Struktura postępowania w Kpa (podziały postępowania administracyjnego)
I. podział ze wzglądu na kryterium przedmiotu regulacji, czyli fakt miejsca regulacji konkretnego
postępowania (Kpa czy akty szczególne)
a) postępowanie administracyjne ogólne, uregulowane jest przez przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, są to postępowania typowe, które w uniwersalny sposób rozstrzygają sprawy administracyjne,
b) postępowanie administracyjne szczególne - charakter autonomiczny,
- charakter niesamoistny
Są to takie postępowania, w których istnieją instytucje świadczące o ich odrębności od standardów regulowanych przez postępowanie ogólne. Wchodzą w skład postępowania administracyjnego, ale różnią się od jego klasycznego ogólnego modela
O przyporządkowaniu do postępowania ogólnego bądź szczególnego może decydować: tradycja,
konwencja, a nawet zdrowy rozsądek.
Rodzaje postępowań szczególnych:
- postępowanie w sprawach ubezpieczeń społecznych (wynika z Kpa) art. 180-181, na pewno będzie postępowaniem szczególnym, model ten zasadniczo różni się od ogólnego postępowania administracyjnego,
- postępowanie podatkowe (wątpliwości doktrynalne). Tradycja uznawała to postępowanie za szczególne (były okresy kiedy postępowanie było uregulowane w ramach Kpa, a także kiedy jego regulacja znajdowała się poza Kpa). Po przeanalizowaniu tego postępowania można dojść do wniosku, iż jest w nim dużo odrębności (np. sposób wszczęcia i doręczenia),
- postępowania w sprawach wojskowych (uregulowane w ustawie z 1966 roku),
- postępowanie w sprawach wodnych - tych postępowań jest kilka w zależności od tego czego dotyczą, tak jak w przypadku prawa ubezpieczeń społecznych tyle jest różnych postępowań, ile rodzajów ubezpieczeń).
II. podział ze względu na kryterium przedmiotu regulacji
a) postępowanie zwyczajne, przedmiotem tego rodzaju postępowania są sprawy administracyjne. Chodzi o takie postępowanie, którego rozstrzygnięcie dotyczy sprawy toczącej się w pierwszej lub drugiej instancji, a ich celem jest rozstrzygnięcie sprawy administracyjnej.
Przykład ustawa o zmianie imion i nazwisk: przedmiotem postępowania jest uzyskanie uprawnienia możliwości zmiany, rozstrzygnięcia w I. instancji uprawnia do zmiany imienia lub nazwiska.
Decyzja odmowna: odwołanie i postępowanie w II. Instancji. Celem tego postępowania jest ponowne rozstrzygnięcie sprawy administracyjnej (cel ten sam), które może zakończyć się wydaniem decyzji utrzymującej w mocy postanowienia decyzji wydanej w I. instancji lub zmiana decyzji 1. instancji, czyli przyznanie uprawnienia,
b) postępowanie nadzwyczajne (tiyby nadzwyczajne). Jeżeli decyzja (wydana w 1. lub II. instancji) była dotknięta wadą (materialno-prawną bądź procesową albo kwalifikowaną procesową) unicliamiany jest tryb nadzwyczajny. Celem tego postępowania jest weryfikacja decyzji (zbadanie legalności w zależności o jaką wadę chodzi), a nie rozstrzygnięcie co do istoty sprawy (czy mamy uprawnienie, czy odmowa).