56553

dla dobra dziecka.” Również w orzeczeniu z dnia 26 stycznia 1973 r. dał wyraz poglądowi, że władza rodzicielska oznacza stosunek prawny, którego stronami są rodzice i dzieci. Nie jest to jednak zwykły stosunek cywilnoprawny, a stosunek szczególnego rodzaju, w którym dzieci są podporządkowane rodzicom.

W uchwale Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 1976 r. - Zalecenia kierunkowe w sprawie wzmożenia ochrony rodziny, pkt XIII ppkt 1 (OSN 1976, Nr 9, poz. 184) podkreślono ,że jest to przede wszystkim zespół obowiązków rodziców względem dziecka. Położono także nacisk na to, że władza rodzicielska obejmuje całokształt spraw dziecka i pieczę nad jego osobą, zarząd jego majątkiem oraz, co jest kluczowe dla tej pracy - reprezentowanie dziecka.

W myśl art.93 par.l Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, a jej zakres jest dla obydwojga rodziców jednakowy. Każdemu z nich przysługuje pełnia władzy rodzicielskiej.

Kodeks rodzinny i opiekuńczy stanowi konsekwentnie o treści władzy rodzicielskiej „władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowywania dziecka”(art.95 par.l). Jak widzimy w przepisie zawarty jest zwrot „w szczególności”, który wskazuje, że wyliczenie to nie jest pełne, a ma jedynie charakter przykładowy ( według znawców tematu elementy składające się na treść władzy rodzicielskiej powinny być uzupełnione np. o prawo i obowiązek reprezentowania dziecka).

W myśl art. 97 k.r.o. władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom i każdy z nich jest obowiązany i uprawniony do jej wykonywania. W sprawach mało istotnych każdy z rodziców może działać bez potrzeby porozumiewania się z drugim rodzicem. O sprawach istotnych dla dziecka rodzice są obowiązani rozstrzygać wspólnie.

Władza rodzicielska może ulec ograniczeniu ( art. 107-109 k.r.o.):

-    w związku z niezawarciem małżeństwa lub rozłączeniem rodziców ( wskutek braku możliwości jej wspólnego wykonywania w wyniku rozłączenia rodziców). Wskazanie w art. 107 k.r.o, zgodnie, którym sąd opiekuńczy może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, oznacza, że ograniczenie to musi być sformułowane w sposób konkretny, z dokładnym, a nie ogólnikowym określeniem rodzaju uprawnień i obowiązków przyznanych drugiemu z rodziców. Rozstrzygnięcie sądu nie może dotyczyć w tym przypadku zarządu majątkiem dziecka, ponieważ uprawnienie to przysługuje rodzicowi posiadającemu pełnię władzy rodzicielskiej.

-    w związku z całkowitym ubezwłasnowolnieniem dziecka, wg. Art. 108 k.r.o., rodzice, którzy wykonują władzę rodzicielska nad dzieckiem ubezwłasnowolnionym całkowicie, podlegają takim ograniczeniom, jakim podlega opiekun ( zgodnie z art. 13 par.l Kodeksu cywilnego, całkowite ubezwłasnowolnienie może dotyczyć dziecka, które ukończyło 13 lat).

-    w związku z zagrożeniem dobra dziecka ( art. 109 k.r.o.)

Najsurowszym spośród wszystkich sankcji wymienionych w art.109 k.r.o. jest umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej lub placówce wychowawczej. Z chwilą takiego umieszczenia obowiązek i prawo wykonywania bieżącej pieczy nad nim, wychowania, oraz reprezentowania w dochodzeniu świadczeń przeznaczonych na bieżące potrzeby należą do rodziny zastępczej