56106

Środo* isko afrykańskie

Kartagina: państwo - miasto założone w IX w. p.n.Ch. przez Fenicjan z Tyru. Używano j. piuiickiego - dialektu języka fenickiego (j. semicki spokrewniony z kananejskim). Ten język przetrwał upadek Kartaginy był dość popularny jeszcze w IV w., a ostatecznie zamknął w tamtym regionie dopiero w VII w. ustępując j. arabskiemu.

Szczyt potęgi - III w. przed Chr. Narastający konflikt z rosnącym w potęgę Rzymem:

Trzy wojny punickie:

-    Pierwsza wojna punicka w latach 264-241 p.n.Ch. toczyła się głównie na Sycylii i oblewających ją morzach.

-    Teatrem drugiej wojny punickiej w latach 218-201 p.n.Ch. był obszar niemal całego wybrzeża zachodniej części Morza Śródziemnego, w szczególności Italia, południowa Hiszpania i Afryka północna. Zaczęła się od wyprawy Hannibala ze słoniami przez Alpy na Rzym (Hannibal ad portas!).

-    Ostatnia, trzecia wojna punicka w latach 149-146 p.n.Ch. miała miejsce w afrykańskich terytoriach Kartaginy i zakończyła się jej zdobyciem oraz zburzeniem.

-    Po ostatniej wojnie Kartagina została doszczętnie spalona. Dopiero po kilkudziesięciu latach odżyła, już jako miasto rzymskie, choć pozostała jej dawna nazwa.

W czasacli chrześcijańskich była to rzymska - senacka - prowincja: Afiica proconsularis, zasiedlona w dużej części przez rezerwistów. Stanowiła spichlerz Rzymu.

Pamięć wielkości Kartaginy i jej niezależności od Rzymu była ciągle dość żywa.

Bezpośrednie przejście od kultury fenickiej do łacińskiej sprawiło, że wyjątkowo mało był tam używany j. grecki.

Chrześcijaństwo w Kartaginie

Było obecne prawdopodobnie już od początku II w., ale pierwsze świadectwa bezpośrednie to Akta męczenników scylitańskich (180 r. jest to najstarszy dokładnie datowany chrześcijański tekst w j. łacińskim).

Przyszło z Rzymu i Małej Azji (trudno ocenić kolejność i proporcje wpływów).

Mocne wpływy judeochrześcijańskie, słaba hellenizacja.