plik


ÿþSBowniczek terminów u|ywanych w opiniach i orzeczeniach wydawanych przez Poradnie Psychologiczno- Pedagogiczne Analiza i synteza sBuchowa  analiza sBuchowa to umiejtno[ dzielenia zdaD na sBowa, sBów na sylaby i gBoski, za[ synteza sBuchowa to umiejtno[ skBadania zdaD z wyrazów, sBów z sylab lub gBosek. Umiejtno[ analizy sBuchowej jest podstaw pisania ( aby zapisa wyrazy trzeba umie wydziela ze zdaD wyrazy, a z wyrazów sylaby i gBoski). Umiejtno[ syntezy sBuchowej jest podstaw czytania (aby przeczyta wyrazy trzeba umie zBo|y sBowa z sylab i gBosek). Analizatory  umo|liwiaj odbiór bodzców z otoczenia, w odniesieniu do umiejtno[ci czytania i pisania mówi si o trzech analizatorach: wzrokowym, sBuchowym i kinestetyczno- ruchowym. Analizator skBada si z: - receptora odbierajcego bodzce, charakterystycznego dla okre[lonego narzdu zmysBów (oczy, uszy, mi[nie), - drogi nerwowej doprowadzajcej impulsy do odpowiednich obszarów mózgu, - odpowiedniego o[rodka w mózgu, w którym zachodzi analiza i synteza, ró|nicowanie itp. Analizator sBuchowy = percepcja sBuchowa  umo|liwia odbiór bodzców z otoczenia (dzwików, mowy). Jest zwizana ze sBuchem fonemowym oraz umiejtno[ciami fonologicznymi (analiza i synteza gBoskowa i sylabowa  rozkBad wyrazów na gBoski i sylaby oraz ich scalanie), a tak|e pamici sBuchow; zaburzenia tych funkcji s zwizane z nieprawidBowym dziaBaniem analizatora sBuchowego i mog objawia si: - trudno[ci odró|niania podobnych gBosek (np. z-s, g-k, d-t), - trudno[ciami w dokonywaniu analizy i syntezy gBoskowej sBów oraz - opuszczaniem lub myleniem liter, koDcówek wyrazów, przestawianiem liter, - trudno[ciami w zapisywaniu zmikczeD, ró|nicowaniu gBosek i-j, - kBopotami w pisowni wyrazów z utrat dzwiczno[ci oraz nieprawidBowym ró|nicowaniem -en-em, -on-om. 1 Analizator wzrokowy = percepcja wzrokowa  umo|liwia odbiór bodzców  wzrokowych z otoczenia. Obejmuje analiz i syntez wzrokow materiaBu konkretnego (obrazków, ksztaBtów) lub abstrakcyjnego (teksty, zdania, wyrazy) oraz pami wzrokow; zaburzenia tych funkcji zwizane s z nieprawidBowym dziaBaniem analizatora wzrokowego i mog objawia si: - myleniem liter o podobnym ksztaBcie (a-o, l-t-B, m-w-n), - myleniem liter podobnych ale o ró|nym kierunku (b-p-g-d, m-w, n-u), - gubieniem elementów graficznych liter (ogonki, kreski, kropki), - bBdami typowo ortograficznymi z ó-u, rz-|, h-ch. BBdy specyficzne  bBdy popeBniane podczas pisania, typowe dla wystpowania dysleksji rozwojowej; mog by charakterystyczne dla zaburzeD funkcji wzrokowych, bdz funkcji sBuchowo-jzykowych. wiczenia sBuchowe  wiczenia usprawniajce dziaBanie analizatora sBuchowego. wiczenia wzrokowe - wiczenia usprawniajce dziaBanie analizatora wzrokowego; s czsto poBczone z usprawnianiem motoryki rk oraz wspóBdziaBaniem rki i oka, czyli koordynacji wzrokowo-ruchowej. Deficyty rozwojowe - inaczej dysfunkcje rozwoju psychomotorycznego  opóznienie rozwoju psychomotorycznego, wolniejsze tempo rozwoju