ÿþ
7
R e n a t a S t a c h a Dc z y k *
P r o b l e m a t y k a k o n s e r w a c j i o g r o d ó w z a b y t k o w y c h , c ó w : w o [r o d k u k r a k o w s k i m w g r o n i e n a u k o w c ó w
z e w z g l d u n a s p e c y f i k z a b y t k ó w t e g o r o d z a j u , B- s k u p i o n y c h w o k ó B p r o f . J . B o g d a n o w s k i e g o i w [r o -
c z y z a g a d n i e n i a h i s t o r y c z n e , e s t e t y c z n e i t e c h n i c z n e d o w i s k u w a r s z a w s k i m , n a j p i e r w p r z e z W . P l a p i s a ,
z p r z y r o d n i c z y m i . D w a z a s a d n i c z e d z i a Ba n i a w t y m a p ó zn i e j p r o f . L . M a j d e c k i e g o .
z a k r e s i e i c h o c h r o n a i k o n s e r w a c j a w y m a g a j Z a s Bu g t y c h [r o d o w i s k j e s t z a r ó w n o t e o r e t y c z n e ,
o k r e [l o n e j p r a g m a t y k i p o s t p o w a n i a , g w a r a n t u j c e j j a k i p r a k t y c z n e u j c i e z a s a d p o s t p o w a n i a 4 . S p o [r ó d
p o d j c i e w Ba [c i w y c h d e c y z j i k o n s e r w a t o r s k i c h 1 . p r a c t e g o o k r e s u w y r ó |n i n a l e |y m . i n . o p r a c o w a n i e
s t u d i a l n o - p r o j e k t o w e d l a Aa z i e n e k K r ó l e w s k i c h , w y -
W Y P R A C O W Y W A N I E M E T O D D Z I A AA N I A k o n a n e p r z e z L . M a j d e c k i e g o w k o Dc u l a t 6 0 . u b . w .
M e t o d y p o s t p o w a n i a , z a r ó w n o w z a k r e s i e s p o r z - Z a w i e r a Bo o n o s z e r e g s t u d i ó w i a n a l i z i u z n a n e z o s t a -
d z a n i a d o k u m e n t a c j i , j a k i r e a l i z a c j i , w y p r a c o w y w a n o Bo w t y m c z a s i e z a p i e r w s z p r a c s Bu |c z a r ó w n o
w [r o d o w i s k a c h p o l s k i c h b a d a c z y i k o n s e r w a t o r ó w b e z p o [r e d n i o p o t r z e b o m r e k o n s t r u k c j i , j a k i w Bc z e -
o g r o d ó w j u | o d p o c z t k u w i e k u X X 2 . S p o [r ó d n a j - n i u d o d a t k o w y c h p o w i e r z c h n i p a r k u d l a w s p ó Bc z e -
w c z e [n i e j s z y c h w y m i e n i a s i p r z e d e w s z y s t k i m p r a c e s n y c h p o t r z e b 5 .
A . S z y s z k o - B o h u s z a w P o d h o r c a c h . P o I I w o j n i e [w i a - O d p o Bo w y l a t 7 0 . X X w . m . i n . t p r o b l e m a t y k
t o w e j p r a c e w t y m k i e r u n k u z a p o c z t k o w a B G . C i o Be k , z a j m o w a B s i Z a r z d O c h r o n y i K o n s e r w a c j i Z e s p o -
d z i k i k t ó r e m u p o w s t a By l i c z n e o p r a c o w a n i a i n w e n - Bó w P a Ba c o w o - O g r o d o w y c h , p ó zn i e j s z y O [r o d e k
t a r y z a c y j n e , k a t a l o g o w e , s t u d i a l n e i p r o j e k t o w e d l a O c h r o n y Z a b y t k o w e g o K r a j o b r a z u . I n s t y t u c j a t a n i e
w i e l u o g r o d ó w z a b y t k o w y c h . S t a n o w i o n e p o d z i [ t y l k o p o p u l a r y z o w a Ba z a s a d y p o s t p o w a n i a k o n s e r -
d z i e D p o d s t a w o w y m a t e r i a B zr ó d Bo w y d l a b a d a D n a d w a t o r s k i e g o p o p r z e z w Ba s n d z i a Ba l n o [ p r o j e k t o w ,
t y m i z a b y t k a m i w P o l s c e 3 . P r a c e t e k o n t y n u o w a n e a l e i b y Ba c i a Be m o p i n i o d a w c z y m , o c e n i a j c y m p r a w i -
b y By n a s t p n i e p r z e z j e g o n a u k o w y c h s p a d k o b i e r - d Bo w o [ p o s t p o w a n i a i d o k u m e n t a c j i p r o j e k t o w e j
* A u t o r k a j e s t p r a c o w n i k i e m P r a c o w n i K s z t a Bt o w a n i a P o l i - - 1 9 ; J . B o g d a n o w s k i , K o m p o z y c j a i p l a n o w a n i e w a r c h i t e k t u r z e
t y k i K o n s e r w a t o r s k i e j K O B i D Z . k r a j o b r a z u , K r a k ó w 1 9 7 6 ; L . M a j d e c k i , O c h r o n a i k o n s e r w a c j a
1 J . B o g d a n o w s k i , P o l s k i e o g r o d y o z d o b n e , K r a k ó w 2 0 0 0 , z a b y t k o w y c h z a Bo |e D o g r o d o w y c h , W a r s z a w a 1 9 9 3 ; A . M i t -
s . 2 2 2 - 2 2 3 ; p o n a d t o : W s p ó Bc z e s n e p r o b l e m y t e r m i n o l o g i i i p r a k - k o w s k a z z e s p o Be m , M o d e l p o s t p o w a n i a k o n s e r w a t o r s k i e g o
t y k i w o c h r o n i e i k o n s e r w a c j i z a b y t k ó w , K u r i e r K o n s e r w a t o r - d l a z d e w a s t o w a n y c h z a Bo |e D o g r o d o w y c h p r z e j m o w a n y c h p r z e z
s k i 1 9 9 4 , n r 5 . A g e n c j W Ba s n o [c i R o l n e j S k a r b u P a Ds t w a , S t u d i a i M a t e r i a By .
2 L . M a j d e c k i , H i s t o r i a o g r o d ó w , W a r s z a w a 1 9 8 1 , s . 8 1 4 . O g r o d y , 1 9 9 4 , 2 ( 8 ) .
3 J . B o g d a n o w s k i , j w . , s . 2 2 2 , L . M a j d e c k i , j w . 5 L . M a j d e c k i , Aa z i e n k i . P r z e m i a n y u k Ba d u p r z e s t r z e n n e g o z a -
4 M . i n . K . C h r a b e l s k i , G . C i o Be k , U w a g i o p o t r z e b i e i m e t o d z i e Bo |e n i a o g r o d o w e g o , R e j e s t r O g r o d ó w P o l s k i c h , W a r s z a w a
o d b u d o w y o g r o d ó w , O c h r o n a Z a b y t k ó w 1 9 4 9 , R . 2 , s . 1 5 - 1 9 6 9 , z . 7 .
i n n y c h w y k o n a w c ó w 6 . P o t r z e b a t a k a w y n i k a Ba z f a k - p ó zn i e j s z r e w a l o r y z a c j . K r o k a m i p o [r e d n i m i s :
t u , i | p o d s t a w o w y m m a n k a m e n t e m w i e l u p r o j e k t ó w c z y n n o [c i a d m i n i s t r a c y j n e ( o b j c i e o c h r o n p r a w n ,
r e w a l o r y z a c j i t a m t e g o c z a s u b y B b r a k s t u d i ó w i a n a l i z u p o r z d k o w a n i e s p r a w w Ba s n o [c i o w y c h i p o d j c i e
u k Ba d u p r z e s t r z e n n o - k o m p o z y c y j n e g o 7 . d e c y z j i f u n k c j o n a l n y c h ) i p r o c e s b a d a w c z y ( s t u d i u m
P o d n o s z e n i u s t a n d a r d ó w d o k u m e n t a c y j n y c h i r e - h i s t o r y c z n o - k o n s e r w a t o r s k i e , w t y m p r z y p a d k u b a r -
a l i z a c y j n y c h w p r a k t y c e s Bu |y Bo r ó w n i e | o p r a c o w a n i e d z o o g r a n i c z o n e , w a r t o [c i o w a n i e , s f o r m u Bo w a n i e
z a s a d i w y t y c z n y c h d o p r a c p r o j e k t o w y c h i r e a l i z a c y j - w y t y c z n y c h k o n s e r w a t o r s k i c h ) 1 0 . J e s t t o w i c w y -
n y c h w o g r o d a c h z a b y t k o w y c h , z a i n i c j o w a n e p r z e z k Ba d n i a , k t ó r a m o |e m i e z a s t o s o w a n i e w p r z y p a d k u
[r o d o w i s k a k o n s e r w a t o r s k i e . W y t y c z n e p o d p i s a n e k a |d e g o o g r o d u z a b y t k o w e g o .
w 1 9 8 7 r . p r z e z G e n e r a l n e g o K o n s e r w a t o r a Z a b y t - S p o [r ó d t e o r e t y c z n y c h o m ó w i e D p r o b l e m u n i e
k ó w s t a n o w i By m a t e r i a B p o m o c n i c z y d l a o r g a n ó w m o |n a p o m i n o p r a c o w a n i a p r o f . L . M a j d e c k i e g o ,
k o n s e r w a t o r s k i c h . O p r a c o w a n e p r z e d e w s z y s t k i m p o k a z u j c e g o s c h e m a t r e a l i z a c j i z a d a D k o n s e r w a t o r -
z m y [l o b i e k t a c h o p r z e c i t n y c h w a r t o [c i a c h , o c z y - s k i c h p r z y r e w a l o r y z a c j i o g r o d u z a b y t k o w e g o , o r a z
t e l n y m w r ó |n y m s t o p n i u u k Ba d z i e p r z e s t r z e n n o - p ó zn i e j s z e g o , p r o f . J . B o g d a n o w s k i e g o 1 1 .
