59119

4. Zachowania praw nabytych

Zasada zachowania praw nabytych oznacza, że w obszarze państw Unii Europejskiej nie ogranicza się możliwości swobodnego eksportu i transferu świadczeń ubezpieczeniowych.

Kwestie zabezpieczenia społecznego w Unii Europejskiej regulują trzy podstawowe akty prawne wydane w oparciu o Traktat z Maastricht w (Holandii) podpisany w 1992r., ustanawiający Wspólnotę Europejską:

1.    Rozporządzenie Rady (EWG) nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 roku w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób pracujących na własny rachunek i członków ich rodzin, przemieszczających się w granicach Wspólnoty (Dz. Urz. WE L 149 z 05.07.1971 r., ze zm.),

2.    Rozporządzenie Rady (EWG) nr 574/72 z dnia 21 marca 1972 roku w sprawie wykonania rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 dotyczącego stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób pracujących na własny rachunek oraz do członków icli rodzin przemieszczających się w obrębie Wspólnoty (Dz. Urz. WE L Nr 74 z 27.031972 r., ze zm.),

3.    Rozporządzenie Rady (WE) Nr 859/2003 z dnia 14 maja 2003 r. rozszerzające przepisy rozporządzenia (EWG) nr 1408/71 i rozporządzenia (EWG) nr 574/72 na obywateli państw trzecich, którzy nie są jeszcze objęci tymi przepisami wyłącznie ze względu na ich obywatelstwo (Dz. Urz. WE L 124 z 20.05.2003 r., z późn. zm.).

Rozporządzenia te mają ułatwić obywatelom państw członkowskich przemieszczanie się w granicach UE, przy zachowaniu ich uprawnień w zabezpieczeniu społecznym.

Unia Europejska nie mogła wprowadzić jednolitego systemu emeiytur, rent i świadczeń socjalnych; te bowiem muszą być regulowane przez same państwa członkowskie a więc system socjalny w danym państwie zależy wyłącznie od jego wewnętrznych ustaleń. Państwo członkowskie samo określa wysokości składek i świadczeń, warunków ich nabywania, ustalania wieku emerytalnego, choć z uwagi na proces starzenia się społeczeństwa europejskiego Unia Europejska zaleciła podniesienie wieku przechodzenia na emeryturę.

Starzenie się społeczeństwa to jeden z najważniejszych aktualnie problemów społecznych w Europie. To głównie proces demograficzny mający wpływ na politykę ludnościową, wywołujący określone problemy organizacyjne i koszty ekonomiczne państwa, związane z potrzebą właściwego systemu opieki nad osobami starszymi. Odsetek tych osób w społeczeństwie stale rośnie i wynika z trzech przyczyn: do wieku emerytalnego zbliża się pokolenie powojennego wyżu demograficznego, zmniejszania się liczby urodzeń i wzrostu długości życia, które określają właśnie starzenie się społeczeństwa. W Polsce w 2003 roku wg GUS przeciętne dalsze trwanie życia dla wynosiło 78,9 lat dla kobiet i 70,5 lat dla mężczyzn (Rocznik Statystyczny RP 2004). Powodem takiego zjawiska mogą być: warunki i styl życia, poziom opieki zdrowotnej, stan środowiska oraz cechy genetyczne.

Biorąc pod uwagę możliwości wykonywania pracy przez osoby starsze należy pamiętać, że z wiekiem te możliwości się zmieniają, ludzie są mniej wydolni i sprawni fizycznie, częściej chorują i że należy zapewnić właściwe warunki coraz większej liczbie pracowników