okre[lonych funkcji. Mog mie ró|ny zakres. - parcjalne zaburzenia  obejmuj wikszy obszar czynno[ci, np. opóznienie motoryki ciaBa, rk i rozwoju mowy, - fragmentaryczne  obejmuj mniejszy obszar czynno[ci  tylko motoryki rk, tylko mowy czynnej. Dostosowanie wymagaD edukacyjnych  zastosowanie takich kryteriów egzekwowania wiedzy i umiejtno[ci, które uwzgldniaj mo|liwo[ci i ograniczenia, a wic mocne strony i dysfunkcje rozwoju i funkcjonowania dziecka. Dostosowanie wymagaD mo|e by 2 zastosowane ze wzgldu na ni|sze ni| przecitne mo|liwo[ci intelektualne (zaburzenia i odchylenia rozwojowe) lub specyficzne trudno[ci w uczeniu si ( dysleksja rozwojowa). Dysfunkcje - zobacz: deficyty rozwojowe Dysleksja rozwojowa  zespóB specyficznych trudno[ci w czytaniu i pisaniu; w ramach tego syndromu wyró|nia si trzy terminy: dysleksja, dysortografii, dysgrafia. Okre[lenie rozwojowa oznacza, |e trudno[ci ujawniaj si od pocztku nauki szkolnej. Specyficzne trudno[ci w opanowaniu czytania i pisania s konsekwencj zaburzeD funkcji percepcyjno- motorycznych i ich integracji (zaliczamy tu funkcje jzykowe, spostrzeganie, motoryk, uwag i pami). Specyficznych trudno[ci w uczeniu si nie rozpoznaje si u dzieci z: inteligencj ni|sza ni| przecitna, niepeBnosprawno[ci intelektualn, niedosBuchem i niedowidzeniem, chorobami neurologicznymi ( takimi jak  epilepsja, dziecice pora|enia mózgowe, po urazach gBowy lub zapaleniu opon mózgowych), zaniedbanych [rodowiskowo. Zaburzenia te mog wystpowa w formie trudno[ci o w|szym zakresie: - Dysleksja  trudno[ci w opanowaniu umiejtno[ci czytania. - Dyskalkulia- to specyficzne trudno[ci w nauce matematyki. Dyskalkuli rozpoznaje si u uczniów z norm intelektualn, u których wykluczono zaniedbanie dydaktyczne i [rodowiskowe. - Dysgrafia- to trudno[ci w poprawnym pisaniu pod wzgldem graficznym, czyli tzw.  brzydkie pismo . Dysgrafia nie wynika z opóznienia rozwoju intelektualnego, mo|na j rozpozna u uczniów, u których wykluczono zaniedbanie [rodowiskowe i dydaktyczne. - Dysortografia  specyficzne trudno[ci w opanowaniu poprawnej pod wzgldem ortograficznym pisowni. S to trudno[ci w pisaniu przejawiajce si popeBnianiem ró|nego typu bBdów: " typowo ortograficznych, np. ó- u, |- rz, h- ch; " bBdów specyficznych (mylenie liter, opuszczanie, dodawanie, przestawianie liter i sylab, pisanie liter i cyfr zwierciadlanie). Dysortografi rozpoznajemy u uczniów o prawidBowym rozwoju umysBowym w przypadkach, gdy trudno[ci wystpuj pomimo znajomo[ci zasad pisowni, braku wad zmysBu, zaniedbania pedagogicznego, a spowodowane s zaburzeniami procesów 3 poznawczych i ruchowych oraz ich wspóBdziaBania. Z reguBy dysortografi rozpoznaje si najwcze[niej w IV lub V klasie szkoBy podstawowej. W mBodszym wieku trudno mówi o dysortografii, bowiem brak jest jeszcze dziecku wystarczajcego treningu dydaktycznego. Dysleksja rozwojowa- zobacz: specyficzne trudno[ci w nauce Dysharmonie rozwojowe - czyli dysproporcje w rozwoju poszczególnych funkcji, ró|nice