- k o m p o z y c y j n y m , d o p u s z c z a By w y k o n y w a n i e d o k u -
m e n t a c j i u p r o s z c z o n e j , t z w . j e d n o s t a d i o w e j . P o m i m o W s z y s t k i e s c h e m a t y p o s t p o w a n i a , w y n i k a j c e
u p r o s z c z e n i a d o k u m e n t a c j a t a z a w i e r a Ba j e d n a k t r e - z d o [w i a d c z e D p o l s k i c h k o n s e r w a t o r ó w o g r o d ó w ,
[c i [w i a d c z c e o p r ó b a c h a n a l i z y u k Ba d u 8 . w s k a z u j w i c n a p o t r z e b d z i a Ba n i a z g o d n i e z o k r e -
T e m u s a m e m u c e l o w i s Bu |y Bo o p r a c o w a n i e p r o f . [l o n y m i z a s a d a m i , a t a k |e w y k o n y w a n i a p o s z c z e g ó l -
A . M i t k o w s k i e j z z e s p o Be m P K K r a k ó w , k t ó r e o p u b l i - n y c h k r o k ó w z n i e z m i e n n l o g i k , t j . o d o k r e [l e n i a
k o w a n e z o s t a Bo n a p o c z t k u l a t 9 0 . X X w . n a k Ba d e m z a s o b u , c z y l i j e g o p o z n a n i a , p o p r z e z w a l o r y z a c j , w y -
O [r o d k a O c h r o n y Z a b y t k o w e g o K r a j o b r a z u . P r z e d - t y c z n e d o p r o j e k t u i d o r e a l i z a c j i 1 2 .
s t a w i a Bo o n o z a s a d y o p r a c o w a n i a d o k u m e n t a c j i r e w a -
l o r y z a c j i o g r o d ó w z a b y t k o w y c h d l a z d e g r a d o w a n y c h U W A G I O G Ó L N E D O T Y C Z C E
o g r o d ó w d w o r s k i c h , p r z e j m o w a n y c h w ó w c z a s p r z e z P O S T P O W A N I A P R Z Y R E W A L O R Y Z A C J I
S k a r b P a Ds t w a z z a r z d u l i k w i d o w a n y c h p a Ds t w o - O G R O D Ó W Z A B Y T K O W Y C H
w y c h g o s p o d a r s t w r o l n y c h . Z a w a r t y w n i m m o d e l P o d s t a w y t e o r e t y c z n e p r a w i d Bo w e g o p o s t p o w a n i a
p o s t p o w a n i a k o n s e r w a t o r s k i e g o p r z e d s t a w i a B z e - k o n s e r w a t o r s k i e g o p r z y r e w a l o r y z a c j i z a b y t k o w y c h
s t a w i e n i e n i e z b d n y c h d z i a Ba D k o n s e r w a t o r s k i c h d l a o g r o d ó w w y n i k a j z t e o r i i o c h r o n y z a b y t k ó w , c z y l i
w s z y s t k i c h o b i e k t ó w t e j g r u p y . W o b e c p l a n o w a n e j d o k t r y n y k o n s e r w a t o r s k i e j , n a k t ó r s k Ba d a j s i z a -
s p r z e d a |y t y c h o b i e k t ó w w c a Bo [c i l u b c z [c i , m i a By t o l e c e n i a w y n i k a j c e z s z e r e g u a k t ó w p r a w n y c h i d o k u -
b y w s k a z a n i a d a j c e s z a n s z a t r z y m a n i a p r o c e s u d e - m e n t ó w .
w a s t a c j i , u r a t o w a n i a i c h p r z e d c a Bk o w i t y m z a t a r c i e m W o d n i e s i e n i u d o o m a w i a n e j g r u p y z a b y t k ó w n a j -
w k r a j o b r a z i e i p r z e d s t a w i e n i a r e a l n y c h p e r s p e k t y w i s t o t n i e j s z e w y d a j s i : U s t a w a z d n i a 2 3 l i p c a 2 0 0 3 r .
u |y t k o w a n i a , k t ó r e u m o |l i w i Bo b y p r z y w r ó c e n i e u t r a - o o c h r o n i e z a b y t k ó w i o p i e c e n a d z a b y t k a m i o r a z
c o n y c h w a r t o [c i h i s t o r y c z n e j k o m p o z y c j i 9 . M i d z y n a r o d o w a K a r t a O g r o d ó w H i s t o r y c z n y c h , t z w .
O p r a c o w a n i e t o , u z n a n e w ó w c z e s n y c h r e a l i a c h K a r t a F l o r e n c k a , o p r a c o w a n a w 1 9 8 1 r . K a r t a t a s t a -
p o l i t y c z n o - g o s p o d a r c z y c h z a b e z p r e c e d e n s o w e , p o - n o w i u z u p e Bn i e n i e K a r t y W e n e c k i e j i z a w i e r a w s k a -
k a z u j e s c h e m a t d z i a Ba n i a , k t ó r y r o z p o c z y n a s i o d z a n i a u w z g l d n i a j c e s p e c y f i k o c h r o n y o g r o d ó w z a -
m o m e n t u p r z e j c i a o b i e k t u p r z e z n o w e g o w Ba [c i c i e l a b y t k o w y c h .
( A g e n c j W Ba s n o [c i R o l n e j S k a r b u P a Ds t w a ) , a k o D- U s t a w a , k a r t a o r a z o m ó w i o n e w c z e [n i e j o p r a c o -
c z y n a o p r a c o w a n i u p r o j e k t ó w , k t ó r e w a r u n k u j w a n i a i d o [w i a d c z e n i a w y d a j s i w y s t a r c z a j c y m i
6 Z a d a n i e t o o [r o d e k r e a l i z o w a B w i m i e n i u M i n i s t r a K u l t u r y . u k Ba d u p o w i z a D w i d o k o w y c h , o b i e k t ó w t r w a By c h , u k Ba d u
7 S t a n o w i Bo t o p o d s t a w o w y z a r z u t G Bó w n e j K o m i s j i K o n - d r ó g , i n w e n t a r y z a c j i o g ó l n e j z i e l e n i ) ; 2 . p r o j e k t t e c h n i c z n o -
s e r w a t o r s k i e j , p o w o Ba n e j d o i c h o c e n y w M i n i s t e r s t w i e K u l - - w y k o n a w c z y u p o r z d k o w a n i a i z a b e z p i e c z e n i a , w g : Z a s a d y
t u r y i S z t u k i , w g : A . M i c h a Bo w s k i , P a r k i i o g r o d y z a b y t k o w e i w y t y c z n e d l a p r o w a d z e n i a p r a c w z a b y t k o w y c h z a Bo |e n i a c h
w P o l s c e , s t a n 1 9 9 1 r o k , [ w : ] P a r k i i o g r o d y z a b y t k o w e w P o l s c e , o g r o d o w y c h , Z a r z d O c h r o n y i K o n s e r w a c j i Z e s p o Bó w P a Ba -
S t u d i a i M a t e r i a By . O g r o d y , 1 9 9 2 , 1 , s . 9 . D z i a Ba l n o [ w y - c o w o - O g r o d o w y c h , I n f o r m a c j e B i e |c e , 0 1 . 0 9 . 1 9 8 7 , m a s z y -
m i e n i o n y c h i n s t y t u c j i o b e c n i e k o n t y n u u j e w c z [c i K r a j o w y n o p i s w z b i o r a c h a u t o r k i .
O [r o d e k B a d a D i D o k u m e n t a c j i Z a b y t k ó w . 9 A . M i t k o w s k a z z e s p o Be m , j w .
8 Z a w i e r a Ba o n a : 1 . d o k u m e n t a c j s t a n u i s t n i e j c e g o w r a z 1 0 J w . , s . 7 .
z r y s e m h i s t o r y c z n y m i o p i s e m s t a n u z a c h o w a n i a , i l u s t r o - 1 1 L . M a j d e c k i , j w . , s . 3 5 8 - 3 6 0 ; J . B o g d a n o w s k i , j w . , s . 2 2 0 -
w a n p l a n s z z b i o r c z w s k a l i 1 : 5 0 0 ( z n a n i e s i e n i e m g r a n i c - 2 3 2 .
p a r k u i g r a n i c s t r e f y k o n s e r w a t o r s k i e j , o b r y s u r o [l i n n o [c i , 1 2 J . B o g d a n o w s k i , j w . , s . 2 2 3 - 2 3 0 .
7
p o d s t a w a m i d o w y m a g a n i a o k r e [l o n e g o t o k u p o - w y j a [n i , |e z g o d n i e z K a r t F l o r e n c k k o m p o z y c j a
s t p o w a n i a i w y z n a c z e n i a s t a n d a r d ó w d o k u m e n t a - a r c h i t e k t o n i c z n a o g r o d u h i s t o r y c z n e g o o b e j m u j e :
c j i r e w a l o r y z a c j i . S a m a u s t a w a j a k o a k t p r a w n y n i e r o z p l a n o w a n i e w r a z r z e zb t e r e n u , z e s p o By r o [l i n n e ,
u w z g l d n i a t y c h w y m a g a D, a t a k |e s p e c y f i k i z a b y t - i c h r o d z a j e , r o z m i a r y , g r k o l o r ó w , i c h z g r u p o w a n i e
k ó w o g r o d o w y c h 1 3 . i z r ó |n i c o w a n i e w y s o k o [c i w k a |d e j z g r u p , e l e m e n t y
N i e m n i e j w a r t . 2 5 c y t o w a n e j u s t a w y 1 4 , w o d n i e - k o n s t r u k c y j n e i d e k o r a c y j n e , w o d y r u c h o m e i s t o j c e ,
s i e n i u d o w s z y s t k i c h z a b y t k ó w n i e r u c h o m y c h , a w i c w k t ó r y c h o d b i j a s i n i e b o 1 6 .
r ó w n i e | o g r o d ó w , j e s t m o w a o k o n i e c z n o [c i p r z y g o - S f o r m u Bo w a n i e z a l e c e D j e s t c z s t o u t r u d n i o n e
t o w a n i a d o k u m e n t a c j i w s y t u a c j i , j e [l i w Ba [c i c i e l l u b z e w z g l d u n a b r a k w y s t a r c z a j c e g o r o z p o z n a n i a
p o s i a d a c z p l a n u j e u |y t k o w a n i e o b i e k t u z a b y t k o w e - o b i e k t u . O p t y m a l n y m r o z w i z a n i e m b y Bo b y r o z b i c i e
g o , c z y l i z a g o s p o d a r o w a n i a n a w Ba s n e p o t r z e b y l u b i c h n a e t a p y , c o p o z w o l i Bo b y n a u n i k n i c i e s p r z e c z n o -
z g o d n i e z z a Bo |o n y m c e l e m u |y t k o w y m . W y d a j e s i [c i z p o j a w i a j c y m i s i p r z e c i e | z c z a s e m u s t a l e n i a m i .
