Sądowy dział spadku
Postępowanie o dział spadku kończ}' się wyrokiem o charakterze konstytutywnym, który kształtuje stosunki prawne pomiędzy spadkobiercami w odniesieniu do spadku.
• Postępowanie przeprowadzane jest na wniosek jednak sąd działa na zasadzie oficjalności. a zatem nie jest związany wnioskami stron.
o Uprawniony do złożenia wniosku jest: spadkobierca, spadkobierca spadkobiercy, nabywca udziału w spadku, prokurator - uprawnienie nie przysługuje nabywcy udziału w przedmiocie należącym do spadku.
• Sąd w postępowaniu orzeka takte o istnieniu zapisów, o wzajemnych roszczeniach między współspadkobiercami oraz o zaliczeniu darowizn - roszczenia takie powinny być zgłoszone w trakcie postępowania. ponieważ po ieso zakończeniu niemożliwa jest ich późniejsze dochodzenie.
• Jeśli wcześniej nie nastąpiło stwierdzenie nabycia spadku sąd dokonuje tego h’ trakcie postępowania działowego.
• Postępowanie działowe może być połączone ze zniesieniem współwłasności istniejącej na podstawie innych przepisów, a także wraz z postępowaniem o podział majątku, który objęty bvł małżeńska wspólnością maiatkowąfnie może go jednak wyprzedzać ze względu na to, że małżonek i spadkobiercy mogą jeszcze wnosić o ustalenie nierównych udziałów).
• Sądowy dział powinien co do zasad}' obejmować cały spadek, jedynie w wyjątkowych okolicznościach może być ograniczony do części spadku.
• Sąd ma obowiązek z urzędu ustalić składiuki i wartość przedmiotów spadkowych, ale tylko jeśli chodzi o aktywa - można ewentualnie zaliczyć spłacone już pasywa, jeśli spadkobiercy dochodzą na tej podstawie wzajemnych rozliczeń.
• W postępowaniu właściwy jest sąd spadku - na wniosek uczestnika podziału sprawa może być przekazana sadowi rejonowemu wr którego okręgu znajduje się większość maiatkiUnp. nieruchomość) lub w okręgu którego zamieszkują wszyscy spadkobiercy.
Sądowy dział może przybrać różne postacie w zależności od tego czv spadkobiercy maja wspólne stanowisko, czy też pozostają w sporze:
1) Dział na zgodny wniosek - w sytuacji kiedy zainteresowani przedstawią zgodny wniosek, który odpowiada ZWS. przepisom prawa, społeczno-gospodarczemu przeznaczeniu praw, a także nie narusza rażąco interesu uprawnionych to sąd wyda postanowienie zgodne z wnioskiem - w postępowaniu działowym sąd będzie zmierzał do wypracowania wspólnego stanowiska przez zainteresowanych.
2) Dział w braku zgodnego wniosku - jeżeli nie ma zgodnego wniosku, a można dokonać podziału w naturze to sąd dokonuje podziahi w naturze(różnice uzupełnia się dopłatami pieniężnymi).
• Orzecznictwo - podział nieruchomości w naturze może mieć miejsce poprzez podział pionowv(według płaszczyzny, którą stanowi ściana) który skutkuje powstaniem dwóch budynków ze wspólną częścią lub poprzez ustanowienie odrębnej własności lokali w budynku.
• Na zgodny wniosek stron sąd może przydzielić dwóm lub więcej spadkobiercom całość htb część ich sched w taki sposób, że powstanie współwłasność w częściach ułamkowych.
• Jeżeli nie ma podstaw do podziału w naturze - sąd przyzna przedmiot jednemu ze spadkobierców* z obowiązkiem spłaty pozostałych hib dokona podziału cywilnego.
Z chwilą uprawomocnienia się postanowienia działowego w którym określonym osobom przypadają okr eślone prawa majątkowe, prawa te przechodzą na osoby wskazane w postanowieniu.
1