w rozwoju poszczególnych funkcji. Jedne z funkcji mog rozwija si na poziomie wieku, inne za[ powy|ej lub poni|ej norm wiekowych. Czasami zamiennie u|ywa si terminu rozwój nieharmonijny lub rozwój nierównomierny. Ekstrawersja to nastawienie  na zewntrz . Ekstrawertycy to osoby towarzyskie, rozmowne, Batwo nawizujce kontakty. Elizje  inaczej opuszczenia, np. opuszczenia liter, sylab, wyrazów podczas pisania lub czytania lub opuszczenia elementów rysunku, figur podczas ich przerysowywania. Fragmentaryczne deficyty rozwojowe  zobacz: deficyty rozwojowe Funkcje poznawcze  zespóB procesów, dziki którym odbieramy informacje z otoczenia oraz stosunki midzy nimi ( odzwierciedlamy w naszej psychice to, co nas otacza)  nale| tu: uwaga, pami, wra|enia i spostrze|enia wzrokowe, sBuchowo-jzykowe, dotykowe, kinestetyczne, orientacja w schemacie ciaBa i w kierunkach w przestrzeni. Impulsywny styl poznawczy  skBonno[ do reagowania i udzielania odpowiedzi szybko, bez zastanowienia, pochopno[ i maBa kontrola dziaBaD umysBowych. Inteligencja ogólna  jest to zdolno[ przystosowania si do okoliczno[ci dziki dostrzeganiu abstrakcyjnych relacji, korzystaniu z uprzednich do[wiadczeD i skutecznej kontroli nad wBasnymi procesami poznawczymi. W jej skBad wchodz: 4 - Inteligencja werbalna  obejmuje funkcjonowanie sBowno-pojciowe, bada procesy pamici oraz umiejtno[ posBugiwania si wiedz nabyt w cigu |ycia, - Inteligencja niewerbalna  obejmuje funkcjonowanie przestrzenno-spostrze|eniowe, bada gBównie zdolno[ my[lenia logicznego, w oparciu o konkrety  materiaB spostrzegany wzrokowo. Inteligencj mo|na mierzy za pomoc Skali Inteligencji D.Wechslera. W wyniku badania otrzymuje si Iloraz Inteligencji danej osoby w skali sBownej, skali bezsBownej oraz skali peBnej, dziki czemu mo|na ustali, który rodzaj inteligencji jest mocn stron ucznia, jakie uzdolnienia poznawcze najlepiej pomagaj mu w jego funkcjonowaniu. Inteligencja werbalna  czyli inteligencja sBowna, umiejtno[ wyra|ania my[li, budowania wypowiedzi sBownych. Inteligencja niewerbalna  czyli inteligencja bezsBowna, inaczej nazywa inteligencj wykonawcz obejmuje umiejtno[ci np. wnioskowania, porównywania na materiale bezsBownym (obrazkowym, figuralnym). Inteligencja pBynna  czyli szybko[ reagowania i przystosowywania si do nowych sytuacji. Uznaje si j za inteligencj wrodzon. Inteligencja skrystalizowana  czyli poziom wiedzy. Jest to inteligencja uzale|niona [rodowiskowo, wic jej rozwój zale|ny jest od stymulacji otoczenia. Inteligencja skrystalizowana wzrasta wraz z wiekiem. Integracja percepcyjno- motoryczna- koordynacja, wBa[ciwe wspóBdziaBanie, zwBaszcza funkcji wzrokowych, sBuchowo- jzykowych i ruchowych. Brak prawidBowej integracji mo|e skutkowa zaburzeniami pisania i czytania. Koordynacja wzrokowo- ruchowa  wspóBdziaBanie, zharmonizowanie, wspóBpraca funkcji wzrokowych i ruchowo- manipulacyjnych, umo|liwia wykonywanie precyzyjnych ruchów rk pod kontrol wzroku, m.in. rysowanie i pisanie. 