w i c , |e o z n a c z a t o p o d s t a w d o w y m a g a n i a p r z e z W ó w c z a s o s t a t e c z n e d e c y z j e m o g By b y b y p o d j t e p o
w o j e w ó d z k i e g o k o n s e r w a t o r a z a b y t k ó w o k r e [l o n y c h w y k o n a n i u n i e z b d n y c h b a d a D i a n a l i z .
s k Ba d n i k ó w d o k u m e n t a c j i . W p r z y p a d k u p a r k ó w Z a l e c e n i a , o k t ó r y c h w y |e j m o w a , s t a n o w i p u n k t
i o g r o d ó w b y Ba b y t o p r z e d e w s z y s t k i m : w y j [c i a d o w y b r a n i a w Ba [c i w e g o k i e r u n k u d z i a Ba n i a
a ) d o k u m e n t a c j a o k r e [l a j c a s t a n z a c h o w a n i a w o b i e k c i e i d o o p r a c o w a n i a d o k u m e n t a c j i n i e z b d -
o b i e k t u t j . i n w e n t a r y z a c j a t e r e n u i d r z e w o s t a n u , n e j d o p r z e p r o w a d z e n i a p r a c k o n s e r w a t o r s k i c h w z a -
e l e m e n t ó w a r c h i t e k t o n i c z n y c h , b y t k o w y m z a Bo |e n i u z i e l e n i .
b ) d o k u m e n t a c j a o k r e [l a j c a h i s t o r y c z n f u n k c j
i w a r t o [ o b i e k t u t j . z a w i e r a j c a b a d a n i a h i s t o r y c z - K O L E J N O Z P O S T P O W A N I A
n e , a n a l i z y i s t u d i a . Z a s a d y p o s t p o w a n i a w y k Ba d a n e s s t u d e n t o m
T a k i z a k r e s d o k u m e n t a c j i p o z w a l a n a s f o r m u Bo - s z k ó B w y |s z y c h , a t a k |e s t o s o w a n e w p r a k t y c e p r o -
w a n i e o d p o w i e d z i n a p y t a n i e o w a r t o [ o b i e k t u j a k o j e k t o w e j i r o z p o w s z e c h n i a n e p r z e z p u b l i k a c j e k r a j o -
c a Bo [c i , w a r t o [ p o s z c z e g ó l n y c h s k Ba d n i k ó w , a w k o n - w e i z a g r a n i c z n e , m . i n . t a k |e p r z e z d z i a Ba l n o [ s t a -
s e k w e n c j i u m o |l i w i a p o d j c i e d e c y z j i o z a k r e s i e m o |- t u t o w K r a j o w e g o O [r o d k a B a d a D i D o k u m e n t a c j i
l i w e j a d a p t a c j i . P o d o b n i e j a k w p r z y p a d k u i n n y c h z a - Z a b y t k ó w . N a l e |y j e z a t e m z a l i c z y d o s t a n d a r d ó w
b y t k ó w n i e r u c h o m y c h , d a j e t o r ó w n i e | p o d s t a w d o p o s t p o w a n i a i w y m a g a p o w s z e c h n e g o s t o s o w a n i a
w y m a g a n i a o k r e [l o n e g o z a k r e s u p r a c , s p o s o b u i c h r e - w p r a k t y c e .
a l i z a c j i a l b o m a t e r i a Bó w , k t ó r e m a j b y z a s t o s o w a n e . W p o s t p o w a n i u m a j c y m n a c e l u p r z y g o t o w a -
W a r t o z a u w a |y , |e o k o n i e c z n o [c i o p r a c o w a n i a n i e p r o c e s u r e w a l o r y z a c j i , n i e z a l e |n i e o d d r o b n y c h
d o k u m e n t a c j i i w a r u n k a c h p r o w a d z e n i a p r a c w Ba [c i - r ó |n i c p o m i d z y p o s z c z e g ó l n y m i zr ó d Ba m i , z a w s z e
c i e l z o s t a j e p o u c z o n y w w y t y c z n y c h , k t ó r e w y d a j e m u w y s t p u j w l o g i c z n y m u k Ba d z i e c h a r a k t e r y s t y c z n e
u r z d k o n s e r w a t o r s k i 1 5 . N i e z w y k l e w a |n e j e s t , a b y e t a p y .
w r a z z n i m i i n w e s t o r o t r z y m a B i n f o r m a c j o p r i o -
r y t e t a c h d z i a Ba D w d a n y m o b i e k c i e , k t ó r y m i w t y m . , r o z p o c z y n a j c e p o s t p o w a -
w y p a d k u p o w i n n o b y z a c h o w a n i e s u b s t a n c j i z a b y t - n i e , o b e j m u j :
k o w e j i z a c h o w a n i e a u t e n t y c z n o [c i k o m p o z y c j i . T o " p o z y s k a n i e d a n y c h a d m i n i s t r a c y j n y c h , d o t y c z c y c h
z k o l e i m o |l i w e j e s t t y l k o p o p r z e z z d e f i n i o w a n i e c e c h s y t u a c j i f o r m a l n o - p r a w n e j w Ba s n o [c i i o c h r o n y ;
k o m p o z y c j i i j e j w a r t o [c i w d a n y m o b i e k c i e . " r o z p o z n a n i e t e m a t u , w t y m p o p r z e z w i z j t e r e n o -
W t y m k o n t e k [c i e n a j c z s t s z e p r o b l e m y d o t y c z w , z e b r a n i e m a t e r i a Bó w w y j [c i o w y c h i w s t p n e
z d e f i n i o w a n i a i s t o t y s a m e j k o m p o z y c j i . N a l e |y w i c o k r e [l e n i e g r a n i c k o m p o z y c j i , c z e g o r e z u l t a t e m
1 3 N a t e m a t s t a n d a r d ó w p o s t p o w a n i a w o d n i e s i e n i u d o b y t k ó w p r o g r a m u p r a c k o n s e r w a t o r s k i c h p r z y z a b y t k u n i e -
z a b y t k ó w a r c h i t e k t u r y : J . T a j c h m a n , W s p r a w i e k o n i e c z n o [c i r u c h o m y m , o k r e [l a j c e g o z a k r e s i s p o s ó b i c h p r o w a d z e n i a
u s t a n o w i e n i a s t a n d a r d ó w w y k o n y w a n i a p r o j e k t ó w d o t y c z c y c h o r a z w s k a z u j c e g o n i e z b d n e d o z a s t o s o w a n i a m a t e r i a By
p r a c p l a n o w a n y c h w z a b y t k a c h a r c h i t e k t u r y , O c h r o n a Z a b y t - i t e c h n o l o g i e .
k ó w 2 0 0 8 , n r 1 , s . 7 9 - 1 0 6 . 1 5 A r t . 2 7 u o z o z n a w n i o s e k w Ba [c i c i e l a l u b p o s i a d a c z a
1 4 A r t . 2 5 p k t 1 u o z o z z a g o s p o d a r o w a n i e n a c e l e u |y t k o w e z a b y t k u k o n s e r w a t o r w o j e w ó d z k i p r z e d s t a w i a , w f o r m i e
z a b y t k u n i e r u c h o m e g o w p i s a n e g o d o r e j e s t r u w y m a g a p o s i a - p i s e m n e j , z a l e c e n i a k o n s e r w a t o r s k i e , o k r e [l a j c e s p o s ó b
d a n i a p r z e z j e g o w Ba [c i c i e l a l u b p o s i a d a c z a : k o r z y s t a n i a z z a b y t k u , j e g o z a b e z p i e c z e n i a i w y k o n a n i a
1 . d o k u m e n t a c j i k o n s e r w a t o r s k i e j , o k r e [l a j c e j s t a n z a c h o - p r a c k o n s e r w a t o r s k i c h , a t a k |e z a k r e s d o p u s z c z a l n y c h
w a n i a z a b y t k u n i e r u c h o m e g o i m o |l i w o [c i j e g o a d a p t a c j i , z m i a n , k t ó r e m o g b y w p r o w a d z o n e w t y m z a b y t k u .
z u w z g l d n i e n i e m h i s t o r y c z n e j f u n k c j i i w a r t o [c i t e g o z a - 1 6 K a r t a F l o r e n c k a , a r t . 4 .
b y t k u ; 2 . u z g o d n i o n e g o z w o j e w ó d z k i m k o n s e r w a t o r e m z a -
j e s t o k r e [l e n i e p r o b l e m u r e w a l o r y z a c j i i p r z y j c i e a r c h i t e k t a k r a j o b r a z u , h i s t o r y k a , h i s t o r y k a s z t u k i ,
w Ba [c i w e g o t o k u p o s t p o w a n i a ; c z s t o r ó w n i e | a r c h i t e k t a a l b o a r c h e o l o g a .
