59269

•    Pełna realizacja aspiracji narodowych - nie jest to równoznaczne z hasłem niepodległości Polski - stanie się możliwa dopiero po zwycięstwie rewolucji socjalistycznej; świadomość narodowa kształtuje się pod wpływem czynników ekonomicznych; interesy polskich i rosyjskich burżuazji i proletariatu stapiają się, stąd brak poparcia dla niepodległości Polski

e) Kazimierz Kelles-Kruza

•    Socjalizm jako idea przyszłości zawiera w sobie ideę narodowości

•    „Prawo retrospekcji przewrotowej" - rozwój historyczny powoduje automatycznie przekształcenie treści idei narodowej

5.    Ideologia Narodowej Demokracji

a)    Roman Dmowski

•    Pod jego wpływem ugrupowania ewoluowały w stronę bojowego nacjonalizmu, który w imię obrony zagrożonej narodowości polskiej podkreślał zasadę solidarności społecznej

•    Przeciwny ruchom rewolucyjnym i tendencjom internacjonalistycznym

•    Organizuje tzw. ruch neoslawistyczny propagujący ideę solidarności słowiańskiej

•    Przeciwny wpływom niemiecko-austriackim w Polsce - najgroźniejsze dla bytu polskiego

b)    Naród i państwo w ideologii Dmowskiego

•    Naród niezbędną treścią moralną państwa, państwo nie jest zaś niezbędną formą polityczną narodu; ważne dążenie do odzyskania politycznie samoistnego bytu; naród tracąc byt państwowy nie przestaje być narodem, podczas gdy państwo bez narodu istnieć nie może, ale dla pełnego bytu naród musi zawrzeć swą egzystencję w ramach państwa

•    Konieczność podkreślania czynników, które „więzi rasowe" umacniają, a eliminowania osłabiających; grupy rasowo obce asymilowane lub wykluczane np. Żydzi

•    Ale: ludzie świadomi istoty narodowych celów mają obowiązek kierowania masami nieuformowanymi

c)    Kształt terytorialny państwa polskiego - nawiązujący do tradycji piastowskiej

d)    Endecja ponosi moralną odpowiedzialność za zabójstwo G. Narutowicza, pogromy żydowskie oraz dyskryminacyjne wystąpienia przeciw mniejszościom narodowym

6.    Naród i państwo w ideologii J. Piłsudskiego (1867-1935)

a)    Naród to twór państwa ukształtowany w długotrwałym procesie rozwoju historycznego

b)    Państwo na pierwszym planie, a także jego organizacja i zdolność manipulowania społeczeństwem i tworzenia narodu