60011

Plany zabudowy w okresie obowiązywania prawa budowlanego z 1928 roku.

2.04.1946 r wydano dekret miejscowy o planowym zagospodarowaniu przestrzennym kraju, który uchylił w tym zakresie przepisy prawa budowlanego z 1928 r. dotyczące planów zabudowy (czyli odpowiedników MPZP w dzisiejszym znaczeniu). Autorzy tego dekretu mieli bardzo nikłą wiedzę o administracyjnoprawnych formach zapewnienia przestrzegania MPZP. Art. 1 tego dekretu był wyrazem .pobożnych życzeń" w zakresie gospodarki przestrzennej, a mianowicie stanowił, że wszelkie poczynania publicznoprawne i prywatnoprawne powinny być dostosowane do ustaleń MPZP.

Dekret ten nie posiadał administracyjnoprawnych gwarancji przestrzegania MPZP.

Prawo budowlane z 1928 r. w części dotyczącej tego prawa budowlanego sensu stricte formalnie obowiązywało do czasu wejścia w żyde ustawy z 31.01.1961 r. prawo budowlane. Ale, co należy ocenić bardzo krytycznie przez pryzmat zasady praworządności w procesie tworzenia prawa, postanowienia prawa budowlanego z 1928 r. w częśa dotyczącej tych przepisów wyłącznie prawnobudowlanydi były przekreślane przez resortowe akty prawne. Był to okres centralizmu w zarządzaniu gospodarką narodową, okres nieprzestrzegania we wszystkich dziedzinach zasady praworządności nie tylko w stosowaniu, ale również tworzeniu prawa. Dzień 31.01.1961 r. miał duże znaczenie. Uchwalono 2 bardzo ważne ustawy:

-    ust. z 31.01.1961 r. prawo budowlane

-    ust. z 31.01.1961 r. o planowaniu przestrzennym (o PP)

Ustawa o PP wprowadzała instytucję MPZP zarówno ogólnych, jak i szczegółowych.

Ta ustawa obowiązywała aż do 12.07.1984 r. i została udiylona przez ust. z 12.07.1984 r., natomiast prawo budowlane zostało udiylone 10 lat wcześniej przez ustawę z 24.10.1974 r. prawo budowlane, która weszła w życie 1.01.197 r.

Po zmianach, które weszły w życie w latach 1989-1990 przystąpiono w sejmie do prac legislacyjnych nad nowymi ustawami, zarówno regulującymi prawo budowlane sensu stricte jak i problematykę planowania i zagospodarowania przestrzennego. Było to spowodowane wieloma względami. Głównie dlatego, że poprzednio obowiązujące ustawy o planowaniu przestrzennym i prawo budowlane były nieadekwatne do nowego modelu gospodarki wolnorynkowej, a w szczególności obydwie ustawy zarówno z 31.01.1961 r. o PP . jak i późniejsza z 12.07.1984 r. o PP w sposób odrębny, nie w sposób równorzędny, regulowały sytuację inwestorów prywatnych i uspołecznionych. Wyraźnie uprzywilejowały sytuację inwestorów uspołecznionych.

W założeniu prac legislacyjnych nad nową ustawą - późniejszą ust. z 7.07.1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym - przyjęto, że ma to być merytorycznie zupełnie odmienna ustawa od ust. z 12.07.1984 r. o PP i wcześniejszej z 1961 r. o PP, przystosowana do nowego państwa.

Tutaj należy podkreślić, że przede wszystkim w nowej ustawie postarano się zwiększyć ochronę interesu indywidualnego, a także wyraźnie powiązać wpływ MPZP na treść i wykonywanie prawa własności. Te prace legislacyjne były też toczone przy ciągłej dyskusji, czy mamy wrócić modelowo do takiego zakresu regulacji, jak prawo budowlane z 1928 r. czyli w jednej ustawie unormować zarówno prawo budowlane sensu stricte jak i problematykę planowania i zagospodarowania przestrzennego. Oprócz takiej wykładni historycznoprawnej nawołującej do takiego modelu regulacji, nawet jeszcze szerszego modelu regulacji (wg prawa budowlanego z 1928 r.) obejmującego również problematykę scalania i podziału nieruchomości oraz problematykę wywłaszczania, czy w osobnych ustawach prawo budowlane i zagospodarowanie przestrzenne. Bo ta problematyka - prawo budowlane i zagospodarowanie przestrzenne są bardzo ściśle ze sobą    związane,    choć    odrębne.

Wskazywano, że taka sytuacja jest we Francji, gdzie kodeks urbanistyczny reguluje zarówno wiedzę z zakresu prawa budowlanego jak i zagospodarowania przestrzennego. Przyjęto jednak, że będą to odrębne ustawy

-    ustawa prawo budowiane

-    ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym (o ZP), bo taką nazwę przesądzono (odejście od słowa planowanie przestrzenne, a zastąpienie go słowem zagospodarowanie przestrzenne). Ustawy te miały być głosowane w jednym posiedzeniu plenarnym i ogłoszone w jednym Dz. U. Tak też się stało. Zostały w jednym dniu uchwalone przez sejm, chociaż procedura się wydłużyła, bo prezydent rozwiązał sejm. Obowiązuje wtedy zasada .czystego biurka". Prace należało podjąć na nowo. Ustawy uchwalono dopiero 7.07.1994 r. i ogłoszono w jednym Dz. U. Weszły w żyde 1.01.1995 r.

W zakresie ewolucji podstaw prawnych planowania i zagospodarowania przestrzennego dzień 7.07.1994 r. ma zasadnicze znaczenie, ponieważ zasadnicze zmiany dotyczyły:

1.szerszego zakresu ochrony interesu indywidualnego - ta problematyka była uregulowana w art. 23 i 24 tej ustawy