" i n w e n t a r y z a c j z a s o b u , p o l e g a j c n a i n w e n t a r y z a - W w i k s z o [c i p r z y p a d k ó w n i e j e s t o c z y w i [c i e m o |-
c j i k o m p o z y c j i o g r o d o w e j w j e j z a c h o w a n y m s t a n i e . l i w e w y k o n a n i e s z e r o k i e g o z a k r e s u b a d a D, z a r ó w n o
P i e r w s z y m e t a p e m t y c h p r a c , w k t ó r y c h z g Bó w - z e w z g l d u n a i c h w y s o k i e k o s z t y , j a k i l o g i s t y k z t y m
n y m i c h w y k o n a w c g e o d e t w s p ó Bp r a c u j e p r o w a - z w i z a n . I n a o g ó B n i e j e s t t o t e | k o n i e c z n e . J e d n a k
d z c y t e m a t a r c h i t e k t k r a j o b r a z u , j e s t p l a n s y t u a c y j - z e w z g l d u n a n i e w y s t a r c z a j c e z w y k l e m a t e r i a By
n o - w y s o k o [c i o w y , p r z e d s t a w i a j c y : r z e zb t e r e n u zr ó d Bo w e , b a d a n i a w m i n i m a l n y m z a k r e s i e , r o z u m i a -
w Bc z n i e z d r o b n y m i e l e m e n t a m i c h a r a k t e r y s t y c z n y - n e j a k o p o g Bb i o n a a n a l i z a s y t u a c j i t e r e n o w e j , n a b i e -
m i d l a k o m p o z y c j i ( n p . m u l d a m i , m a By m i k u l m i n a c j a - r a j j e d n a k p o d s t a w o w e g o z n a c z e n i a d l a z r o z u m i e n i a
m i , p a g ó r k a m i k l o m b o w y m i ) , u s y t u o w a n i e e l e m e n - h i s t o r y c z n e j k o m p o z y c j i i j e j p r z e m i a n . R ó w n i e d o b r e
t ó w z a g o s p o d a r o w a n i a , t a k i c h j a k d r o g i i i c h [l a d y , r e z u l t a t y m o |n a u z y s k a p r o s t y m i m e t o d a m i . D o b ó r
c i e k i , o g r o d z e n i a , p o s t u m e n t y e t c . , a t a k |e u s y t u o w a - o d p o w i e d n i c h m e t o d b a d a w c z y c h u z a l e |n i o n y j e s t
n i e d r z e w o s t a n u . W d r u g i m e t a p i e z w y k l e a r c h i t e k t z a r ó w n o o d c h a r a k t e r u o b i e k t u i p r o b l e m ó w w y m a -
k r a j o b r a z u w y k o n u j e i n w e n t a r y z a c j d e n d r o l o g i c z n g a j c y c h b a d a D, j a k i m o |l i w o [c i p r o j e k t a n t a i i n w e -
( p e Bn l u b o g ó l n , c a Bo [c i l u b c z [c i , w z a l e |n o [c i o d s t o r a . N a l e |y j e d n a k p o d k r e [l i , |e t y l k o p r z e n i k a n i e
p o t r z e b ) . J e j w y n i k i p r z e d s t a w i a s i g r a f i c z n i e i z e - s i w y n i k ó w w s z y s t k i c h b a d a D i a n a l i z d a j e w p e Bn i
s t a w i a w t a b e l a c h . T a b e l e t e z a w i e r a j p o d s t a w o w e z a d o w a l a j c e r e z u l t a t y . P o d s t a w o w y m r e z u l t a t e m
d a n e , c h a r a k t e r y z u j c e r o [l i n n e s k Ba d n i k i k o m p o z y - p o w i n n o b y w t y m w y p a d k u w Ba [c i w e r o z p o z n a n i e
c j i : g a t u n e k , p a r a m e t r y w i e l k o [c i ( p i e r [n i c i w y s o - u k Ba d u p r z e s t r z e n n o - k o m p o z y c y j n e g o .
k o [) , s t a n z d r o w o t n y . R ó w n o l e g l e o p i s u j e s i z a o b - W y n i k i b a d a D i a n a l i z p o w i n n y z o s t a o p r a c o w a n e
s e r w o w a n e ( n a n i e s i o n e u p r z e d n i o n a p l a n ) p o z o s t a Be t e k s t o w o i g r a f i c z n i e , d o c z e g o s Bu |y r ó w n i e | w y m i e -
r e l i k t y k o m p o z y c j i . P o w s t a j c y w r e z u l t a c i e p l a n z a - n i o n y w c z e [n i e j p l a n i n w e n t a r y z a c y j n y .
w i e r a w i c i d e n t y f i k a c j e l e m e n t ó w p r z e s t r z e n n y c h
i r o d z a j o w y c h k o m p o z y c j i 1 7 . . , c z y l i w a r t o [c i o w a n i e z a s o b u .
R ó w n i e w a |n e j e s t s p o r z d z e n i e n a t y m e t a p i e P o d s t a w d l a n i e j s t a n o w i w y n i k i , o m ó w i o n e g o
d o k Ba d n e j d o k u m e n t a c j i f o t o g r a f i c z n e j w s z y s t k i c h w p u n k c i e I I , e t a p u s t u d i a l n e g o . W a r t o [c i o w a n i e
r e l i k t ó w k o m p o z y c j i . p r z e p r o w a d z a s i z a r ó w n o n a p o z i o m i e o g ó l n y m d l a
I s t n i e j p r z y p a d k i , w k t ó r y c h z a k r e s p r a c d o k u - o k r e [l e n i a p o d s t a w o w y c h w a r t o [c i h i s t o r y c z n y c h
m e n t a c y j n y c h m u s i b y r o z s z e r z o n y , n p . o i n w e n t a - i p r z e s t r z e n n y c h o b i e k t u , j a k i d l a p o s z c z e g ó l n y c h
r y z a c j e l e m e n t ó w a r c h i t e k t o n i c z n y c h i i c h r e l i k t ó w , w n t r z o g r o d o w y c h i w o d n i e s i e n i u d o j e g o j e d n o s t -
j a k m o s t k i , o g r o d z e n i a , b r a m y , p o s t u m e n t y , p e r g o l e k o w e j s u b s t a n c j i z a b y t k o w e j . W a r t o [c i o w a n i e t o d o t y -
i t p . W n i e k t ó r y c h p r z y p a d k a c h n a t y m e t a p i e n a - c z y t r z e c h a s p e k t ó w k o m p o z y c j i : t r e [c i , f o r m y i f u n k -
l e |y r ó w n i e | z a m ó w i o d p o w i e d n i e e k s p e r t y z y , n p . c j i o b i e k t u i j e s t d o k o n y w a n e z r o z w a r s t w i e n i e m n a
w o d n o - s a n i t a r n . W y n i k i t y c h p r a c b d n i e z b d n e p o s z c z e g ó l n e f a z y h i s t o r y c z n o - k o m p o z y c y j n e , k t ó r e
w p ó zn i e j s z y c h e t a p a c h . w y n i k a j z p r z e p r o w a d z o n e j w c z e [n i e j w r a m a c h p o -
s t p o w a n i a s t u d i a l n e g o a n a l i z y h i s t o r y c z n e j .
. j e s t n a s t p n y m D l a t e g o c e l u m o |n a s t o s o w a p r z y j t w d a n y m
k r o k i e m . O b e j m u j e o n o s t u d i a i a n a l i z y u k Ba d u : s t u - p r z y p a d k u s k a l p u n k t o w ( s u b i e k t y w n ) 1 9 .
d i a h i s t o r y c z n e , k o m p o z y c y j n e , u k Ba d u r o [l i n n e g o . E t a p t e n s Bu |y d o w s k a z a n i a , k t ó r a z k o l e j n y c h
P o s z c z e g ó l n e i c h e t a p y l u b w y n i k i c z s t o w y m a g a j f a z r o z w o j u n i e s i e w s o b i e n a j w i k s z y Ba d u n e k w a r -
p o t w i e r d z e n i a w b a d a n i a c h b e z p o [r e d n i c h s o n d a - t o [c i 2 0 .
|a c h l u b b a d a n i a c h a r c h e o l o g i c z n y c h , b e z p o [r e d n i c h
b a d a n i a c h d e n d r o l o g i c z n y c h a l b o c h o b y p o p r z e z . . F o r m u Bo w a n i e
k o n f r o n t a c j z z a c h o w a n s u b s t a n c j i s y t u a c j t e r e - w y t y c z n y c h t o k o l e j n y e t a p , p o l e g a j c y n a p o d s u m o -
n o w 1 8 . W o p t y m a l n y m p r z y p a d k u w p o s t p o w a n i u w a n i u d o c i e k a D s t u d i a l n y c h i i c h w y n i k ó w . P o d s t a -
s t u d i a l n y m p o w i n i e n u c z e s t n i c z y z e s p ó B z u d z i a Be m w o w y m z a d a n i e m w y t y c z n y c h j e s t j e d n a k u s t a l e n i e
1 7 P l a n w y k o n u j e s i z w y k l e w s k a l i 1 : 5 0 0 l u b 1 : 1 0 0 0 . u r b a n i s t y c z n o - k r a j o b r a z o w e j m i a s t a z a b y t k o w e g o n a p r z y k Ba -
1 8 S z c z e g ó Bo w e o m ó w i e n i e m e t o d b a d a D i s t u d i ó w m . i n . d z i e K a z i m i e r z a K r a k o w s k i e g o , W a r s z a w a 1 9 8 5 ; J . B o g d a n o w -
w : L . M a j d e c k i , O c h r o n a i k o n s e r w a c j a & , s . 1 2 6 - 1 4 3 ; A . M i t - s k i , K r ó l e w s k i o g r ó d n a Ao b z o w i e , K r a k ó w 1 9 9 7 , p r z y p i s 1 4 3 ,
k o w s k a z z e s p o Be m , j w . , s . 1 2 - 1 3 . s . 4 9 ; J . B o g d a n o w s k i , j w . , s . 4 8 - 4 9 .
1 9 J . B o g d a n o w s k i , P r o b l e m y m e t o d o l o g i c z n e r e w a l o r y z a c j i 2 0 W g A . M i t k o w s k a z z e s p o Be m , j w . , s . 1 6 - 1 7 .
7
o g ó l n e g o k i e r u n k u p o s t p o w a n i a i z a k r e s u d o p u s z - W o g r o d z i e z a b y t k o w y m n i e d o p u s z c z a l n e s r ó w -
c z a l n o [c i p r z e k s z t a Bc e D. I l u s t r a c j t e g o s o k r e [l o n e n i e | k r e a c j e c a Bk o w i c i e l u b w z n a c z n e j c z [c i a b s t r a h u -
n a t y m e t a p i e w p i e r w s z e j k o l e j n o [c i s t r e f y o c h r o n y j c e o d h i s t o r y c z n e j k o m p o z y c j i , k t ó r y c h a u t o r z y p o -
k o n s e r w a t o r s k i e j , z k t ó r y c h w y n i k a j w y t y c z o n e d a - w o Bu j s i n a b r a k d o s t a t e c z n y c h zr ó d e B l u b r e l i k t ó w .
l e j k i e r u n k i d z i a Ba D. N i e m o |n a w t y m w y p a d k u b o w i e m m ó w i o r e s t y t u -
D z i a Ba n i a t e m o g p o l e g a n a : k o n s e r w a c j i , i n t e - c j i o g r o d u , p o n i e w a |: D z i e Bo , k t ó r e p o w s t a j e i n s p i r o -
g r a c j i , r e k o n s t r u k c j i i e w e n t u a l n i e r e k o m p o z y c j i 2 1 . w a n e f o r m a m i t r a d y c y j n y m i n a m i e j s c u d a w n i e j i s t -
C z s t o s i z d a r z a , |e z e w z g l d u n a z r ó |n i c o w a n y n i e j c e g o o g r o d u , l u b n a m i e j s c u , w k t ó r y m n i g d y n i e
s t a n z a c h o w a n i a s u b s t a n c j i z a b y t k o w e j k i e r u n k i t e i s t n i a B |a d e n o g r ó d , o d p o w i a d a p o j c i u » w s p o m n i e -
p r z e n i k a j s i . n i a « l u b » d z i e Ba « w y k l u c z a j c e g o o k r e [l e n i e o g r o d u
Z g o d n i e z a r t . 9 K a r t y F l o r e n c k i e j d z i a Ba n i a p o - h i s t o r y c z n e g o 2 4 . W ó w c z a s n a l e |a Bo b y w i c d o k o n a
d e j m o w a n e w s t o s u n k u d o o g r o d ó w h i s t o r y c z n y c h p o - n a j p i e r w w y k r e [l e n i a o b i e k t u z r e j e s t r u z a b y t k ó w 2 5 .
