„We're all livin' in Amerika”:
3 VIII 1945 - akt z Chapultepec, efekt obrad konferencji międzyamerykańskiej w Meksyku, przypomnienie zasad ustalonych na poprzednich konferencjach, obowiązek konsultacji w razie naruszenia integralności, suwerenności bądź niepodległości jednego z państw, zalecenie tworzenia sojuszy, zapowiedź regionalnego układu bezpieczeństwa zbiorowego
30 VIII 1947 - pakt z Rio, efekt kolejnej konferencji, międzyamerykański traktat o pomocy wzajemnej, określenie „strefy bezpieczeństwa” półkuli zachodniej (od bieguna do bieguna i od cieśniny Beringa po wschodnie wybrzeża Grenlandii), podczas wojny o Falklandy USA miały formalnie obowiązek pomocy zarówno UK (NATO) jak i ARG (Rio), ale wybrały UK (co ARG miała im za złe)
30 IV 1948 - Karta OPA w Bogocie, na IX konferencji panamerykańskiej:
Cele:
umacnianie pokoju i bezpieczeństwa na kontynencie
popieranie i konsolidowanie demokracji
pokojowe rozwiązywanie sporów
zapobieganie agresji
rozwiązywanie problemów politycznych, prawnych i gospodarczych
rozwój gospodarczy, społeczny i kulturowy
walka z ubóstwem
ograniczenie broni konwencjonalnych
Zasady:
przestrzeganie prawa międzynarodowego
poszanowanie suwerennośc
pacta sunt servanda
zasada dobrej wiary
praktykowanie demokracji
swoboda wyboru ustroju
walka z ubóstwem
potępienie wojny napastniczej, zwycięstwo nie tworzy praw
agresja na jedno państwo stanowi agresję na wszystkie
pokojowe załatwianie sporów
sprawiedliwość społeczna i bezpieczeństwo socjalne
współpraca gospodarcza
prawa zasadnicze jednostki
poszanowanie wartości kulturalnych
wychowanie społeczeństw w duchu sprawiedliwości, wolności i pokoju
Członkostwo - zgody wyraża sekretarz generalny z upoważnienia Zgromadzenia Ogólnego, które działa na podstawie zalecenia Stałej Rady, państwa nie można wykluczyć, a jedynie zawiesić (Kuba)
Organy:
Zgromadzenie Ogólne - organ naczelny, zbiera się co roku, każde państwo ma jeden głos
Konferencje Konsultacyjne MSZ - organ konsultacyjny, zbierają się w sprawie problemów wymagających pilnego rozpatrzenia (decyzję podejmuje Stała Rada) lub w razie agresji
Stała Rada - organ wykonawczy, wspiera pokojowe rozwiązywanie sporów
Międzyamerykańska Rada ds. Rozwoju Integralnego - działa na rzecz rozwoju i zwalczania ubóstwa
Międzyamerykański Komitet Prawników - ciało doradcze, wspiera rozwój i kodyfikację PMP
Międzyamerykańska Komisja Praw Człowieka - pilnuje przestrzegania PC
Sekretariat Generalny - funkcje administracyjne i organizacyjne, na czele stoi sekretarz generalny, wybierany przez ZO na 5 lat z możliwością reelekcji, jego następcą nie może być obywatel tego samego państwa, tak samo wybierany jest zastępca, siedzibą jest Waszyngton
16-22 IX 1952 - przewrót w Argentynie, obalenie Perona
1956-1957 - próby USA utworzenia SATO - Paktu Południowoatlantyckiego, ale reszty krajów nie udało się przekonać
1 I 1959 - rewolucja kubańska, obalenie Batisty przez partyzantkę Fidela Castro
13 II 1961 - Kennedy ogłasza projekt Sojuszu dla Postępu - „południowoamerykańskiego planu Marshalla”, przyjęty w Punta del Este w VIII 1961 - Karta Punta del Este, ale efekty były mizerne
17 IV 1961 - desant w Zatoce Świń
14 X - 20 XI 1962 - kryzys kubański
IV 1965 - powstanie w Dominikanie, interwencja USA, w końcu kompromis i wybory, USA wycofały się w IX 1966
14 II 1967 - układ z Tlateloco, dezatomizacja AŁ
V 1969 - deklaracja z Viña del Mar, kraje AŁ domagają się równoprawnych stosunków z USA
11 IX 1973 - zamach stanu w Chile, Allende w niejasnych okolicznościach wypada z balkonu, władzę przejmuje Augusto Pinochet Ugarte i sobie rządzi do 1990
VII 1975 - uchwały OPA w San Jose, państwa członkowskie mają swobodę w układaniu kontaktów z Kubą
