56345

Emocje mają charakter sytuacyjny np: reakcja gniewem na coś. Uczucia mają charakter trans sytuacyjny np: zakochani mogą reagować różnie emocjonalnie, uczucia są długotrwałe, emocje są krótkotrwałe. Emocje mają charakter jednorodny, uczucia mają charakter różnorodny. Uczucia są przesycone różnymi emocjami.

Aby odpowiedzieć na pytanie, co jest emocją pierwotną a co wtórną, trzeba odpowiedzieć na pytanie, jaka jest natura człowieka? Czy natura człowieka jest taka sama jak natura zwierzęcia, czy wystarczy uniwersalność biologiczna, np czy zwierzę odczuwa poczucie winy, wstyd, czy zwierzę przeżywa uczucia moralne, religijne, praktyczne .związane z wykonywaną pracą. Nie oczywiście zwierzę nie przeżywa takich uczuć, wskazuje to na inną naturę człowieka, co jest pierwotne u człowieka? Jeśli jest ta natura osobowa, to w tej naturze osobowej jest emotywność, jako dysfunkcja do przeżywania emocjonalnego, pewnych jakości emocjonalnych, ta emotywność jest pewnym atrybutem osobowym, czymś nieuchwytnym, ale ta emotywność ma inny charakter niż emotywność zwierzęcia. Tak naprawdę pierwotność emocji musiała by uwzględnić również poza tą uniwersalnością biologiczną, kulturową naturę osobową człowieka. Te emocje są pierwotne .które wypływają z natury osobowej człowieka. Do emocji pierwotnych należy: lęk, wina. nie występują u zwierząt. Człowiek bardzo daleko odszedł od natury zwierzęcia, jesteśmy zwierzętami, ale odeszliśmy od zwierzęcia dzięki kulturze, jaką wytwarzamy, dzięki naturze osobowej bardzo daleko odeszliśmy od zaplecza biologicznego. W tym momencie człowiek jakby dysponował naturą biologiczna, mógł ją wykorzystywać na różne sposoby, dzięki atrybutom osoby. Lęk człowieka pomimo uczestniczących w nim elementów biologicznych, nie jest lękiem takim samym jak lęk zwierzęcia, ze względu na inną naturę.

Emocje wtórne to emocje ukształtowane „wytresowane" na bazie dyspozycji, które człowiek posiada do przeżywania, są wynikiem doświadczeń, zderzenia dyspozycji z doświadczeniami, w wyniku doświadczeń mogę reagować na pewne kategorie obiektów, np: mogę reagować na pchłę jako moją przyjaciółkę bo żyję z pchłami, lub wesz jest moją przyjaciółką bo pięknie wygląda. Jest to kwestia indywidualnych doświadczeń, dla innego człowieka,który ma inny system doświadczeń to akurat może być wrogie, wyzwolić agresję. Zatem doświadczenie jest wyznacznikiem spełniania się emocji. Doświadczenie jest to system jednostkowych elementów, które po spotkaniu się z pewną dyspozycją do pewnego sposobu reagowania powodują, że pewne kategorie włączają się i wyzwalają w nas jakąś odpowiedź. Natomiast kultura jest również bardzo istotny moment, bardziej kluczowy niż jednostkowe doświadczenie. Kultura pokazuje, co jest znaczące a co nie znaczące, jakie wartości są