OSZUSTWO UBEZPIECZENIOWE ( Art. 298 )
1) sprawcą może być każdy, który jest związany umową ubezpieczenia, ale także ten osoba wynajęta przez osobę ubezpieczoną.
Np. sprawca celowo rozbija ubezpieczony pojazd właściciela.
2) spowodowanie zdarzenia będące podstawą wypłaty odszkodowania,
3) w celu uzyskania odszkodowania z tytułu umowy ubezpieczenia.
Przykład: sprawca- właściciel ubezpieczonego pojazdu sprzedaje samochód a następnie składa doniesienie o jego kradzieży, a później zgłasza się do firmy ubezpieczeniowej. Nie kwalifikujemy tego zdarzenia z Art. 298, jest to oszustwo w typie podstawowym.
Zagrożenie: pozbawienie wolności od 3 miesięcy do 5 lat.
CZYNNY ŻAL ( §2 )
- dobrowolne zapobiegnięcie wypłacie odszkodowania,
- przed wszczęciem postępowania karnego.
Sprawca nie podlega karze.
Ale tylko za oszustwo ubezpieczeniowe! Jeśli sprawca umyślnie podpalił własne mieszkanie w domu budynku wielorodzinnym, aby uzyskać wypłatę odszkodowania, później z wypłaty odszkodowania zrezygnował, to nie zwalnia to go z odpowiedzialności za sprowadzenie pożaru. Jest realny zbieg przepisów- Art. 298 §1 w zw. z Art. 163 §1. Jeśli zrzeknie się żądań odszkodowawczych, to poniesie odpowiedzialność tylko z Art. 163.
Wg statystyk firm ubezpieczeniowych co piąta osobą występuje o zapłatę nienależnego mu odszkodowania. Wszystkie firmy ubezpieczeniowe tworzą własne jednostki organizacyjne badające czy dana osoba nie jest oszustem ubezpieczeniowym.
Przykład: sprawca zawarł umowę ubezpieczenia w ramach której firma
zagwarantowała rodzinie wypłatę odszkodowania tylko w wyniku gwałtownej śmierci ( np. w wypadku samochodowym ). Sprawca z zamiarem samobójczym zderzył się z drzewem ( chciał zapewnić korzyść majątkową dla swej rodziny ), nie zginął, doznał jedynie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Policja trafiła na pamiętnik sprawcy, że zamierza popełnić samobójstwo, by firma ubezpieczeniowa wypłaciła rodzinie odszkodowanie. Sprawca sprowadził zdarzenie, które miało spowodować jego śmierć. Poniesie on odpowiedzialność karną z Art. 298.
Nie każdy kto występuje o taką wypłatę jest jednak sprawcą oszustwa ubezpieczeniowego.
Przykład: mieszkaniec bloku wielorodzinnego, który ubezpieczył mieszkanie, występuje o odszkodowanie, gdyż w budynek, w którym mieszka uderzył piorun, który uszkodził jego telewizor ( domaga się naprawy telewizora ). Oszust ubezpieczeniowy to ten, które sam takie zdarzenie powoduje, a piorun to działanie sił przyrody.