Wstp teoretyczny.

Jeeli w jednorodnym polu magnetycznym wstrzelimy prostopadle do linii si tego pola elektron

(o adunku = -e) z prdkoci  ,to na ten adunek dziaa sia:

0x01 graphic

gdzie:

0x01 graphic
-wektory pola elektrycznego i indukcji magnetycznej;

q-dodatni adunek próbny;

0x01 graphic
-wektor prdkoci adunku;

W tym przypadku 0x01 graphic
=0,a q=-e,co prowadzi do zwizku :

0x01 graphic

Wynikiem dziaania siy na elektron bdzie zakrzywienie jego toru w paszczyznie prostopadej do kierunku wektora 0x01 graphic
.Poniewa elektron wci porusza si w kierunkach prostopadych do 0x01 graphic
,to kt  stale wynosi /2 i warto bezwzgldna siy Lorentza jest staa ,a wic torem elektronu jest okrg .Zjawisko to zwie si

efektem magnetronowym .Posuy ono do wyznaczenia wartoci e/m.

Aby tego dokona naley okreli równoczenie trzy wielkoci fizyczne :wielko indukcji magnetycznej,prdko wstrzelenia elektronu w pole oraz promie okrgu ,po którym on kry w polu magnetycznym.Trudno jest wyznaczy przy ustalonym polu magnetycznym krzywizn toru elektronu ,wic w wiczeniu odbdzie si postpowanie odwrotne -- poszukamy pola o takiej indukcji B ,aby elektron kry z góry wyznaczonym torze (okrel. r).

Do tego suy dioda lampowa ,w której ciki drut (katoda) umieszczony jest w osi cylindrycznej anody .Elektrony wychodzce z teje katody biegn promienicie do anody uzyskujc przy tym prdko

0x01 graphic

gdzie Ua jest napiciem przyoonym midzy katod i anod .

W diodzie lampowej o promieniach anody i katody (odpowiednio ra i rk ;ra <rk)

tor elektrony zostanie tak zakrzywiony ,aby by on styczny do powierzchni anody.

Warto indukcji w której sytuacja ta nastpi nazwiemy krytyczn i oznaczymy Bkr

Dioda lampowa umieszczona jest w polu magnetycznym wytwarzanym przez cewk z prdem .Zneajc natenie w polu magnetycznym prdu I pyncego w solenoidzie mona wyznaczy indukcj magnetyczn pola w pobliu rodka cewki za pomoc wzoru :

B =  I

gdzie oznacza empirycznie wyznaczon sta .

0x01 graphic

Rys. Ukad w którym jest badany efekt magnetronowy

W dowiadczeniu badana jest zaleno prdu anodowego Ia funkcji B przy ustalonym napiciu anodowym