5 Lateralizacja to nasza stronno[. Wikszo[ ludzi jest jednorodnie zlateralizowana (prawo- lub lewo-stronnie). Mówimy wówczas o lateralizacji jednorodnej. W takim przypadku narzdy ruchu i zmysBy dominujce s po jednej stronie osi ciaBa w zwizku z przewag przeciwlegBej póBkuli mózgowej. U osób, które maj lateralizacj jednorodn prawostronn dominuj prawe: oko, rka, noga, ucho oraz lewa póBkula mózgowa. U osób, które maj lateralizacj jednorodn lewostronn dominuj lewe: oko, rka, ucho, noga oraz prawa póBkula mózgowa. Lateralizacja niejednorodna to lateralizacja skrzy|owana lub nieustalona. Lateralizacja skrzy|owana to wyrazna przewaga narzdów ruchu i zmysBu, lecz nie po tej samej stronie ciaBa, np. praworczno[ci towarzyszy lewooczno[, prawono|no[ itp. Lateralizacja nieustalona to lateralizacja sBaba, brak dominacji poszczególnych narzdów ruchu i zmysBów, np. oburczno[, obuno|no[, obuoczno[, ewentualnie brak przewagi narzdu ruchu, np. oburczno[. Zwiadczy to o niewyksztaBceniu si dominacji jednej z póBkul mózgowych. Z punktu widzenia nauki szkolnej niekorzystna formuBa lateralizacji to lateralizacja niejednorodna czyli albo lateralizacja skrzy|owana albo lateralizacja nieustalona. Uczniowie z lateralizacj skrzy|owan lub nieustalon maj nastpujce trudno[ci: - odwracanie liter, mylenie liter o podobnych ksztaBtach np. b-d, m-w; - przestawianie liter, zamiana ich kolejno[ci np. do- od, kot- tok; - opuszczanie lub dodawanie liter, caBych wyrazów, sylab; - niedokBadne pisanie np. los- las, sk- sok; - pismo lustrzane; -  brzydkie pismo . Gdyby niekorzystna formuBa lateralizacji byBa jednym problemem dziecka, wówczas mo|na mie nadziej, |e trudno[ci bd powoli ustpowa (utrzymywa si mo|e tylko tzw.  brzydkie pismo ). Je[li za[ niekorzystnej formule lateralizacji towarzysz jeszcze inne deficyty np. w obrbie percepcji sBuchowej lub wzrokowej, to trudno[ci dziecka potguj si 6 i s znacznie wiksze ni| mo|na by oczekiwa np. tylko przy zaburzeniu percepcji sBuchowej lub wzrokowej. Motoryka du|a  ogólna sprawno[ ruchowa przejawiajca si zarówno w zwinno[ci, jak i w utrzymaniu równowagi, koordynacji ruchów wa|nej przy chodzeniu, staniu na jednej nodze, jezdzie na rowerze, na By|wach, bieganiu itp. Motoryka maBa  sprawno[ rk, zarówno w zakresie precyzji, jak i szybko[ci wykonywania czynno[ci. My[lenie przyczynowo- skutkowe  umiejtno[ wskazywania nastpstw okre[lonych sytuacji, wyszukiwania przyczyn pewnych stanów rzeczy, porzdkowania zdarzeD (np. w ukBadaniu historyjek obrazkowych). Nauczyciel terapeuta  specjalista w prowadzeniu terapii pedagogicznej uczniów ze specyficznymi trudno[ciami w uczeniu si. Obni|ona sprawno[ manualna  niska sprawno[ ruchowa rk; dzieci o obni|onej sprawno[ci manualnej maj trudno[ci w pisaniu, posBugiwaniu si no|yczkami, manipulowaniu drobnymi elementami np. przy zapinaniu guzików. OsBabienie wierno[ci i zakresu pamici bezpo[redniej liczb  problemy z bezpo[redni pamici sBuchow. Wierno[ oznacza dokBadno[ zapamitywania, zakres to ilo[ elementów zapamitanych, pami bezpo[rednia to odtwarzanie tre[ci bezpo[rednio po nauczeniu. W podanej formule u|yte jest sBowo  liczb , ale nie oznacza to trudno[ci w nauce matematyki. O cyfrach wspomina si dlatego, |e badanie pamici bezpo[redniej przeprowadza si poprzez powtarzanie cyfr. Pami - zdolno[ zapamitywania, przechowywania i odtwarzania informacji. Mo|e by [wie|a, bezpo[rednia  wykorzystywana zaraz po ekspozycji bodzca lub odroczona  po pewnym odstpie czasowym. 7 Pami bezpo[rednia  umiejtno[ uczenia si i odtwarzania uczonego materiaBu bezpo[rednio po nauczeniu. Pami mimowolna - umiejtno[ zapamitywania nieu[wiadomionego, co jest bardzo przydatne w przyswajaniu wiedzy szkolnej na lekcjach- zapamitywanie dat, liczb, wzorów, nazw, poBo|enia ró|nych rzeczy. Pami sekwencyjna  zdolno[ przyswajania, utrwalania, odtwarzania kolejno[ci, porzdku np. cyfr, nazw pór roku, dni tygodnia, miesicy, nastpstwa dynastii, epok historycznych czy literackich, zapisu przeksztaBceD matematycznych, zapisu reakcji chemicznych, ukBadu wiczeD gimnastycznych itp. Pami sBuchowa  zdolno[ do utrwalania i przypominania informacji dzwikowych,  usByszanych . Umo|liwia zapamitywanie sekwencji gBosek, cyfr, sBów, nazw, krótkich wierszyków, piosenek. Pami wzrokowa - zdolno[ do utrwalania i przypominania informacji wizualnych,  widzianych (zapamitywania spostrze|eD wzrokowych). Umo|liwia zapamitanie wygldu liter, wyrazów, szczegóBów graficznych. Parcjalne deficyty rozwojowe  zobacz: deficyty rozwojowe Percepcja  organizacja i interpretacja wra|eD zmysBowych w celu zrozumienia otoczenia; jest to [wiadoma reakcja narzdu zmysBowego na ró|ne bodzce zewntrzne. Percepcja sBuchowa  zobacz: analizator sBuchowy Percepcja wzrokowa - zobacz: analizator wzrokowy Perseweracje czyli powtórzenia np. liter, sylab w trakcie pisania i czytania lub figur, elementów rysunków w trakcie rysowania. 8 Rozwój psychoruchowy  caBo[ procesów psychicznych (intelektualnych, orientacyjno- poznawczych oraz motorycznych) rozwijajcych si od urodzenia i przechodzcych przez ró|ne stadia. Najlepiej jest je[li przebiega on harmonijnie. Rozwój nieharmonijny  czyli nierównomierny, co oznacza, |e niektóre funkcje rozwijaj si na poziomie wieku, inne poni|ej lub powy|ej norm wBa[ciwych dla wieku dziecka. Rozwój psychoruchowy zaburzony lub zaburzenia rozwoju psychoruchowego  zakBócenia rozwoju ze wzgldu na tempo (rozwój opózniony, przyspieszony), rytm rozwoju (cz[ciowo opózniony lub/i przyspieszony) oraz dynamik (rozwój nierównomierny w kolejnych okresach |ycia, o ró|nym tempie). Ryzyko dysleksji  obecno[ symptomów dysharmonijnego rozwoju psychoruchowego dziecka (deficyt rozwoju funkcji uczestniczcych w czynno[ci czytania i pisania), które zapowiadaj wystpienie dysleksji. SBuch fonematyczny - termin u|ywany w wskim i szerszym znaczeniu. W szerszym znaczeniu jest u|ywany dla okre[lenia percepcji sBuchowej, na któr skBadaj si: analiza i synteza sBuchowa