plik


Zeszyty Problemowe  Maszyny Elektryczne Nr 82/2009 79 Artur Polak, Marcin BaraDski BOBRME Komel, Katowice DOBR GENERATORA DLA MAAEJ ELEKTROWNI WIATROWEJ THE SMALL WIND MILL S GENERATOR SELECTION Abstract: The small wind mill s constructions must take into acount frequent changes of wind speed and direction. The phenomenon related with swimming air mass disturbances over the land. The effect is change of wind turbine speed. Most of problem cause is load adjusting to wind turbine charakteristic. 1. Wstp MaBe elektrownie wiatrowe pracuj podczas 3. du\a przeci\alno[, wiatru wiejcego z prdko[ci od 3m/s gdy ge- 4. niska warto[ momentu zaczepowego, nerowana moc jest niewielka, do 18 m/s po 5. odporno[ na oddziaBywanie warunkw at- przekroczeniu ktrej elektrownia jest zatrzy- mosferycznych. mywana (stan parkowania) ze wzgldw bez- W celu doboru generatora dla maBej elektrowni pieczeDstwa. W warunkach naszego kraju wiatrowej nale\y uwzgldni, co nastpuje: przyjto znamionowa parametry maBych elek- - zrdBo mocy mechanicznej (charaktery- trowni wiatrowych dla prdko[ci wiatru 10 m/s. styk turbiny wiatrowej), W projekcie maBej elektrowni wiatrowej nale\y - sprzgniecie generatora z turbin (bezpo- uwzgldni charakterystyk wiatru wiejcego [rednie lub poprzez przekBadni) blisko powierzchni ziemi (na wysoko[ci do - sposb zabudowy oraz pozycj pracy gene- ratora, 25m). Wiatr ten jest dynamiczny, charaktery- zuje si du\ zmienno[ci prdko[ci i kie- - rodzaj obci\enia, - sposb sterowania obci\eniem. runku. W maBych elektrowniach wiatrowych zazwy- czaj stosuje si dwa sposoby konwersji energii: bezpo[rednia zamiana wygenerowanej energii elektrycznej w ciepBo lub magazynowanie ener- gii elektrycznej z wykorzystaniem baterii aku- mulatorw. Rzadziej spotyka si bezpo[rednie wykorzystanie wygenerowanej energii elek- trycznej do zasilania np. silnikw pomp wody. W wymienionych ukBadach mamy do czynienia z tzw. sieci wydzielon. Praca maBych elek- trowni wiatrowych na sie zawodow jest obecnie maBo popularna m.in. z powodu du\ego kosztu aparatury umo\liwiajcej przyBczenie do sieci. Rys. 1. Krzywa mocy zawartej w strumieniu wiatru 2. Podstawowe sposoby sterowania prac maBej elektrowni wiatrowej Od generatorw przeznaczonych do zastosowa- nia w maBych elektrowniach wiatrowych wy- W maBych elektrowniach wiatrowych nie wyko- rzystuje si wyrafinowanych metod optymal- maga si: nego wykorzystania energii zawartego w stru- 1. dBugotrwaBa, bezawaryjna praca bez potrzeby mieniu wiatru. Najpopularniejszymi i najsku- przeprowadzania prac konserwacyjnych (wymiany lub smarowania Bo\ysk, czyszcze- teczniejszymi metodami sterowania moc maBej elektrowni wiatrowej s: sterowanie obci\e- nia wzBw pier[cieni [lizgowych itp.), 2. u\yteczna praca generatora powinna obejmo- niem generatora oraz zmian ustawienia turbiny wiatrowej wzgldem kierunku wiatru (odchyla- wa szeroki zakres rozwijanych prdko[ci nie poziome lub odchylanie pionowe). obrotowej, Zeszyty Problemowe  Maszyny Elektryczne Nr 82/2009 80 a) b) Rys. 4. Sterowanie poprzez zmian obci\enia generatora Zaproponowany ukBad umo\liwia skokow re- gulacj obci\enia elektrowni wiatrowej, a w stanach awaryjnych mo\e nastpi zatrzymanie pracy elektrowni poprzez zwarcie uzwojeD ge- neratora. Rys. 2. Sterowanie poprzez zmian ustawienia 3. Dobr generatora turbiny wiatrowej wzgldem kierunku wiatru; a) odchylanie pionowe, b) odchylanie poziome Wybr generatora do maBej elektrowni wiatro- wej jest uzale\niony m.in. od charakterystyki Inne sposoby sterowania np. poprzez zmian turbiny wiatrowej, sprzgnicia generatora z konta zaklinowania lub zastosowanie hamulcw turbin, charakteru obci\enia, warunkw chBo- aerodynamicznych powoduj i\ konstrukcja dzenia oraz systemu sterowania prac elek- turbiny staje si bardziej zBo\ona, przez co w trowni. Jak wcze[niej wspomniano w doborze wikszym stopniu nara\ona na wystpienie generatora musimy uwzgldnia parametry tur- awarii. bin wiatrowych w czym mo\e nam pomc me- toda graficzna oparta na charakterystyce z rys.5. Nastpny krok to okre[lenie maksymal- nego