I KZP 31/05 - z dnia 27 października 2005 r. w składzie 3 sędziów na pytanie prawne Sądu Okręgowego w Zamościu
Artykuł 86 § 1 k.k. przewiduje możliwość wymierzenia kary łącznej obejmującej grzywny orzeczone na podstawie art. 71 § 1 k.k. oraz na innych podstawach prawnych; wskazana w art. 86 § 1 k.k. (po średniku) granica 180 stawek dziennych odnosi się jedynie do przypadków łączenia grzywien orzeczonych na podstawie art. 71 § 1 k.k. w związku z warunkowym zawieszeniem wykonania kary pozbawienia wolności, przy czym w przypadku łączenia kilku takich grzywien z grzywnami orzeczonymi na innych podstawach prawnych, suma tych pierwszych nie może przekraczać 180 stawek dziennych.
II KK 346/05 - wyrok z dnia 3 lutego 2006 r.
Karę łączną grzywny, wymierzaną w stawkach dziennych, sąd orzeka z uwzględnieniem reguł określonych w art. 85 i art. 86 § 1 k.k., natomiast przepis art. 86 § 2 k.k. ma zastosowanie tylko w wypadku orzekania takiej kary w wyroku łącznym.
Wyrok z dnia 21 sierpnia 2007 r., II KK 96/07
Ustawodawca nie unormował odrębnie kwestii orzekania kary łącznej w wyroku łącznym. Mimo oczywistej możliwości nie uzupełnił treści art. 85 k.k. czy 86 § 1 k.k., tak by przy orzekaniu kary łącznej w wyroku łącznym sąd brał za podstawę, w miejsce kar jednostkowych wymierzanych za zbiegające się przestępstwa, kary łączne, jeżeli zostały orzeczone w poszczególnych sprawach. Jednoznaczne językowo brzmienie przytoczonego wyżej fragmentu art. 86 § 1 k.k. (przy braku odmiennej regulacji) zobowiązywało sąd do rozwiązania kary łącznej orzeczonej w uprzednim wyroku łącznym i wymierzenie nowej kary łącznej w granicach od najsurowszej z kar jednostkowych orzeczonych tymi wyrokami do sumy kar orzeczonych za poszczególne przestępstwa.
Artykuł 86 § 1 k.k. nie wyklucza możliwości wymiaru kary łącznej przy zasadzie kumulacji, co stoi w sprzeczności z tezą, iż istnieje ustawowe wymaganie orzekania kary łącznej w sposób korzystny dla skazanego. Wymierzenie in concreto kary łącznej przy stosowaniu zasady kumulacji, uzasadnionego rezultatem dokonanych ocen, nie jest sprzeczne z prawem ani z aksjologią ustawy.
Nie ma zatem żadnych podstaw do zaakceptowania tezy, że „granice nowej kary łącznej wyznaczają także poprzednie kary łączne”
Nie sposób zaakceptować tezę, że racjonalizacja kary orzekanej jako kara łączna w wyroku łącznym musi być rozumiana wyłącznie jako łagodzenie i mieć zatem charakter jednokierunkowy.
V KK 419/06 - postanowienie z dnia 4 lipca 2007 r.
Granice wymiaru kary łącznej, określone w art. 86 § 1 in princ. k.k., obowiązują, lege non distinguente, zarówno w wypadku jednoczesnego orzekania tej kary, jak i w wypadku orzekania jej w wyroku łącznym - niezależnie od tego, czy wyrokami podlegającymi łączeniu orzeczono wyłącznie kary za poszczególne przestępstwa, czy także kary łączne.
II KK 96/07 - wyrok z dnia 21 sierpnia 2007 r.
Racjonalizacja kary orzekanej jako kara łączna w wyroku łącznym nie musi być rozumiana wyłącznie jako łagodzenie i mieć zatem charakter jednokierunkowy.
Wyrok z dnia 3 czerwca 2009 r., III KK 27/09 (BPK 7/09)
Z natury wyroku łącznego wynika, iż orzeczona nim kara łączna nie może wywołać dla skazanego skutków mniej korzystnych niż te, które wynikają dlań z wykonania poszczególnych kar orzeczonych w jednostkowych wyrokach.
Wyrok łączny nie może służyć naprawianiu zaniechań organów postępowania w zakresie łącznego oskarżenia lub rozpoznania sprawy o wszystkie czyny pozostające w zbiegu realnym.