l e g a m o g n a : u t r z y m a n i u , k o n s e r w a c j i , r e s t a u r a c j i Z a k r e s m e r y t o r y c z n y w y t y c z n y c h m o |e b y b a r -
( o d n o w i e ) , o r a z e w e n t u a l n i e r e s t y t u c j i . K a r t a w y r a z- d z o o b s z e r n y i z r ó |n i c o w a n y p o d w z g l d e m s z c z e g ó -
n i e p o d k r e [l a , |e I n t e r w e n c j a r e s t a u r a t o r a p o w i n n a Bo w o [c i .
u w z g l d n i a e w o l u c j d a n e g o o g r o d u . W z a s a d z i e n i e N a p o z i o m i e o g ó l n y m w y t y c z n e p o z a o k r e [l e n i e m
n a l e |y w y r ó |n i a j e d n e j e p o k i k o s z t e m d r u g i e j , c h y b a g Bó w n e g o k i e r u n k u d z i a Ba n i a p o w i n n y r ó w n i e | z a -
|e s t o p i e D z n i s z c z e n i a n i e k t ó r y c h c z [c i o g r o d u s t a j e w i e r a : w s k a z a n i a d o t y c z c e p r o b l e m ó w w Ba s n o [c i o -
s i w y j t k o w o p o w o d e m r e s t y t u c j i , u z a s a d n i o n e j i s t - w y c h , u |y t k o w a n i a , n a z e w n i c t w a i p r z e b i e g u g r a n i c ,
n i e j c y m i p o z o s t a Bo [c i a m i l u b d o k u m e n t a c j . M o g o c h r o n y p r a w n e j . W s p o m n i a n e w y |e j w y z n a c z e n i e
t e | b y p r z e d m i o t e m e w e n t u a l n e j r e s t y t u c j i c z [c i s t r e f o c h r o n y k o n s e r w a t o r s k i e j m o |e z o s t a r o z b u -
o g r o d u p o Bo |o n e n a j b l i |e j b u d o w l i z a b y t k o w e j , d l a d o w a n e d o s a m o d z i e l n e g o o p r a c o w a n i a i s t a n o w i
u w i d o c z n i e n i a i c h j e d n o l i t o [c i 2 2 . m a t e r i a B w y j [c i o w y n p . d o m i e j s c o w y c h p l a n ó w z a g o -
K a |d a r e s t a u r a c j a l u b r e s t y t u c j a m o |e b y p r z e d - s p o d a r o w a n i a p r z e s t r z e n n e g o 2 6 .
s i w z i t a d o p i e r o p o d o k o n a n i u a n a l i z y p o l e g a j c e j n a Z k o l e i w y t y c z n e s z c z e g ó Bo w e s t a n o w i w s k a -
b a d a n i a c h a r c h e o l o g i c z n y c h i n a z e b r a n i u w s z y s t k i c h z a n i a d o k s z t a Bt o w a n i a p o s z c z e g ó l n y c h e l e m e n t ó w
d o k u m e n t ó w d o t y c z c y c h d a n e g o o g r o d u l u b o g r o - u k Ba d u k o m p o z y c y j n e g o : s z a t y r o [l i n n e j , d r ó g , b u -
d ó w o a n a l o g i c z n y m c h a r a k t e r z e , w c e l u z a p e w n i e n i a d o w l i , w y p o s a |e n i a . N a t y m e t a p i e w y k a z u j e s i r ó w -
m a j c y m n a s t p i z m i a n o m c h a r a k t e r u p o t w i e r d z e - n i e | p o t r z e b y w z a k r e s i e d a l s z y c h b a d a D i p r o j e k t ó w
n i a n a u k o w e g o 2 3 . b r a n |o w y c h . W s z c z e g ó l n y c h p r z y p a d k a c h z a Bc z a s i
W i d a z t e g o , z j a k r o z w a g n a l e |y p o d e j m o - g r a f i c z n e i l u s t r a c j e z a l e c a n y c h f o r m 2 7 .
w a d e c y z j e i j a k n i e z b d n e j e s t p o s i a d a n i e k u t e m u T o , j a k s z c z e g ó Bo w e s w y t y c z n e , z a l e |y b e z p o -
o d p o w i e d n i c h p o d s t a w w p o s t a c i b a d a D, s t u d i ó w [r e d n i o o d s p e c y f i k i d a n e g o o b i e k t u .
i a n a l i z .
P o d o b n o s t r o |n o [ n a l e |y z a c h o w a w p r z y p a d - . j e s t u w i e Dc z e n i e m
k u k o n i e c z n y c h u z u p e Bn i e D u k Ba d u k o m p o z y c y j n e g o d Bu g i e g o i c z s t o |m u d n e g o p r o c e s u . P r o j e k t t e n
( f r a g m e n t ó w d r ó g , u z u p e Bn i e D r o [l i n n y c h , w y p o s a |e - m u s i w s p o s ó b k o n s e k w e n t n y i l o g i c z n y u w z g l d n i a
n i a ) , j e [l i b r a k j e s t k u t e m u b e z p o [r e d n i c h p r z e k a z ó w . w y n i k i u s t a l e D z a w a r t y c h w e w c z e [n i e j s z y c h e t a p a c h
Z a n i e d o p u s z c z a l n e n a l e |y u z n a z a r ó w n o b e z p o d - d z i a Ba n i a 2 8 .
s t a w n d o w o l n o [ w p r o p o n o w a n y c h r o z w i z a n i a c h P r o j e k t r e w a l o r y z a c j i s t a n o w i n i e z b d n e s t a d i u m
p r o j e k t o w y c h , o p a r t y c h n a d o m n i e m a n i a c h l u b p o - p o p r z e d z a j c e p r o c e s r e a l i z a c y j n y , p o n i e w a | o b e j m u -
w o By w a n i e s i n a p o w i e r z c h o w n e a n a l o g i e . W y n i k i j e k o m p l e k s o w o c a Bo [ z a g a d n i e D d o t y c z c y c h p r z e d -
p r z e p r o w a d z o n y c h d o t y c h c z a s s t u d i ó w i b a d a D s t a - s i w z i c i a . J e g o z a d a n i e m j e s t p r z e d s t a w i e n i e p o d -
n o w i t u p o d s t a w o w y m a t e r i a B w y j [c i o w y . s t a w o w y c h u s t a l e D w z a k r e s i e z a d a D k o n s e r w a t o r -
2 1 J . B o g d a n o w s k i , o p . c i t . , s . 5 5 - 5 7 . p l a n o w a n i a p r z e s t r z e n n e g o , W a r s z a w a 2 0 0 0 , o p r a c o w a n i e p o -
2 2 K a r t a F l o r e n c k a , a r t . 1 6 . w s t a Be w O [r o d k u O c h r o n y Z a b y t k o w e g o K r a j o b r a z u , m a s z y -
2 3 I b i d e m , a r t . 1 5 . n o p i s u d o s t p n i o n y p r z e z a u t o r k .
2 4 I b i d e m , a r t . 1 7 . 2 7 N a t e n t e m a t s z c z e g ó Bo w o m . i n . L . M a j d e c k i , O c h r o n a
2 5 I b i d e m , a r t . 1 7 p r z e w i d u j e t o w s y t u a c j i , g d y o g r ó d c a B- i k o n s e r w a c j a & , j w . , s . 3 5 1 - 3 5 2 .
k o w i c i e z a n i k B l u b z n a n e s t y l k o n i e p e w n e e l e m e n t y p o - 2 8 P r o j e k t r e w a l o r y z a c j i o d p o w i a d a p o j c i u p r o j e k t k o n s e r -
p r z e d n i c h e t a p ó w j e g o i s t n i e n i a . w a t o r s k i w o d n i e s i e n i u d o i n n y c h r o d z a j ó w z a b y t k ó w , g Bó w -
2 6 I . W i l d n e r - N u r e k , W y t y c z n e k o n s e r w a t o r s k i e d o t y c z c e o b - n i e a r c h i t e k t u r y , p o r . B . J . R o u b a , P r o j e k t o w a n i e k o n s e r w a t o r -
s z a r u s z c z e g ó l n i e c e n n e g o w C h o r o s z c z y , o p r a c o w a n e d l a p o t r z e b s k i e , O c h r o n a Z a b y t k ó w 2 0 0 8 , n r 1 , s . 5 7 - 7 8 .
s k i c h , p r o g r a m u u |y t k o w e g o , u k Ba d u p r z e s t r z e n n e g o , p a r t e r y ) , w e j [, w j a z d ó w , o g r o d z e D, o b i e k t ó w i n -
m e t o d y i c y k l u r e a l i z a c j i . Z a c h o d z i t u w i c p o t r z e b a f r a s t r u k t u r y i o b s Bu g i .
