TLEN
- występuje w atmosferze w postaci dwuatomowych cząsteczek 02
- na wysokości 60 km ulega dysocjacji i rozpada się na cząsteczki jednoatomowe O
- istnieje trójatomowa odmiana tlenu - ozon
-tlen atmosferyczny uczestniczy w reakcjach utleniania i redukcji, zachodzących z udziałem substancji organicznych i nieorganicznych
Tlen w atmosferze zaczął pojawiać się na skutek rozpadu wody i dwutlenku węgla pod wpływem promieniowania ultrafioletowego(było to mało efektywne i stężenie tlenu stanowiło drobny ułamek jego aktualnej koncentracji). Dopiero ok. 400 min lat temu koncentracja tlenu osiągnęła współczesny poziom. Podstawowym źródłem jest fotosynteza, zachodząca w roślinach zielonych pod wpływem biologicznie czynnej części widma promieniowania słonecznego (PAR), w których z wody i dwutlenku węgla tworzy się cukier i uwalnia się tlen; uproszczona reakcja fotosyntezy:
C02 + 6H20 + PAR = C6H1206 + 602
W organizmach żywych zachodzi odwrotna reakcja do fotosyntezy - oddychanie. Polega ona na spalaniu cukrów z wykorzystaniem tlenu, a jej wynikiem jest C02, woda i energia, wykorzystywana w procesach życiowych. Tlen jest także zużywany podczas rozpadu i mineralizacji martwej materii organicznej, a także podczas wietrzenia. Ogromne ilości tlenu są zużywane w procesach spalania paliw i tradycyjnych sposobach wytwarzania energii. Człowiek oddychając wykorzystuje kilkanaście metrów sześciennych powietrza(w każdym metrze - ok. 297g tlenu); w wydychanym powietrzu jest o kilka procent mniej tlenu i odpowiednio więcej C02.