AUDYCJA Z OKAZJI
„ŚWIATOWEGO DNIA OFIAR KATYNIA”
FRAGMENT PIOSENKI JACKA KACZMARSKIEGO, KATYŃ - 2:02
13 KWIETNIA -
ŚWIATOWY DZIEŃ PAMIĘCI OFIAR KATYNIA
CZYTANIE 1 Manuela Garczyńska
23 sierpnia 1939 roku w Moskwie Związek Sowiecki i III Rzesza podpisały układ o nieagresji, który przeszedł do historii pod nazwą pakt Ribbentrop-Mołotow. Do układu załączono tajną klauzulę, w której obydwa państwa uzgodniły podział terytorium państwa polskiego. Był to czwarty rozbiór Polski.
1 września 1939 roku niemiecki Wehrmacht dokonał agresji na Polskę i wciągu dwóch tygodni zajął połowę jej terytorium. 17 września 1939 roku Armia Czerwona dokonała agresji od wschodu. Sowiecka agresja uniemożliwiła dalsze prowadzenie przez Wojsko Polskie obrony kraju oraz przesądziła o upadku państwa polskiego. Po zakończeniu walk lokalnych ze stawiającymi opór jednostkami polskimi, Rosjanie wzięli do niewoli 200.000 żołnierzy, w tym 8 tysięcy oficerów i 6 tys. funkcjonariuszy policji.
CZYTANIE 2 Sylwia Walaszczyk
3 października 1939 roku ludowy komisarz spraw wewnętrznych, Ławrientij Beria rozkazał wyselekcjonowanie z masy jeńców oficerów Wojska Polskiego, Korpusu Ochrony Pogranicza, funkcjonariuszy policji państwowej, pracowników wywiadu, sądownictwa i zgrupować ich w obozach Kozielska, Starobielska i Ostaszkowa. Jednocześnie na okupowanym terenie Polski trwały nieustannie dalsze poszukiwania oficerów Wojska Polskiego i funkcjonariuszy innych służb państwowych, nie wziętych bezpośrednio do niewoli we wrześniu 1939 roku.
CZYTANIE 3 Manuela Garczyńska
5 marca 1940 roku Biuro Polityczne Komitetu Centralnego Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików) (WKP (b)) podjęło decyzję o rozstrzelaniu polskich oficerów znajdujących się w obozach jenieckich na terytorium Związku Sowieckiego. Na rozkazie nr 13 znalazły się podpisy: Józefa Stalina, Wiaczesława Mołotowa, Klimenta Woroszyłowa, Łazara Kaganowicza, Michaiła Kalinina i Anastasa Mikojana.
Akcja masowych rozstrzeliwań, powierzona specjalnym grupom NKWD, rozpoczęła się w kwietniu 1940 roku i trwała do połowy maja 1940 roku. Łącznie wymordowano 14.552 osoby w tym: 4.421 osób w Katyniu, 6.311 w Ostaszkowie i 3.820 więźniów w Starobielsku.
CZYTANIE 4 Sylwia Walaszczyk
13 kwietnia 1943 roku berlińskie radio ogłosiło, że niemieckie władze okupacyjne odnalazły mogiły polskich oficerów w lesie między miejscowością Gniezdowo i Katyń w pobliżu Smoleńska. O dokonanie zbrodni Niemcy oskarżyli Sowietów.
Władze sowieckie wyparły się zbrodni, winą obarczając Niemców. Rząd Rzeczpospolitej Polskiej na Uchodźstwie zwrócił się do Międzynarodowego Czerwonego Krzyża w Genewie o zbadanie sprawy. W odpowiedzi Związek Sowiecki zerwał z nim stosunki dyplomatyczne i oskarżył go o współpracę z hitlerowcami. Wielka Brytania i Stany Zjednoczone nie poparły działań rządu polskiego na uchodźstwie.
W 1944 roku Sowieci sfabrykowali dowody mające służyć oskarżeniu Niemców o tę zbrodnię. Mimo wysiłków sowieckich nie włączono tych pomówień do aktu oskarżenia w procesie Norymberskim.
CZYTANIE 5 Manuela Garczyńska
Władze PRL podtrzymywały sowiecką wersję wydarzeń aż do 1990 roku. Mówienie prawdy o tych wydarzeniach kończyło się szykanami komunistycznej administracji, a czasami prześladowaniem przez Służbę Bezpieczeństwa.
Dopiero 13 kwietnia 1990 roku do zbrodni przyznał się w imieniu narodu rosyjskiego prezydent Związku Sowieckiego Michaił Gorbaczow. W 1992 roku Polska otrzymała kopię decyzji Biura Politycznego KC WKP (b) z 5 marca 1940 roku o rozstrzelaniu 25 700 osób cywilnych i wojskowych pochodzenia polskiego. 28 lipca 2000 roku w Katyniu otwarty został cmentarz polskich i rosyjskich ofiar NKWD.
Niestety po dzień dzisiejszy „zbrodnię katyńską” władze Rosji nie chcą uznać jako „zbrodnię przeciwko ludzkości”.
FRAGMENT PIOSENKI JACKA KACZMARSKIEGO, KATYŃ - 2:05
2