32 33


Postacią obdarzoną wieloma romantycznymi cechami jest główny bohater "Potopu" Henryka Sienkiewicza. Dzieje Andrzeja Kmicica przy­pominają losy Jacka Soplicy, bohatera "Pana Tadeusza". W młodoœci Kmicic popełnił tragiczne błędy, przylgnęło do niego imię zdrajcy. Gdy zrozumiał swą winę i zapragnął zasłużyć na miłoœć pięknej i uczciwej Oleńki, przybrał nazwisko Bahinicz. Podobnie jak Soplica walezyi z sza­leńczą odwagą, żeby odkupić winy i pozbyć się miana zdrajcy ojczyzny. Zorganizował obronę klasztoru jasnogórskiego, oblężonego przez Szwe­dów, z narażeniem życia uratował króla Jana Kazimierza powracającego ze Œląska. Jacek i Andrzej zostali zrehabilitowani, ogłoszono czyny, które œwiadczyły o patriotyzmie bohaterów.

Tekst "Reduty Ordona" wpłynął na postawę klerykowskiej młodzie­ży, wzbudził uczucia patriotyczne, utwierdził w przekonaniu, że należy przeciwstawiać się rusyfikacji.

Stefan Żeromski w "Syzyfowych pracaeh" docenił wartoœć poezji A. Mickiewicza. Recytowany na lekcji wiersz przez Bernarda Zygiera po­mógł młcxlzieży zrozumieć sytuację polityczną. Marcin Borowicz stop­niowo ulegał wpływom inspektora Zabielskiego, uczęszczał do rosyjs­kiego teatru, schlebiał nauczycielom rosyjskim, a pod wpływem "Reduty Ordona" zrozumiał swój błąd. Słuchał słów Mickiewicza z zapartym tchem i œciœniętym sercem, podziwiał odwagę żołnierzy polskich w czasie powstania listopadowego. Przypomniał sobie też opowiadanie gajowego o powstaniu z 1863 r. Zrodziły się w nim uczucia miłoœci do kraju i nienawiœci do wroga. Od tej pory inaczej patrzył na wiele spraw dotąd mu obcych. Potajemnie uczył się historii Polski i poezji romantyków.

Podobnie jak Mickiewicz w wielu utworach, tak też i Stanisław Wyspiański podjął problern walki narodowowyzwoleńezej, odwołał się do powstań narodowych. W "Weselu" autor próbuje obalać mity, które negatywnie wpływały na chęć walki z zaborcą. Polemizuje z ideą mesjanizmu traktując ją jako nakaz biemego czekania na cudowne zmartwychwstanie narodu. Jest to przykład, że poezja Mickiewicza in­spirowała poetów póŸniejszych epok.

Przykładem tradycji Mickiewiczowskiej w poezji może być wiersz Jana Lechonia pt. "Mochnacki". Autor łączy wizję koncertu Mochnackiego z atmosferą emigracyjnych wspomnień i debat, artystycznie nawiązał do koncertu Jankiela w "Panu Tadeuszu". Jest ten wiersz alegorycznym skrótem histnrii walk narodu polskiego o niepodległoœć i rozrachunkiem z tragedią powstania listopadowego.

32

Dostrzegam wpływ poezji Mickiewiczowskiej na twórczoœć Stefana Leromskiego, który stworzył bohatera (Tomasza Judyma) rezygnującego ze szczęœcia osobistego (jak bohater romantyczny) na rzecz idei, którą głosił. Jest w swoim działaniu odosobniony i rozdarty wewnętrznie. Cezary Baryka z "Przedwioœnia" stopniowo dojrzewa politycznie, snuje rozważania, jaką drogą Polska powinna kroczyć, żeby była państwem sprawiedliwym. Najbardziej dojrzałym politycznie bohaterem w twórczo­œci Mickiewiczajest ksiądz Robak, który nie chce działać sam i w tym celu organizuje powstanie, pełni funkcję emisariusza i głosi poglądy demo­kratyczne ("sami jesteœmy wolni, uczyńmy i włoœcian wolnymi, dajmy im w posiadanie dziedzictwo ziemi").

Patriotyzm Cezarego przejawia się w chęci zlikwidowania kontrastów społecznych w wolnej od zaborów Polsce.

Opis rezydencji szlacheckiej w Nawłoci jest inspirowany obrazem Soplicowa w "Panu Tadeuszu", podobnie brzmią słowa: "z drzewa lecz podmurowany..." inne: "panna podlotek zjawia się w pobliżu kurników

, która jednak zamiast karmić ptactwo (jak Zosia) z przestrachem przed nim uciekła".

Poezja Mickiewicza stała się nie tylko inspiracją, ale i metodą uka­zania między dworami dystansu, jaki wyznacza różnica epok i prob­lemów polityczno-społecznych. Dwór w Soplicowie jest oœrodkiem kul­tury i uczuć patriotycznych, a dwór w Nawłoci jest siedliskiem bez­myœlnej, próżniaczej egzystencji szlachty, która stworzyła kult jedzenia w życiu pełnym rozrywek i beztroskich uciech, kosztem ciężkiej pracy i głębokiej nędzy ludzi niższego stanu (np. komomicy we wsi Chło­dek).

Podobny, romantyczny sposób pojmowania roli poety i poezji odnajduję w wierszu Władysława Broniewskiego "Bagnet na broń". Autor czuje się duchowym przywódcą narodu, w kwietniu 1939 r. pisze utwór, w którym wzywa cały naród do zjednoczenia się przeciwko wspólnemu wrogowi. Wiersz-apel mobilizuje do walki, zachęca do poœwięceń, jest przykładem liryki tyretejskiej, która odgrywała ważną rolę w romantyz­mie. Broniewski, jak Mickiewicz, głosi kult bohaterów walki, tworzy mity, ocala od zapomnienia, wzywa do boju na œmierć i życie.

Mickiewiczowskie rozumienie roli poety i poezji wyraŸnie ujawnia się w sposobie przekazywania myœli i uczuć. Styl jest przepojony głębokim liryzmem, niezwykłą dynamiką strof skladających się z haseł politycz­nych, odezw prezentowanych poetycko.

33



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
32 33 607 pol ed01 2007
page 32 33
Lekcja 32 33 Rozpoczęcie sesji terminalowej, ! , !2, Sieci
zagadnienia wspolczesna 32 33 34, Poezje Tadeusza R+-+Ä…ewicza
zagadnienia wspolczesna 32 33 34, Poezje Tadeusza R+-+Ä…ewicza
MBAA 4531 32 33 CV
32 33
32 33 407 pol ed02 2005
3 Wykl 3 Str06 rys 32,33 5 N
32, 33
klima pytania, 32, 33, 34, 32
32 33
dictionary and exercises. ch 12 language focus 32-33, 02 law
32 33
32 33
32 i 33, Uczelnia, Administracja publiczna, Jan Boć 'Administracja publiczna'
HLP - oświecenie - opracowania lektur, 28. Jan Potocki, Rękopis znaleziony w Saragossie, dni 29, 30,
32 33 ROZ M I w sprawie me Nieznany (2)
cwiczenia z biologii puls zycia 2 str 32 33

więcej podobnych podstron