Uczestnicy postępowania przygotowawczego
1. Strony (Art. 299 §1)
a. pokrzywdzony
b. podejrzany
2. Podmioty na prawach strony ( Art. 299 §3 )
<- zasada kontradyktoryjności
zasada równouprawnienia stron
a. prokurator- w czynnościach sądowych
3. Podmioty mające określone uprawnienia (Art. 299 §2 )
a. osoby niebędące stronami- w wypadkach określonych w ustawie.
Np. osoba podejrzana, składający zawiadomienie o przestępstwie, osoba, u której dokonuje się przeszukania ( chyba, że jest już podejrzana ).
Reguły Miranda ( Art. 300 )
obowiązek informacji ( Art. 16 §1)
Uprawniony a. podejrzany Zobowiązany
a. organ prowadzący postępowanie przygotowawcze ( zob. wyż.)
Treść- - tzw. reguły Miranda
a. prawo do składania wyjaśnień
b. prawo do odmowy odpowiedzi na pytania ( Art. 175 §1)
c. prawo do składania wniosków o dokonanie czynności śledztwa lub dochodzenia ( Art. 315
d. prawo do korzystania z pomocy obrońcy ( Art. 6, 77 )
e. prawo do końcowego zaznajomienia się z materiałami postępowania (Art. 321)
f. prawo do przesłuchania z udziałem obrońcy ( Art. 301 )- na żądanie podejrzanego należy go przesłuchać z udziałem obrońcy.
Niestawiennictwo obrońcy ( nawet usprawiedliwione ) nie tamuje przesłuchania.
g. obowiązki i konsekwencje
- obowiązek poddania się badaniom ( Art. 74 )
- obowiązek stawiennictwa ( Art. 75 )
- obowiązek wskazania adresata do doręczeń (Art. 138 )
- konsekwencje niepodania nowego adresu (Art. 139 )
Forma:
a. pisemna
b. podpis podejrzanego potwierdzający otrzymanie pouczenia Podpisaną przez podejrzanego kopię pouczenia dołącza się do akt sprawy.
Termin
a. przed pierwszym przesłuchaniem
Bardzo długo zaniedbywano tego obowiązku- np. permanentnie nie pouczano podejrzanych o prawie do odmowy składania wyjaśnień. W Regulaminie powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury z 1984 wprowadzono szczegółowo określony obowiązek pouczenia podejrzanego przed pierwszym przesłuchaniem o jego prawach i obowiązkach.