sądownictwa, którego zadaniem jest orzekanie w przypadkach złamania aktów legislacji autonomicznej
d) akty prawa europejskiego i prawa międzynarodowego
> prawo międzynarodowe - współcześnie ewoluuje z systemu westfalskiego (państwo jest związane jedynie tymi normami, które uznało w ramach umów indowych) ku systemowi filadelfijskiemu (prymat prawa m-dowego nad prawem wewnętrznym)
-normy prawa m-dowego mają charakter ius cogens i wiążą wszystkie państwa, nawet wbrew ich woli -źródłami prawa m-dowego są:
■ umowy
■ traktaty
■ podstawowe zasady prawa zwyczajowego
■ zwyczaj międzynarodowy
■ akty normatywne organizacji międzynarodowych
> prawo europejskie - oparte jest na zasadzie prymatu prawa europejskiego nad ustawodawstwem wewnętrznym państw członkowskich
-zasadę tę stworzył ETS w swoim orzeczeniu dotyczącym sprawy Costa vs ENEL,
nie jest ona nigdzie explicite wyrażona
-do pierwotnych źródeł prawa europejskiego zalicza się:
■ Traktat Rzymski (1957r.)
■ Traktat z Maastricht (1992r.)
■ Traktat z Amsterdamu (1997r.)
■ Traktat z Nicei (2001r.)
■ Traktat z Lizbony (2009r.)
■ Kartę Praw Podstawowych (2000r.)
■ Konwencję o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności -do wtórnych źródeł prawa europejskiego zalicza się
■ rozporządzenia
■ dyrektywy
■ decyzje
2) prawo zwyczajowe - początkowo jedynie obowiązujące prawo
-dzisiaj jego znaczenie jest minimalne, ma ono co najwyżej charakter subsydiarny
3) precedens sadowy w krajach common law - oparty jest na zasadzie stare decisis, czyli związania decyzją sądu wyższej instancji
-zmienić prawidłowo wydany precedens może jedynie ustawa, sąd wyższej instancji lub sąd, który go wydał
II. źródła niesamoistne wszystkie reguły i zasady, które nie mogą stanowić wyłącznej podstawy aktu stosowania prawa, czyli nie mogą być samodzielnym źródłem naszych praw i obowiązków
1) orzeczenia sadowe - orzecznictwo, a zwłaszcza zawarte w orzeczeniach sądowych reguły ogólne i zasady to najważniejsza kategoria niesamoistnych źródeł prawa
-większość decyzji sądowych zawiera w swoich uzasadnieniach cytaty lub odwołania do innych orzeczeń
2) materiały przygotowawcze - największe znaczenie odgrywają w krajach skandynawskich