p o g o d z e n i a p r z e s Ba n e k p r o j e k t o w y c h w y n i k a j c y c h S z c z e g ó Bo w o [ p l a n u u z a l e |n i o n a j e s t w z n a c z n e j
z a n a l i z y f o r m y i p r z e w i d y w a n e j f u n k c j i o b i e k t u , n a - m i e r z e o d p r z y j t e j s k a l i p r o j e k t o w e j , w y n i k a j c e j
s t p n i e p r z e s Ba n e k w y n i k a j c y c h z a n a l i z y k o n t e k s t u z w i e l k o [c i o b i e k t u i s p e c y f i k i p r o b l e m a t y k i . W z a -
h i s t o r y c z n e g o , w a r t o [c i z a b y t k o w y c h , s t a n u o b i e k t u l e |n o [c i o d c h a r a k t e r u i w i e l k o [c i o b i e k t u o r a z s t o p -
i d i a g n o z y k o n s e r w a t o r s k i e j , k t ó r e s k Ba d a j s i n a n i a z Bo |o n o [c i p r o b l e m u , s k Ba d n i k a m i d o k u m e n t a c j i
k o n c e p c j k o n s e r w a t o r s k o r a z o c z e k i w a D w Ba [c i c i e - p r o j e k t o w e j m o |e b y t e | o d d z i e l n y r y s u n e k z n a w i -
l a w o b e c p l a n o w a n e j f u n k c j i 2 9 . D l a t e g o t e | p o z a w y - z a n i e m d o o t o c z e n i a , a t a k |e k o n c e p c j e r y s u n k o w e
n i k a m i e t a p u s t u d i a l n e g o o r a z w y n i k a j c y m i z n i e g o o b i e k t ó w i u r z d z e D ( n p . b u d o w l i o g r o d o w y c h c z y
w y t y c z n y m i , k o n i e c z n y m i m a t e r i a Ba m i w y j [c i o w y m i e l e m e n t ó w w y p o s a |e n i a ) , p r z e k r o j e , r y s u n k i p e r -
s r ó w n i e |: u s t a l e n i a m i e j s c o w e g o p l a n u o g ó l n e g o s p e k t y w i c z n e , j e [l i w y j a [n i a j o n e p r z e d s t a w i o n e
z a g o s p o d a r o w a n i a p r z e s t r z e n n e g o , o g ó l n y p r o g r a m r o z w i z a n i a 3 0
.
u |y t k o w y i w y t y c z n e p r z e d s t a w i o n e p r z e z i n w e s t o r a O p r a c o w y w a n i e p r o j e k t u r e w a l o r y z a c j i w y m a g a
i u |y t k o w n i k a , w y t y c z n e u r z d u k o n s e r w a t o r s k i e - w p r a k t y c e c z a s u , w k t ó r y m i d e a k o n s e r w a t o r s k a e w o -
g o , s t u d i a i o p r a c o w a n i a d o t y c z c e n p . z a g r o |e D z e - l u u j e o d s z k i c o w e g o p r o j e k t u r e w a l o r y z a c j i n a e t a p i e
w n t r z n y c h . w s t p n y m , p o p r z e z e t a p w e r y f i k a c j i p o d w z g l d e m
O p i s a n e r o z w a |a n i a s t a n o w i n i e j a k o w s t p n y w y m a g a D k o n s e r w a t o r s k i c h , w y m a g a D u |y t k o w n i -
e t a p p r o j e k t u r e w a l o r y z a c j i , a j e g o r e z u l t a t e m j e s t k a i i n w e s t o r a , z g o d n o [c i z w a r u n k a m i [r o d o w i s k a ,
s f o r m u Bo w a n i e z a Bo |e D p r o j e k t o w y c h , u w z g l d n i a - s p r a w d z e n i a z a Bo |e D r e a l i z a c y j n y c h i o w o c u j e r o z w i -
j c y c h p o t r z e b z a c h o w a n i a w a r t o [c i h i s t o r y c z n y c h . z a n i e m o s t a t e c z n y m . D l a t e g o w p r a k t y c e d o d y s k u s j i
K o n s e k w e n c j t e g o s o c z e k i w a n e e f e k t y p r o j e k t o w e : n a d p r o p o n o w a n y m i r o z w i z a n i a m i p r z e d s t a w i a s i
k o m p o z y c y j n e s c a l e n i e o b i e k t u , u c z y t e l n i e n i e h i s t o - c z s t o n a j p i e r w p r o j e k t y s z k i c o w e , k t ó r e m o |n a b y
r y c z n e j k o m p o z y c j i , w y d o b y c i e i s t o t n y c h w a l o r ó w n a z w a w s t p n y m i , p r z e d s t a w i a j c e w e r s j e a l t e r n a -
k o m p o z y c y j n y c h i e k s p o z y c j i o b i e k t u w k r a j o b r a z i e , t y w n e , a d o p i e r o p ó zn i e j o s t a t e c z n y p r o j e k t r e w a l o -
l i k w i d a c j a e l e m e n t ó w d e s t r u k c y j n y c h , a w p r z y p a d k u , r y z a c j i .
g d y j e s t t o d e s t r u k c j a n i e o d w r a c a l n a m a s k o w a n i e W s t o s u n k u d o p r o j e k t u r e w a l o r y z a c j i w [r o d o w i -
t y c h e l e m e n t ó w . s k u s t o s u j e s i c z s t o o k r e [l e n i e p r o j e k t k o n c e p c y j n y
O s t a t e c z n i e n a t e j p o d s t a w i e p o w s t a j e p r o j e k t r e - r e w a l o r y z a c j i l u b k o n c e p c j a r e w a l o r y z a c j i , c h o c i a |
w a l o r y z a c j i , k t ó r y s k Ba d a s i z a w s z e z d w ó c h c z [c i . s t a n o w i o n z a k o Dc z e n i e d y s k u s j i i s z u k a n i a r o z w i -
" P i e r w s z a c z [, t e k s t o w a , z a w i e r a o m ó w i e n i e z a D w k o n t e k [c i e c a Be g o u k Ba d u .
p r o g r a m u r e w a l o r y z a c j i . J e g o z a w a r t o [ m u s i w y - N a s t p n y m k r o k i e m s j u | t y l k o p r o j e k t y b r a n |o -
j a [n i a c e l p r o j e k t u o r a z p r z y j t e z a Bo |e n i a w z a - w e , o k t ó r y c h p o n i |e j .
k r e s i e r o z w i z a D f u n k c j o n a l n y c h i p r z e s t r z e n - W a r t o z a u w a |y r ó w n i e |, |e p r o j e k t r e w a l o r y z a c j i
n y c h . D a l s z y m s k Ba d n i k i e m j e s t o p i s r o z w i z a n i a n i e j e s t p r o j e k t e m w r o z u m i e n i u p r a w a b u d o w l a n e -
p r o j e k t o w e g o z u w z g l d n i e n i e m p o s z c z e g ó l n y c h g o i j e [l i n i e d o t y k a z a d a D p o d l e g a j c y c h f o r m a l n y m
o b i e k t ó w i u r z d z e D t e r e n o w y c h , n a s t p n i e w y - u z g o d n i e n i o m z u r z d a m i b u d o w l a n y m i , n i e m u s i
t y c z n e d o r e a l i z a c j i , k t ó r e p o w i n n y m o |l i w i e b y p r z e z t e u r z d y z a t w i e r d z a n y . J e [l i z a [ j e s t z w i -
s z c z e g ó Bo w o o k r e [l a z a s a d y r e a l i z a c j i p r o j e k t u z a n y z i n f r a s t r u k t u r t e c h n i c z n , t o s t a j e s i j e d y n i e
w p o s z c z e g ó l n y c h g r u p a c h z a g a d n i e D, a t a k |e m a t e r i a Be m w y j [c i o w y m d o o p r a c o w a n i a p l a n u z a -
p r z e d s t a w i a p r o p o z y c j e t a p o w a n i a i n w e s t y c j i g o s p o d a r o w a n i a t e r e n u , z a k t ó r y o d p o w i e d z i a l n o [
z p u n k t u w i d z e n i a p r a w i d Bo w o [c i d z i a Ba D k o n s e r - b i e r z e j e d n a k u p r a w n i o n y d o p r o w a d z e n i a i n w e s t y c j i
w a t o r s k i c h . a r c h i t e k t .
" D r u g a c z [ p r o j e k t u t o r y s u n e k ( p l a n ) , k t ó r y j e s t D o p i e r o p o t y m e t a p i e n a s t p u j p r o j e k t y w y k o -
i l u s t r a c j t e k s t u . P r z e d s t a w i a w i c r o z w i z a n i e p r o - n a w c z e . P o n i e w a | c z s t o w y k o n u j j e i n n i p r o j e k -
j e k t o w e w z a k r e s i e b u d y n k ó w i b u d o w l i , u k s z t a B- t a n c i n i | a u t o r p o p r z e d n i e g o e t a p u d o k u m e n t a c j i ,
t o w a n i a t e r e n u , u k Ba d u d r ó g i p l a c ó w , w ó d , s z a t y t o n i e z m i e r n i e w a |n e j e s t , a b y p r o j e k t r e w a l o r y z a c j i
r o [l i n n e j w j e j r ó |n e j p o s t a c i , c h a r a k t e r y s t y c z n y c h ( l u b j e [l i s i g o n i e w y k o n u j e w y t y c z n e k o n s e r w a -
f o r m p r z e s t r z e n n y c h ( b o s k i e t y , s z p a l e r y , k l o m b y , t o r s k i e ) z a w i e r a B s z c z e g ó Bo w y z a k r e s d a n y c h d o t y -
2 9 A n a l o g i c z n y z a k r e s k o n i e c z n y c h r o z w i z a D w o d n i e s i e - - 3 5 7 ; A . M i t k o w s k a z z e s p o Be m , j w . , s . 2 0 - 2 1 ; L . M a j d e c k i ,
n i u d o a r c h i t e k t u r y p r z e d s t a w i a w s c h e m a c i e B . J . R o u b a , W y t y c z n e s p o r z d z a n i a d o k u m e n t a c j i h i s t o r y c z n e j i r e a l i z a c y j -
p a t r z B . J . R o u b a , j w . , s . 6 9 . n e j z a b y t k o w y c h z a Bo |e D o g r o d o w y c h , W a r s z a w a 1 9 8 2 , m a -
3 0 S z c z e g ó Bo w e w y t y c z n e m . i n . w : L . M a j d e c k i , j w . , s . 3 5 4 - s z y n o p i s w z b i o r a c h a u t o r k i .
