[6 artykułów przygotowawczych, 3 trzonowe, 2 uzupełnienia (o gwarancji wiecznego pokoju + tajny artykuł do wiecznego pokoju), dodatek dotyczący relacji moralności do polityki]
tr. pokojowe nie mogą zawierać żadnych postanowień mogących stać się zalążkiem wojny, zakaz niehonorowych podstępów wojennych, konstytucja winna mieć charakter republikański (rozumiany jako rozdział wł.wykon. od ustawod., respekt dla pr.czł., obywatele są równi i wolni a nie poddani), oparcie prawa narodów na federacji wolnych państw (narody oceniane analogicznie jak ludzie), ograniczenie prawa do obywatelstwa do warunków powszechnej gościnności (pierwowzór unijnych swobód, gościnność rozumiana jako prawo do odwiedzin)
*> klasyfikacja zastanych pojęć sprawiedliwości wg Ch. Perelmana O
-KAŻDEMU WG:-
• jego zasług*
• jego dzieł /socjaliści wprowadzili tu kryterium pracy; dzieło wymaga nieco większego, bardziej osobistego zaangażowania, niż pracaZ
• jego potrzeb /później stała się obietnicę głoszoną przez komunizm/
• pozycji*
• tego, co mu przyznaje prawo SUUM CUIQUE
• to one powinny być na początku wg prof. Wiśniewskiego
• konflikty powstają nie o sprawiedliwość, lecz o kryteria jej stosowania
• sprawiedliwość formalna albo abstrakcyjna, jako zasada działania, w myśl której osoby należące do tej samej kategorii istotnej powinny być traktowane jednakowo
* podział sprawiedliwości wg Kazimierza Ajdukiewicza:
SPRAWIEDLIWOŚĆ LEGALNA -» LITERALNA
-* ZGODNA Z DUCHEM PRAWA 5PRAWIĘDUWOŚĆ MORALNA -» ZASADA ZAPŁATY I ODPŁATY -» ZASADA RÓWNEJ MIARY
<pojmowana jako najbardziej godny dalszego studiówan a kierunek;
każdemu to samo za to samo; chodzi o dystrybucję uiirawnień, równouprawnienie>
❖ współczesne teorie sprawiedliwości:
-JOHN RAWLS-
Theory ofjustice 1971 r.
sprawiedliwość rozumiana jako fairness - bezstronność
umowa społeczna jest fikcją, eksperymentem myślowym, jej uczestnicy są rozumni a jej podstawą jest respekt dla interesów każdej jednostki
zasada dyferenciacii - nierówności powinny uwzględniać korzyści dla grupy słabszej zasada mgrytbkraęji - równy dostęp do urzędów i stanowisk równie położenie, zasłona niewiedzy
V
realizuje zasadę „Pomagaj tym, którzy są w gorszej od ciebie sytuacji" + <wg prof. Wiśniewskiego „ale nie licz na wdzięczność"