścicieli ( Art. 206)
Jeśli da się określić zakresy' współkorzystania i współposiadania to sąd powinien to zrobić, ale czasem nic da się wyznaczyć zakresu. Wówczas sąd może dokonać podziału rzeczy do korzystania ( QUO AD USUM )- możliwy' przy gruntach.
- IUS FRUENDI- przypadają one współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów, w' takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary' związane z rzeczą wspólną ( Art. 207 )
b) UMOWNY- jeżeli sposób korzystania z rzeczy wspólnej określili sami współwłaściciele w umowie,
Umowy takie nie rodzą skutków' względem osób trzecich. W ich następstwie nie powstają prawa rzeczowe, lecz jedynie roszczenia względne, skuteczne tylko między współwłaścicielami, którzy je zaw'arli. W szczególności umowy takie byłyby nieskuteczne względem nabywcy udziału, co nie