Możliwość orzeczenia kary łącznej bezwzględnego pozbawienia wolności według zasad określonych w art. 86 § 1 k.k. oznaczałaby obarczenie skazanych ryzykiem włączenia do tej kary kar orzeczonych z warunkowym zawieszeniem ich wykonania, jako podstawy do ferowania wyższej kary niż suma tych, które wykonane byłyby oddzielnie.
Postanowienie z dnia 5 stycznia 2011 r., II KK 172/10 (Biuletyn Prawa Karnego nr 3/11)
Nie można (…) jednoznacznie (…) przyjąć, że podobieństwo popełnianych przestępstw zawsze stanowi okoliczność łagodzącą w sprawie, ponieważ może również świadczyć o niepoprawności sprawcy i jego konsekwencji, czy wręcz premedytacji w dążeniu do łamania porządku prawnego. Z tych względów, nie sposób przyjąć, że sąd rejonowy, a w ślad za nim sąd okręgowy w sposób rażący naruszył przepisy prawa materialnego określające zasady wymiaru kary.
Wyrok z dnia 15 czerwca 2011 r., II KK 108/11 (Biuletyn Prawa Karnego nr 10/11)
Przy wydawaniu wyroku łącznego, niezależnie od stosowanej przez sąd zasady kształtowania kary łącznej, należy mieć na uwadze także ewentualną zmianę stanu prawnego, gdy zmiana ta dotyczy na nowo kształtowanych składników wymiaru kary [art. 4 § 1 k.k.].
Z uzasadnienia:
(…)
Jeżeli zatem Sąd Rejonowy stosował w niniejszej sprawie faktycznie art. 89 § 1 k.k. w jego brzmieniu i rozumieniu sprzed wejścia w życie nowelizacji listopadowej 2009 r., to uczynił to z naruszeniem prawa, które miało istotny wpływ na treść tego orzeczenia, przez wadliwą wykładnię tego przepisu. Jeżeli zaś miał na uwadze obowiązujące już nowe brzmienie art. 89 § 1 i 1a k.k., to nie zauważył, iż już pod rządem poprzedniego Kodeksu zasadnie przyjmowano, że przy wydawaniu wyroku łącznego, niezależnie od stosowanej przez sąd zasady kształtowania kary łącznej, należy mieć na uwadze także ewentualną zmianę stanu prawnego, gdy zmiana ta dotyczy na nowo kształtowanych składników wymiaru kary (wyrok SN z dnia 20 lutego 1995 r., II KRN 2/95, OSNKW 1995, z. 3-4, poz. 17). Także ostatnio wyraźnie podkreśla się w orzecznictwie Sądu Najwyższego, i to już po wejściu w życie wspomnianej nowelizacji z 2009 r., że obecna dopuszczalność orzekania także przy łączeniu kar z warunkowym zawieszeniem ich wykonania - kary łącznej bez takiego zawieszenia, musi uwzględniać fundamentalną zasadę prawa karnego wyrażoną w art. 4 § 1 k.k., tym bardziej, że wprowadzone nią zmiany odnośnie kary łącznej są dla skazanych mniej korzystne, od tych, które obowiązywały poprzednio (postanowienie SN z dnia 16 grudnia 2010 r., II KK 156/10, LEX nr 783279). Zatem rację ma skarżący, że w takiej sytuacji doszło do obrazy w tej sprawie art. 4 § 1 k.k.
(…)
III KK 42/11 - postanowienie z dnia 5 maja 2011 r. (Biuletyn SN Nr 9/11)
Zarówno art. 39 § 1 k.k.s., jak i art. 86 § 1 k.k., określając granice kary łącznej grzywny posługują się kryterium ilości stawek dziennych. W konsekwencji, ustalenie najsurowszej kary jednostkowej, stanowiącej dolną granicę kary łącznej, musi uwzględniać liczbę orzeczonych stawek dziennych. Natomiast górną granicę tej kary będzie wyznaczała suma stawek dziennych, ustalonych odnośnie do każdej z jednostkowych grzywien. Kara łączna grzywny nie może jednocześnie przekroczyć granic rodzajowych. tj. 1080 stawek dziennych w przypadku art. 39 § 1 k.k.s. i 810 stawek dziennych w przypadku art. 86 § 1 k.k. Ustalenie granic kary łącznej grzywny odbywa się więc niezależnie od wysokości stawek przyjętych w poszczególnych wyrokach.
3
ART. 86 K.K.