oraz zdolno[ ró|nicowania gBosek. W wskim znaczeniu termin sBuch fonematyczny oznacza umiejtno[ ró|nicowania fonemów (czyli najmniejszych czstek wyrazów). SBuch fonemowy - to zdolno[ ró|nicowania gBosek podobnie brzmicych np.: z-s koza  kosa. Trudno[ci w tym zakresie s przyczyn bBdów w pisowni zmikczeD, zapisywaniu i-j, odró|nianiu gBosek nosowych om, em, on, en, pisowni gBosek dzwicznych z-s, k-g. Specyficzne trudno[ci w nauce czyli dysleksja rozwojowa to okre[lenie oznaczajce trudno[ci, które nie wynikaj z zaniedbania [rodowiskowego ani wad narzdów zmysBów, ale s wynikiem deficytów rozwojowych wystpujcych u uczniów z co najmniej przecitn sprawno[ci intelektualn. SBowo  rozwojowy wskazuje na to, |e trudno[ci w nauce utrzymuj si w przypadku dysleksji przez caBy okres rozwoju dziecka (objawy s obserwowalne ju| u maBych dzieci). Nie 9 mo|na wic  sta si dyslektykiem nagle np. tu| przed matur lub egzaminem gimnazjalnym. W trakcie diagnozy nale|y wic m. in. potwierdzi, |e trudno[ci w nauce wystpowaBy u dziecka od pocztku edukacji. Termin dysleksja jest u|ywany w znaczeniu w|szym i szerszym. W szerokim znaczeniu (najcz[ciej z dodatkiem sBowa  rozwojowy ) dysleksja oznacza zarówno trudno[ci w czytaniu, jak i pisaniu i liczeniu. W wskim znaczeniu termin  dysleksja oznacza wyBcznie trudno[ci w czytaniu. Tempo uczenia si wzrokowo- ruchowego  szybko[ uczenia si pisania symboli graficznych opartego na koordynacji oka i rki; uzale|nione jest od prawidBowej sprawno[ci manualnej i ustalonej lateralizacji; czsto obni|one u osób z dysleksj. Terapia pedagogiczna  zobacz: zajcia korekcyjno- kompensacyjne Uczenie polisensoryczne  czyli wielozmysBowe. Aatwiej jest si uczy, gdy mo|na materiaB do zapamitania  zobaczy, usBysze, poczu, powcha, posmakowa , wykona samemu, wyobrazi sobie, narysowa itp. Zaburzenia sBuchu fonemowego  trudno[ci w spostrzeganiu dzwików mowy, a wic w odró|nianiu gBosek i ró|nicych je cech dystynktywnych (np. z-s  ró|ni tylko jedna cecha dystynktywna dzwiczno[). Zaburzenia umiejtno[ci fonologicznych  trudno[ci w operowaniu czstkami mowy (sylabami, gBoskami, czstkami wyrazów). W ich wyniku pojawiaj si takie charakterystyczne bBdy jak: - W pisaniu: przestawianie i opuszczanie liter, koDcówek wyrazów, wolne tempo pisania, bBdy w pisaniu ze sBuchu. - W czytaniu: dBugo utrzymujce si gBoskowanie, wolne tempo, brak pBynno[ci, trudno[ci z rozumieniem czytanych tre[ci. Zaburzenia orientacji przestrzennej - przejawiaj si brakiem orientacji w lewej i prawej stronie wBasnego ciaBa oraz w kierunkach przestrzeni: w lewo, w prawo, wy|ej, ni|ej, 10 w przód, w tyB, nad, pod itp. Zaburzenia percepcji sBuchowej - sBuchowe zaburzenia odbioru mowy, które nie s uwarunkowane niedosBuchem, lecz zaburzeniami analizy i syntezy dzwików mowy, wynikajcymi z nieprawidBowego funkcjonowania odpowiednich okolic mózgu, gBównie w lewej póBkuli, gdzie zlokalizowany jest o[rodek korowy sBuchowy. Zaburzenia percepcji wzrokowej - zaburzenia analizy