7
c z c y c h f o r m y , m a t e r i a Bó w , t e c h n o l o g i i i e w e n t u a l n i e o s p e c j a l n y c h f o r m a c h . C z s t o k o n i e c z n e s r y s u n k i
i n n y c h u w a r u n k o w a D. P o p r a w n o [ p r o j e k t ó w w y k o - p o k a z u j c e g e o m e t r i t y c h u k Ba d ó w , c z y t e | s z c z e g ó -
n a w c z y c h z a l e |y w z n a c z n e j m i e r z e o d z n a j o m o [c i By k o n s t r u k c j i e l e m e n t ó w i m t o w a r z y s z c y c h . T r e [c i
w y n i k ó w e t a p u s t u d i a l n e g o . Z d a n y c h z a w a r t y c h p o k a z a n e n a p l a n a c h w y m a g a j r ó w n i e | z a w a r c i a
w o p r a c o w a n i a c h e t a p u s t u d i a l n e g o p o w i n n i k o r z y - i w y j a [n i e n i a w t e k s t o w e j c z [c i p r o j e k t u . T u z a w i e r a
s t a w i c p r o j e k t a n c i b r a n |o w i . D l a t e g o t e | n i e z w y - s i r ó w n i e | w y k a z y m a t e r i a Bó w , h a r m o n o g r a m i e t a -
k l e c e n n e j e s t , j e [l i w t y m e t a p i e u c z e s t n i c z w s z y s c y p o w a n i e r e a l i z a c j i .
c z Bo n k o w i e z e s p o Bu , a w s z c z e g ó l n o [c i a u t o r z y b a d a D, O b a w y m i e n i o n e p r o j e k t y m a j c h a r a k t e r w y -
s t u d i ó w i a n a l i z o r a z a u t o r p r o j e k t u r e w a l o r y z a c j i , b i t n i e o g r o d n i c z y i p r e z e n t o w a p o w i n n y p r z e d e
k t ó r y m p o w i n i e n b y a r c h i t e k t k r a j o b r a z u . w s z y s t k i m z a s a d n i c z e e l e m e n t y r o z w i z a n i a f o r m y
W k o m p e t e n c j a c h a r c h i t e k t a k r a j o b r a z u z n a j d u - i j e j k o n s t r u k c j i , b a r w , d o b ó r g a t u n k ó w , c o z k o l e i
j s i d w a p r o j e k t y w y k o n a w c z e . P i e r w s z y z n i c h t o w y n i k a m u s i z p o p r z e d z a j c y c h j e o p r a c o w a D. Z n a -
p r o j e k t g o s p o d a r k i d r z e w o s t a n e m . t u r y m a t e r i a Bu , k t ó r e g o d o t y c z t e p r o j e k t y p r o p o -
P r a k t y k u j e s i c z s t o , |e o p r a c o w y w a n y j e s t d w u - n o w a n e r o z w i z a n i a p o w i n n y d o p u s z c z a j e g o , c z y l i
s t o p n i o w o l u b n a w e t w p o d z i a l e n a w i k s z l i c z b e t a - r o [l i n , z m i e n n o [, p o d w a r u n k i e m z a c h o w a n i a c e c h
p ó w , c o m a g Bb o k i s e n s . P i e r w s z y j e g o e t a p p o w s t a p o d s t a w o w y c h . M o g t e | z a w i e r a w s k a z a n i e d o -
m o |e p o w y k o n a n i u i n w e n t a r y z a c j i i w s t p n y m r o z - p u s z c z a l n y c h w a r i a n t ó w , b o p r z e c i e | h i s t o r y c z n i e
p o z n a n i u o b i e k t u i m a n a c e l u w y k o n a n i e z a b i e g ó w p o d l e g a By o n e r ó |n y m z m i a n o m w z a l e |n o [c i o d
o c h a r a k t e r z e i n t e r w e n c y j n y m , p o r z d k u j c y m i s a - p ó r r o k u , u w a r u n k o w a D u |y t k o w a n i a i m o |l i w o [c i
n i t a r n y m . J e s t t o w i c z a k r e s s Bu s z n i e o g r a n i c z o n y w Ba [c i c i e l a .
d o w s t p n e g o u p o r z d k o w a n i a u k Ba d u p r z e s t r z e n - P o z o s t a Be p r o j e k t y b r a n |o w e p o w i n n y s i o p i e r a
n e g o . C z s t o p r a c e t e m a j n a c e l u p o p r a w w a r u n - n a s z c z e g ó Bo w y c h w y t y c z n y c h z a w a r t y c h w d o k u -
k ó w s a n i t a r n y c h , a d o k o n u j e s i t e g o m . i n . p o p r z e z m e n t a c j i : w w y t y c z n y c h l u b p r o j e k c i e r e w a l o r y z a c j i ,
z m n i e j s z e n i e z a g s z c z e n i a g r u p . J e d n a k p o p r a w a a l b o , j e [l i n a t a m t y m e t a p i e n i e b y By o n e w y s t a r c z a j -
s t r u k t u r y d r z e w o s t a n u n i e m o |e s a n k c j o n o w a m a - c o d o k Ba d n i e o m ó w i o n e , n a o d d z i e l n y c h z a l e c e n i a c h
s o w e j w y c i n k i p o d r o s t u , j a k t o n a j c z [c i e j s i d z i e j e . n i e p o z o s t a w i a j c y c h m i e j s c a n a d o w o l n o [c i p r o j e k -
N a l e |y b e z w z g l d n i e p o d k r e [l i , |e k a |d a w i k s z a t o w e , a t a k |e w y k l u c z a j c y c h p o w s t a w a n i e w p r a k -
i n g e r e n c j a w d r z e w o s t a n n a t y m e t a p i e , b e z n a l e |y t e - t y c e k Bo p o t l i w y c h s y t u a c j i . D l a t e g o t a k w a |n e j e s t
g o r o z p o z n a n i a k o m p o z y c j i o b i e k t u , m o |e z n i w e c z y s z c z e g ó Bo w e w y p r a c o w a n i e w y t y c z n y c h .
s z a n s n a o d t w o r z e n i e h i s t o r y c z n e g o u k Ba d u p r z e -
s t r z e n n e g o , k t ó r e g o p o d s t a w o w y m b u d u l c e m j e s t U W A R U N K O W A N I A D O K U M E N T A C Y J N E
d r z e w o s t a n . D o p i e r o p o w y k o n a n i u p e Bn e g o r o z p o - I R E A L I Z A C Y J N E
z n a n i a , p r a c a c h s t u d i a l n y c h i a n a l i z a c h , m o |n a p r z y - P r z e d s t a w i o n a p r o b l e m a t y k a i m e t o d y k a o p r a c o w a D
s t p i d o k o l e j n e g o e t a p u w y c i n k i . D l a t e g o t e | z a Bo - p r o j e k t o w y c h n i e p o w i n n a b y r e d u k o w a n a . A r t y -
|e n i e k s z t a Bt o w a n i a u k Ba d u p r z e s t r z e n n e g o , k t ó r e g o k u B 6 K a r t y F l o r e n c k i e j z a l e c a t r a k t o w a n i e n a r ó w n i
g Bó w n y m t w o r z y w e m j e s t d r z e w o s t a n , w k i l k u e t a - w s z y s t k i c h k o m p o z y c j i h i s t o r y c z n y c h 3 1
, z a r ó w n o
p a c h p o z w a l a n a o s i g n i c i e r e z u l t a t ó w l e p s z y c h d l a s k r o m n y c h , j a k i r o z b u d o w a n y c h . T e n s a m s c h e m a t
t w o r z y w a p r z y r o d n i c z e g o k o m p o z y c j i . d z i a Ba n i a p o w i n i e n b y w i c s t o s o w a n y w p r z y p a d k u
D r u g i m o p r a c o w a n i e m p r o j e k t o w y m l e |c y m w s z y s t k i c h z a Bo |e D, n i e z a l e |n i e o d i c h w a r t o [c i .
w g e s t i i a r c h i t e k t a k r a j o b r a z u j e s t p r o j e k t u k Ba d u N i e m n i e j w z a l e |n o [c i o d w i e l k o [c i , r a n g i i s t o p -
r o [l i n n e g o . n i a s k o m p l i k o w a n i a i n w e s t y c j i m o |n a z g o d z i s i
S k Ba d a s i o n n a o g ó B z p l a n s z y p o d s t a w o w e j z r ó |n y m i u p r o s z c z e n i a m i . B a d a n i a , s t u d i a i a n a l i z y
w s k a l i z a s t o s o w a n e j d o w c z e [n i e j s z e j i n w e n t a r y z a c j i , m o g b y r e a l i z o w a n e r ó |n y m i m e t o d a m i w z a l e |-
p r z e d s t a w i a j c e j u s y t u o w a n i e i d o b ó r p r o j e k t o w a - n o [c i o d p o t r z e b i m o |l i w o [c i . C z [ s t u d i a l n a , p o -
n y c h e l e m e n t ó w r o [l i n n y c h . W s k a l i c a Be g o o b i e k t u d a p r z e d z a j c a o p r a c o w a n i e p r o j e k t u r e w a l o r y z a c j i , w a -
s i z w y k l e p r z e d s t a w i u s y t u o w a n i e d r z e w i k r z e w ó w . r u n k u j e w Ba [c i w e r o z p o z n a n i e o b i e k t u i j e s t j e d n a k
P r o j e k t o w a n e r o [l i n y r u n a a l b o k w i e t n i k i w y m a g a j a b s o l u t n i e n i e z b d n a d o p o d j c i a w Ba [c i w y c h d e c y z j i
c z s t o p r o j e k t ó w s z c z e g ó Bo w y c h . D o t y c z y t o w s z c z e - k o n s e r w a t o r s k i c h . N a l e |y w i c p o s t u l o w a , a b y a k -
g ó l n o [c i o z d ó b k w i a t o w y c h , r a b a t z k w i a t ó w s e z o n o - c e p t a c j u r z d u k o n s e r w a t o r s k i e g o u z y s k i w a By t y l k o
w y c h i b y l i n o r a z w c a l e n i e t a k r z a d k i c h k w i e t n i k ó w d o k u m e n t a c j e j z a w i e r a j c e .
3 1 A r t . 6 m ó w i , |e o g r ó d h i s t o r y c z n y t o z a r ó w n o s k r o m n e
z a Bo |e n i a o g r o d o w e , j a k i p a r k i z a p l a n o w a n e .