7 IX 1977 - traktaty o Kanale Panamskim w Waszyngtonie (Carter-Torrijos), demilitaryzacja i przekazanie Kanału Panamie do 31 XII 1999, później Panama miała zagwarantować jego neutralność (jak również ewentualnym kolejnym kanałom)
1979 - rewolucja w Nikaragui, obalenie Somozy przez lewicową partyzantkę sandinistów z Danielem Ortegą na czele, USA popierają kontrpartyzantkę - contras, nakładają embargo handlowe, blokują i zaminowują porty, w efekcie w 1984 NIK składa skargę do MTS
1980 - wybuch wojny domowej w Salwadorze (Front Wyzwolenia Narodowego im. Farabundo Marti)
2 IV-15 VI 1982 - wojna o Falklandy
8-9 I 1983 - konferencja na wyspie Contadora (Panama), MSZ PAN, KOL, MEX i WEN w sprawie pokoju w Ameryce Środkowej - powstaje Grupa z Contadory
25 X 1983 - interwencja USA na Grenadzie
21-22 VI 1984 - konferencja w Cartagenie, spotkanie państw zadłużonych (ARG, BRA, BOL, CHI, DOM, EKW, KOL, MEX, PER, URU, WEN), powstaje Grupa z Cartageny
25 VI-20 XI 1984 - rozmowy w sprawie NIK w Mazzanillo (Meksyk), efektem wybory (XI 1984), ale USA uznają je za nielegalne
28 VII 1984 - powstaje Grupa z Limy (ARG, BRA, PER, URU - państwa demokratyczne, które obaliły rządy dyktatorskie), popiera starania Grupy z Contadory, dlatego jest też określana nazwą Grupy Poparcia
11-12 I 1986 - posłanie z Caraballedy (Contadora + Lima), wezwanie do wznowienia rokowań w sprawie NIK
25 V 1986 - deklaracja z Esquipilas (GWA, HON, NIK, PAN, SAL), poparcie projektu aktu pokojowego Contadory
IX 1986 - połączenie Contadory i Limy w Grupę z Rio
7 VIII 1987 - plan Ariasa (Procedura ustanowienia pełnego i trwałego pokoju w Ameryce), w efekcie kolejnego szczytu państw AŚ w Gwatemali
21 III 1988 - rozejm w NIK
7 XI 1989 - utworzenie Środkowoamerykańskich Sił Pokojowych NZ (ONUCA)
25 II 1990 - wybory w NIK, zwycięstwo prawicy
19 IV 1990 - ostateczna demobilizacja ostatnich oddziałów
1991 - początek rozmów pokojowych w GWA (tam wojna domowa od 30 lat), na czele opozycji indiańskiej Rigoberta Menchu (Nobel w 1992)
30 IX 1991 - zamach stanu w HAI, obalenie prezydenta Aristide'a przez juntę wojskową
16 I 1992 - porozumienie pokojowe w SAL
IX 1994 - interwencja międzynarodowa na HAI, przywrócenie władzy Aristide'owi (głównie wskutek mediacji Cartera)
26 XII 1996 - porozumienie pokojowe w GWA
14 XII 1999 - porozumienie Moscoso-Carter, USA zrzekają się Kanału Panamskiego
Współpraca subregionalna:
NAFTA (North American Free Trade Area - Północnoamerykańska Strefa Wolnego Handlu) - układ z San Antonio (7 X 1992), KAN, USA, MEX
Wspólnota Andyjska - układ z Trujillo (10 III 1996), BOL, EKW, KOL, PER, WEZ (wcześniej była Grupa Andyjska - 1966)
Mercosur (Wspólny Rynek Południa) - traktat z Asuncion (26 III 1991), BRA, ARG, PAR, URU
SELA (Latynoamerykańska Organizacja Gospodarcza) - traktat z Panamy (17 X 1975) - PAN, WEN, MEX, KUB, GUJ, EKW, PER, BRA, GRN, JAM, DOM, BAR, TiT, BOL, HON, NIK, GWA, ARG, KOS, URU, HAI, CHI, KOL, SUR, PAR, BLZ, BHM
CARICOM (Carribean Community and Common Market - Wspólnota i Wspólny Rynek Karaibski) - traktat z Chaguamaras (1 VIII 1973) , AiB, BLZ, BAR, DMK, GRN, GUJ, HAI, JAM, MTS, SKN, SLU, SUR, SVG, TiT
OECS (Organisation of Eastern Carribean States - Organizacja Państw Wschodniokaraibskich) - traktat z Basseterre (18 VI 1981), AGU, AiB, BWD, DMK, GRN, MTS, SKN, SLU, SVG
FTAA (Free Trade Area of the Americas - Strefa Wolnego Handlu Obu Ameryk), propozycja USA rozciągnięcia NAFTA na obydwa kontynenty, ale ze strony AŁ i antyglobalistów są opory, dlatego nic jeszcze nie podpisano
W 2007 Wspólnota Andyjska i Mercosur mają się połączyć, tworząc SACN (South American Community of Nations - Południowoamerykańską Wspólnotę Narodów), zgodnie z deklaracją z Cuzco (15 XII 2004) - ale o tym Zięba chyba jeszcze nie wie.