Obliczanie wynagrodzenia za nadgodziny
Pracownik jest zatrudniony w systemie podstawowym przez 5 dni w tygodniu (od poniedziałku do piątku) i wykonuje pracę po 8 godzin dziennie. Zdarza mu się pracować w nadgodzinach, za które nie otrzymuje czasu wolnego. Na jego wynagrodzenie składa się stałe miesięczne wynagrodzenie oraz premie: uznaniowa, motywacyjna i funkcyjna. Premie obliczane są procentowo od wynagrodzenia zasadniczego. Pracownik w listopadzie 2010 r. przepracował 17,5 godz. nadliczbowych, w tym 1 godz. w nocy. Jak obliczyć wynagrodzenie za godziny nadliczbowe?
W przypadku pracy wykonanej przez pracownika w godzinach nadliczbowych możliwe jest zrekompensowanie jej albo czasem wolnym, albo wypłacając wynagrodzenie i dodatek. Za pracę ponadnormatywną przysługuje dodatek w wysokości:
100% wynagrodzenia - gdy pracownik pracował w godzinach nadliczbowych, które przypadają w nocy, w niedziele i święta będące dla pracownika dniami wolnymi od pracy, a także w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, oraz za przekroczenie normy średniotygodniowej,
50% wynagrodzenia - za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w innych dniach (art. 1511 § 1 i 2 K.p.).
Wymieniony dodatek wypłaca się niezależnie od wypłaty normalnego wynagrodzenia za pracę nadliczbową. Należy przy tym zaznaczyć, że przepisy prawa pracy nie definiują, co należy rozumieć pod pojęciem normalnego wynagrodzenia. Jak wynika z orzecznictwa sądowego, takie wynagrodzenie obejmuje wszystkie składniki wynagrodzenia, które pracownik otrzymuje stale i systematycznie, czyli mające charakter roszczeniowy. Zalicza się do nich np. premie regulaminowe, dodatki stażowe czy dodatki funkcyjne, jeżeli są one przyznawane na podstawie zakładowych przepisów o wynagrodzeniach, w umowie o pracę lub w przepisach odrębnych.
Do obliczenia normalnego wynagrodzenia przyjmuje się składniki przysługujące pracownikowi w miesiącu, w którym pracował w godzinach nadliczbowych. Oznacza to, że w celu obliczenia stawki normalnego wynagrodzenia za 1 godzinę nadliczbową sumuje się podlegające wliczeniu składniki wynagrodzenia z miesiąca, w którym wystąpiły godziny nadliczbowe. Następnie otrzymaną kwotę dzieli się przez liczbę godzin pracy w tym miesiącu. W celu ustalenia stawki godzinowej pracownika wynagradzanego stałą stawką miesięczną należy stałe miesięczne wynagrodzenie podzielić przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu. W przypadku stawki godzinowej, przysługuje ono w ustalonej wysokości za każdą przepracowaną godzinę.
WAŻNE: Pracującym w systemie zadaniowym (wynagradzanym np. prowizyjnie czy akordowo) nie wyodrębnia się normalnego wynagrodzenia za godziny nadliczbowe. Otrzymują oni to wynagrodzenie łącznie z wynagrodzeniem za pracę zgodną z harmonogramem.
Natomiast podstawę obliczania dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych stanowi wynagrodzenie pracownika wynikające z jego osobistego zaszeregowania określonego stawką godzinową lub miesięczną. Jeżeli jednak taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania, przyjmuje się 60% wynagrodzenia.
Przykład Pracownik zatrudniony w systemie podstawowym od poniedziałku do piątku w listopadzie 2010 r. przepracował 17,5 godz. nadliczbowych, w tym 1 godz. w nocy. Pozostałe nadgodziny przypadały w dniach dla pracownika roboczych w porze dziennej. Nie otrzymał w zamian za nie czasu wolnego. Przysługuje mu stałe miesięczne wynagrodzenie w kwocie 2.500 zł, 15% premia uznaniowa, 10% premia motywacyjna oraz 20% premia funkcyjna. Premie liczone są od wynagrodzenia zasadniczego. W listopadzie br. pracownikowi przyznano premię uznaniową w wysokości 375 zł, premię motywacyjną - 250 zł i funkcyjną - 500 zł. Pracownikowi za 16,5 godz. nadliczbowych przekraczających normy dobowe przysługuje dodatek w wysokości 50%, a za 1 godzinę nadliczbową przypadającą w nocy - 100% dodatek. Przy ustalaniu normalnego wynagrodzenia za pracę nadliczbową nie uwzględnia się premii uznaniowej, gdyż jest to składnik o charakterze nieroszczeniowym. Wypłacany jest on na podstawie uznania pracodawcy. Pozostałe premie, które są określone w regulaminie premiowania, należy uwzględnić przy obliczaniu normalnego wynagrodzenia za pracę nadliczbową. Obliczenie normalnego wynagrodzenia i dodatków za pracę nadliczbową:
|