i syntezy wzrokowej, zaburzenia postrzegania i ró|nicowania ksztaBtów, rejestracji poBo|enia przestrzennego elementów. Zaburzenia percepcyjno- motoryczne- zaburzenia w obrbie zwBaszcza funkcji wzrokowych, sBuchowo- jzykowych i ruchowych (czyli zaburzenia w obrbie percepcji sBuchowej, wzrokowej i funkcji ruchowych oraz w zakresie wspóBdziaBania powy|szych funkcji). Zaburzenia integracji wzrokowo- sBuchowo- ruchowej  zakBócenia we wspóBpracy funkcji wzrokowych, sBuchowych i ruchowych. WBa[ciwe wspóBdziaBanie funkcji sBuchowych, wzrokowych i ruchowym jest podstaw dla opanowania umiejtno[ci czytania i pisania. Zaburzenia rozwoju psychoruchowego patrz: rozwój psychoruchowy zaburzony Zajcia dydaktyczno- wyrównawcze  przeznaczone s dla uczniów mniej zdolnych, zaniedbanych [rodowiskowo i dydaktycznie. Zajcia prowadz nauczyciele poszczególnych przedmiotów. Zajcia polegaj na powtarzaniu i utrwalaniu materiaBu szkolnego. Zajcia prowadzone s w grudach liczcych do 8 uczestników. Zajcia korekcyjno- kompensacyjne = terapia pedagogiczna- to jeden z rodzajów zaj specjalistycznych. Zajcia te przeznaczone s dla dzieci ze specyficznymi trudno[ciami w nauce. S one ukierunkowane na usprawnienie funkcji zaburzonych (korekcja) oraz na wspomaganie funkcji dobrze si rozwijajcych (kompensacja), które mog by wsparciem dla funkcji zaburzonych lub w razie potrzeby je zastpi. Zajcia prowadz nauczyciele posiadajcy odpowiednie kwalifikacje (ukoDczone studia podyplomowe lub kurs kwalifikacyjny w zakresie terapii pedagogicznej lub reedukacji. Zajcia s prowadzone w grupach liczcych do 5 osób. 11 Zajcia socjoterapeutyczne oraz inne zajcia o charakterze terapeutycznym organizuje si dla uczniów z dysfunkcjami i zaburzeniami utrudniajcymi funkcjonowanie spoBeczne. Liczba uczestników zaj nie mo|e przekracza 10. Zajcia rewalidacyjne to zajcia realizowane dla uczniów, którzy otrzymali orzeczenie o potrzebie ksztaBcenia specjalnego. Zajcia specjalistyczne czyli zajcia korekcyjno- kompensacyjne, logopedyczne, socjoterapeutyczne i inne o charakterze terapeutycznym. Opracowano na podstawie poradnika  UczeD z dysleksj w szkole M. Bogdanowicz, A. Adryjanek, Operon, Gdynia 2004 oraz ksi|ki "Skala inteligencji Wechslera dla dzieci (WISC-R) w praktyce psychologicznej" G.Krasowicz-Kupis, K. Wiejak, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008. 12

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
rozporzadzenie poradni psychologiczno pedagogicznych
pojęcia poradni psychologiczno pedagogicznej
Słowniczek podstawowych pojęć psychologiczno pedagogicznych
rozporzadzenie ramowe statuty poradni psychologicznej
Wsparcie psychologiczno pedagogiczne
niezbednik wychowawcy, pedagoga i psychologa 08 4 (1)
psychomanipulacja darmowy poradnik
pedagogika, dydaktyka, praca socjalna, psychologia,biomedyka, historia wychowania
Pedagogika dla psychologów
Sesje tworczej pomyslowosci dla pedagogow psychologow i trenerow grupowych setwop

więcej podobnych podstron