momentu obci\enia jaki mo\e wytwo- rzy generator w stanie zwarcia. Warto[ ta umo\liwi okre[lenie maksymalnej prdko[ci wiatru przy jakiej jest mo\liwe zahamowanie turbiny wiatrowej. Rys. 3 Sterowanie poprzez zmian kta zakli- nowania Autor na podstawie wBasnych do[wiadczeD konstrukcyjnych preferuje sterowanie poprzez zmian obci\enia, dla elektrowni o [rednicy turbiny wiatrowej 3,5m i mniejszych. Dotyczy to tak\e procedury zatrzymania. Takie post- powanie jest zgodne z norm PN-EN 61400-2  TurbozespoBy wiatrowe Cz.2  Wymagania projektowe dotyczce maBych turbozespoBw wiatrowych . Na rys.4 przedstawiono schemat ukBady do- Rys. 5. Charakterystyka zewntrzna turbiny grzewania wody w CO (3-Bopatowej) Zeszyty Problemowe  Maszyny Elektryczne Nr 82/2009 81 Kolejne dziaBania s zwizane z zabudow ge- 5. Uwagi i wnioski z badaD eksploatacyj- neratora oraz z poBczeniem go z turbin. Przy nych generatorw maBych elektrowni zabudowie generatora uwzgldniamy potrzeb wiatrowych chBodzenia uzwojeD twornika. Szczegln Przeprowadzone badania generatorw dowio- uwag nale\y zwrci na sBabe mo\liwo[ci dBy, i\ jednym z kluczowych zagadnieD zwi- chBodzenia jakimi charakteryzuj si generatory zanych z prawidBowym doborem generatora jest tarczowe z uzwojeniem stojana umieszczonym dopasowanie obci\enia do charakterystyk pomidzy dwoma tarczami wirnika. turbiny wiatrowej. Podczas wystpienia zwarcia a) na zaciskach generatora z magnesami trwaBymi krotno[ prdu zwarcia, zazwyczaj nie przekra- cza 3-krotnej warto[ci prdu znamionowego generatora. W przebiegu prdu zwarcia nie wy- stpuje udar prdowy, tak charakterystyczny dla generatorw synchronicznych obcowzbud- nych. Ta cecha generatorw wzbudzanych ma- gnesami trwaBymi umo\liwia bezpieczne wy- hamowanie turbiny wiatrowej o znacznym momencie bezwBadno[ci. Pamita jednak mu- simy, i\ energia hamowania ulega rozproszeniu w uzwojeniu generatora. Stosujc generatory o sBabej skuteczno[ci chBodzenia uzwojeD (gene- b) ratory tarczowe, generatory z wirnikiem ze- wntrznym itp.) zaleca si stosowanie zabez- pieczeD termicznych w obwodzie uzwojenia. Literatura [1]. Glinka T.: Maszyny elektryczne wzbudzane ma- gnesami trwaBymi. Wyd. Pol. Zl., Gliwice, 2002r. [2]. Polak A., Be\aDski A.: MaBe elektrownie wiatrowe-przykBady praktycznego zastosowania, XII Konferencja  Problemy Eksploatacji Maszyn i Na- pdw Elektrycznych , UstroD 18-20 maj, 2005. Rys. 6. Generator tarczowy; a) widok ze- [3]. Czuczman J., Czerepanjak M., Sczur I., Golu- wntrzny, b) schemat generatora tarczowego bowski P.: Generatory synchroniczne do autono- micznych, bezprzekBadniowych elektrowni wiatro- wych, XII Konferencja  Problemy Eksploatacji Ma- szyn i Napdw Elektrycznych , UstroD 18-20 maj, 2005. [4]. Trabajo de Desarrollo de Generador Elico Ex- perimental  Memoria Descriptiva: UNIVERSIDAD TECNOLGICA NACIONAL FACULTAD RE- GIONAL CRDOBA Rys. 7. Generator z wirnikiem zewntrznym Podobnie ma si sprawa skuteczno[ci chBodze- nia w generatorach z wirnikiem zewntrznym, je\eli konstrukcja elektrowni wyklucza zasto- sowanie generatora przewietrzanego.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Układy pracy generatorów stosowanych w elektrowniach wiatrowych
male elektrownie wiatrowe jako źródła generacji rozproszonej
Szanse i zagrożenia wynikające z wydzierżawienia grunty pod elektrownie wiatrową
Dz U z dnia! sierpnia 07 r w sprawie zaadniczych wymagań dla sprzętu elektrycznego
Mała przydomowa elektrownia wiatrowa reklama
Projekt umowy dzierzawy gruntow rolnych pod elektrownie wiatrowe
WPŁYW EMISJI HAŁASU Elektrowni Wiatrowych
Badanie progów i etapów generalizacji dla operatora upraszczania
Znowelizowane warunki techniczne dla instalacij elektrycznych w budynkach
Elektrownia wiatrowa z silniczka od nagrzewnicy samochodowej?w 03 s54
male elektrownie wiatrowe z pionowa osia obrotu
Przeznaczenie gruntów na cele nierolne pod elektrownie wiatrowe
memo elektrownia wiatrowa nie jest inwestycja?lu publicznegodoc
Magazynowanie lub komplementarne wykorzystywanie energii elektrowni wiatrowych

więcej podobnych podstron