D u |y m z a g r o |e n i e m d l a s z e r s z e g o z a k r e s u t y c h d r ó g . J e [l i p r z e b i e g h i s t o r y c z n y n i e z o s t a B s z c z e g ó Bo -
s t u d i ó w j e s t r e a l i z a c j a z a m ó w i e D n a p r o j e k t y r e w a - w o z b a d a n y i z d o k u m e n t o w a n y , n i e m o |n a d o p u s z -
l o r y z a c j i z a b y t k o w y c h p a r k ó w i o g r o d ó w w t r y b i e c z a d o t y c z e n i a d r ó g w p a r k u z a b y t k o w y m t y l k o n a
p r z e t a r g o w y m . B r a k [w i a d o m o [c i z a k r e s u b a d a D p o d s t a w i e p r o j e k t u . R e a l i z a c j a m u s i b y p o w i z a n a
i s t u d i ó w l u b w n i e k t ó r y c h p r z y p a d k a c h n a w e t j e g o z o d s Bo n i c i e m p r z e b i e g u h i s t o r y c z n e g o , a p r o j e k t
l e k c e w a |e n i e p r z e z i n w e s t o r a s p r a w i a , |e p r o j e k t a n - n a b i e |c o d o s t o s o w y w a n y d o s y t u a c j i . N a w e t j e [l i
c i z m u s z e n i s d o r e d u k o w a n i a k o s z t ó w o p r a c o w a n i a , n i e o d n a l e z i o n o r e l i k t ó w h i s t o r y c z n e g o u k Ba d u , g e o -
r e z y g n u j c z c z [c i l u b n a w e t c a Bo [c i p r a c s t u d i a l n y c h . d e z y j n e t y c z e n i e d r ó g w p a r k a c h z a b y t k o w y c h m a
I n w e s t o r z a z w y c z a j n i e j e s t z a i n t e r e s o w a n y p r o c e s e m b a r d z o o g r a n i c z o n e z a s t o s o w a n i e . W p r a k t y c e l i n i a
d o c h o d z e n i a d o w Ba [c i w y c h w y n i k ó w , a l e s a m y m r e - d r o g i p o w i n n a b y m o d e l o w a n a b e z u |y c i a s p r z -
z u l t a t e m . R o z w i z a n i e m t e g o p r o b l e m u m o g Bo b y b y t u , z d o s t o s o w a n i e m d o t e r e n u i o t o c z e n i a , z d u |y m
n a r z u c e n i e p r z e z u r z d k o n s e r w a t o r s k i p r z e p r o w a - w y c z u c i e m . W y m a g a t o u j c i a w s z y s t k i c h a s p e k t ó w
d z e n i a e t a p u s t u d i a l n e g o l u b r o z b i c i e z l e c e n i a n a w y - k o m p o z y c j i .
k o n a n i e d o k u m e n t a c j i r e w a l o r y z a c j i o g r o d u n a d w a
e t a p y : s t u d i a l n y i p r o j e k t o w y . Z a l e t d r u g i e g o p r z y - U W A G I K O CC O W E
p a d k u j e s t m o |l i w o [ d o b r e g o r o z p o z n a n i a o b i e k t u O p r a c o w a n i e p r o j e k t u r e w a l o r y z a c j i w o m ó w i o n y m
i w y k o r z y s t a n i e o t r z y m a n y c h w y n i k ó w d o r o z w a |e - z a k r e s i e , k t ó r e c o r a z c z [c i e j z n a c z n i e w y p r z e d z a
n i a r ó |n y c h k o n c e p c j i j e g o u |y t k o w a n i a . W t e n s p o - f a z r e a l i z a c y j n , n a b i e r a w o s t a t n i c h l a t a c h s z c z e -
s ó b z y s k u j e s i r ó w n i e | w i e d z o w a r t o [c i i p o t e n c j a l e g ó l n e g o z n a c z e n i a w a s p e k c i e o t w a r c i a s i n o w y c h
d a n e g o o b i e k t u . W i e d z a t a p o z w a l a u n i k n b Bd n y c h m o |l i w o [c i f i n a n s o w a n i a r e a l i z a c j i z e [r o d k ó w z e -
d e c y z j i o j e g o u |y t k o w a n i u i n i e p r z e w i d z i a n y c h o k o - w n t r z n y c h . D l a t e g o t e | n i e z m i e r n i e w a |n e j e s t , a b y
l i c z n o [c i , k t ó r e n a e t a p i e r e a l i z a c j i m o g w p r o w a d z i d o k u m e n t a c j a r e w a l o r y z a c j i p r z e d s t a w i a Ba k l a r o w n y
n i e p o t r z e b n e k o m p l i k a c j e . D o d a t k o w y m a s p e k t e m w y w ó d , j a s n o p o s t a w i o n e w n i o s k i , a t a k |e p r z e d s t a -
z a m ó w i e n i a , w s k Ba d k t ó r e g o w c h o d z b a d a n i a i a n a - w i a Ba r e a l i z a c j z a d a n i a w s p o s ó b a t r a k c y j n y i p r z e k o -
l i z y , p o l e g a c z s t o n a n i e m o |l i w o [c i p r z e w i d z e n i a , j a k n y w a j c y 3 2 .
p r a c o c h Bo n n a i k o s z t o w n a b d z i e t a c z [ o p r a c o w a - P o d s t a w o w y m z a Bo |e n i e m m u s i b y j e d n a k p r z e -
n i a . P r o b l e m t e n m o |n a j e d n a k r ó w n i e | f o r m a l n i e s Ba n i e , |e z a b y t k o w y p a r k i o g r ó d , p o d o b n i e j a k z a -
r o z w i z a , z a w i e r a j c o d p o w i e d n i e z a p i s y w u m o w i e b y t k i a r c h i t e k t u r y , n i e m o |e b y d o w o l n i e p r z e b u d o -
z w y k o n a w c . w y w a n y a n i m o d e r n i z o w a n y . Z a b y t k o w e z a Bo |e n i a
W p r a k t y c e n a s z e r o k i z a k r e s b a d a D c z y c h o b y z i e l e n i , c z s t o m o c n o z d e g r a d o w a n e , n i e m o g b y
p e Bn k w e r e n d m a t e r i a Bó w m o |e p o z w o l i s o b i e t y l - p o l e m d o w o l n y c h i n t e r p r e t a c j i , m o d e r n i z a c j i , t e s t o -
k o p r o j e k t a n t d z i a Ba j c y w r a m a c h o [r o d k a b a d a w c z e - w a n i a n o w y c h t e c h n o l o g i i i m a t e r i a Bó w .
g o l u b a k a d e m i c k i e g o . N a l e |y r ó w n i e | s t a n o w c z o p o d k r e [l i , |e r e w a l o -
N i e z a l e |n i e o d t e g o k a |d y p r o j e k t m u s i b y p o - r y z a c j a z a b y t k o w e g o z a Bo |e n i a z i e l e n i n i e j e s t i n w e -
p r z e d z o n y e t a p e m s t u d i a l n y m w z a k r e s i e m o |l i w y m s t y c j j e d n o s e z o n o w , l e c z z n a t u r y z Bo |o n o [c i p r o -
d o r e a l i z a c j i , a l e z a w s z e d o s t o s o w a n y m d o r a n g i b l e m a t y k i , k t ó r e j d o t y c z y i w Ba [c i w o [c i s u b s t a n c j i z a -
o b i e k t u . K a |d a d o k u m e n t a c j a m u s i b e z w z g l d n i e z a - b y t k o w e j p a r k u i o g r o d u m u s i t r w a c o n a j m n i e j k i l k a
w i e r a w s z y s t k i e w c z e [n i e j w y m i e n i o n e e t a p y d o c h o - l a t . J e s t p r o c e s e m , a n i e j e d n o r a z o w y m a k t e m .
d z e n i a d o w Ba [c i w y c h w n i o s k ó w . W c z [c i p r z y p a d k ó w n i e m u s i p o l e g a n a t o t a l -
W s p ó Bp r a c a w s z y s t k i c h c z Bo n k ó w z e s p o Bu j e s t n y m o d n o w i e n i u w s z y s t k i c h e l e m e n t ó w . Z n a c z n e
r ó w n i e w a |n a n a e t a p i e r e a l i z a c j i p r o j e k t u . K o n i e c z - l e p s z e e f e k t y , b a r d z i e j p o p r a w n e p o d w z g l d e m k o n -
n o [c i j e s t r ó w n i e | s t a By n a d z ó r a u t o r s k i , g d y | j e s t o n s e r w a t o r s k i m , u z y s k a m o |n a p o p r z e z s f o r m u Bo w a -
i n t e g r a l n c z [c i p r o j e k t o w a n i a 3 2 . P o t r z e b a r o z w i - n i e d Bu g o f a l o w e g o p r o g r a m u p i e l g n a c j i t w o r z y w a
z a n i a p r o b l e m ó w n a b u d o w i e w y n i k a c z s t o z u j a w - r o [l i n n e g o i k o n s e r w a c j p o z o s t a By c h e l e m e n t ó w
n i e n i a w t r a k c i e p r a c n o w y c h o k o l i c z n o [c i , j a k n p . s k Ba d o w y c h k o m p o z y c j i .
n i e z n a n y c h w c z e [n i e j r e l i k t ó w . W w i e l u p r z y p a d k a c h P o t r z e b c h w i l i j e s t r o z u m i e n i e r e w a l o r y z a c j i
n a j k o r z y s t n i e j s z e w y n i k i m o |n a b y u z y s k a p o p r z e z o b i e k t u j a k o t w o r z e n i a p r o d u k t u t u r y s t y c z n e g o ,
r ó w n o l e g Be p r o w a d z e n i e p r o c e s u b a d a w c z e g o i r e a l i - j e d n a k k a |d e d z i a Ba n i e m u s i b y z g o d n e z t e o r i i c h
z a c j i . T y p o w y m p r z y k Ba d e m m o |e b y t y c z e n i e u k Ba d u o c h r o n y .
3 2 N a t e n t e m a t w o d n i e s i e n i u d o z a b y t k ó w a r c h i t e k t u r y o p r a c o w a n i a p t . P r o j e k t r e w a l o r y z a c j i z a Bo |e n i a p a Ba c o w o -
p i s z e r ó w n i e | J . T a j c h m a n , p a t r z J . T a j c h m a n , j w . , s . 9 7 . o g r o d o w e g o C z a r t o r y s k i c h w P u Ba w a c h , K r a k ó w 2 0 0 4 , s . 2 ,
3 3 A . M i t k o w s k a , O p i n i a w y k o n a n a n a z l e c e n i e W o j e w ó d z - m a s z y n o p i s w z b i o r a c h K O B i D Z .
k i e g o U r z d u O c h r o n y Z a b y t k ó w w L u b l i n i e d o t y c z c a c z [c i
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Ulotka postępowanie przed TS, procedura i dokumentyWykład 12 XML NOWOCZESNY STANDARD ZAPISU I WYMIANY DOKUMENTUPostepowanie w sprawie wydania dokumentu paszportowego paszportu Biometrycznegowytyczne do standar przyl4standard libraryIS Multiroom Standard HDhezjod teogonia, dokument elektronicznyWniosek o umorzenie postepowania egzekucyjnego biznesforumNowy dokument tekstowy23 ROZ warunki i tryb postępowania w spr rozbiórek obiekwięcej podobnych podstron