104635

Antyczne koncepcie doskonalej polis

Polis (państwo-miasto)-podstawowa forma polityczna dawnej Grecji,

-obwarowana aglomeracja miejska i związane z nią terytorium wiejskie (formowała się w VIII w p. n.e), -na czele stał bóg-opiekun,

-idealna polis przedstawiona w „ Państwie" Platona,

-polis tkwi w zerowym punkcie, jest niezmienna.

-przeciwieństwo demokratycznych Aten,

-jej zasadą jest hierarchia, nierówność, segregacja klas, na samym dole są niewolnicy i inne niskie klasy fl. chłopi i rzemieślnicy. Ich zadaniem jest pracowanie i utrzymywanie materialnej strony państwa. Ich cnota to umiar, poskramianie pożądań dała,

-nad nimi są .strażnicy- wojownicy'- cywilna i wojskowa v\rfadza polis. Ich praca jest doniosła, trzeba im zapewnić wyjątkowe wychowanie i uwolnić od trosk materialnych, od małego ukazywać im wzory honoru, męstwa i cnoty. Rozwój ciała i umysłu należy dokonywać poprzez gimnastykę i muzykę, -warstwa najwyższa to filozofowie-osoby uprawnione do rządzenia państwem. Tę warstwę wybiera się spośród najzdolniejszych. Od 17-20 roku życia-wychowanie fizyczne,20 lat śdsla selekcja i najzdolniejsi idą na 10 lat studiów ogólnych. Od 30 roku należy uczyć ich filozofii. Dopiero w 50 roku życia rozum i dośwadczenie łączą się w idealnym „królu-filozofie"

-dwie cechy wyróżniają te klasy wyższe (wojowników i filozofów):

•    Równouprawnienie kobiet,

•    Wspólność żon i dzied: liczne związki kobiet i mężczyzn dobierane losowo, wspólne wychowywanie dzied, matka nie powinna znać swoich dzied,

-w polis nie ma prawa spisanego, jest kryterium etyczne,

-państwo idealne oparte jest na prawdzie ontologicznej,

społeczeństwo pozbawione przypadkowośd, każdemu można przydzielić miejsce jakie powinien pełnić,

-różne prawa dla różnych grup bez możliwości awansu,

-styl antydemokratyczny.

-postawa fundamentalistyczna zakorzeniona w prawie naturalnym

-Platon tworzył w okresie otwartego kryzysu polis, proponował 5040 członków polis.

Doskonała polis wg Arystotelesa;

-małe państwo, bo na zbyt ludne nie może mieć dobrego ustroju,

-ustrój może nie najlepszy, ale możliwy do przyjęcia się,

-państwo należy do tworów natury, człowiek jest z natury stworzony do życia w państwie. Ten kto żyje poza państwem jest nędznikiem albo nadludzką istotą,

-państwo to synteza mniejszych wspólnot rodzinnych i wiejskich. Jednak państwo jest o tyle doskonalsze, bo odznacza się samowystarczalnośdą,

-celem państwa jest zapewnienie wszechstronnego rozwoju materialnych i duchowych potrzeb człowieka,

-model państwa zuniformizowanego,

-dobre formy rządów: monardiia, arystokracja, politea,

-złe formy rządów: tyrania, oligarchia, demokracja,

-najlepszym ustrojem jest politea; politea to mieszanina oligarchii i demokracji z przewagą elementów demokratycznych.

-dobrze gdy stan średni jest grupą najliczniejszą i najsilniejszą,

-podział społeczeństwa: „znakomici" i lud*,

-kryterium wyodrębniania jest: bogactwo, szlachectwo, cnota (najczęściej jednak majątek), pomiędzy najbogatszymi i najbiedniejszymi jest .stan średni", który Arystoteles ceni najbardziej.

-wg Arystotelesa najpierw żyliśmy w odosobnieniu, a życie społeczne powstało później,

-czynniki uspołecznienia: popęd seksualny, natura biologiczna-na niej buduje kulturę społeczna, -człowiek nawiązuje stosunki społeczne, bo okazują się pożyteczne, nie jesteśmy samowystarczalni, wielość funkcji nas przerasta, rozum jest tu koselantem do coraz lepszego zaspokajania potrzeb, -dobre państwo jest wspólnotą samowystarczalną.