65308

Warstwy społeczne

Podobne miejsce na drabinie stratyfikacyjnej może implikować i inne cechy: podobny styl żyda, gusty i upodobania, zwyczaje i obyczaje, praktyki religijne, poglądy ideologiczne, rozrywki itp. Na przykład ludzie bogaci żyją i myślą podobnie jak inni ludzie bogad, a zupełnie inaczej niż biedni. Budują podobne rezydencje, jeżdżą podobnymi samochodami, ubierają się u tych samych „dyktatorów' mody", latają na te same wyspy na wakacje i jedzą dągle łososia z szampanem. Pod wieloma względami upodabnia się sposób żyda polityków czy menedżerów. Osobny jest świat żyda codziennego idoli telewizyjnych, filmowych czy muzycznych. Zwykli ludzie zaglądają do niego nieśmiało za pośrednictwem kolorowych tygodników.

Zwróćmy uwagę, że to podobieństwo nakłada się niejako na swoistość grup czy pozycji, które te jednostki reprezentują. Ludzie bogaci tworzą pewne realne środowisko społeczne, swoistą wspólnotę, choć wchodzą do niego i lekarze, i adwokad, i biznesmeni, i politycy, i prezenterzy telewizyjni, i bossowie mafii z Pruszkowa. Podobieństwo majątkowe, czyli, jak powiedziałby Max Weber, to samo „położenie rynkowe", wyraża się w podobnych interesach (np. obronie przed podatkami). Podobieństwo możliwośd konsumpcyjnych - w podobnym stylu żyda. A podobieństwo, jak pamiętamy z teorii „solidarnośd mechanicznej Durkheima, to silny czynnik grupotw^rórczy. Z kolei więc wytwarza się między nimi pewna więź społeczna, kontakty tow^rarzyskie, interakcje czy nawet trwalsze stosunki społeczne, zwłaszcza instrumentalne, związane z tzw. załatwianiem interesów. Odmienne typy więzi, sposobów byda, gustów konsumpcyjnych charakteryzują środowisko menedżerów czy tzw'. kadry kierowniczej. Jeszcze inne - tę szeroką zbiorowość ludzi zwanych klasą średnią, zatrudnionych w bardzo różnych wymagających kw'alifikacji i w-ykształcenia zawodach a także prowadzących własne niewielkie firmy lub przedsiębiorstwa i z tego tytułu posiadających godziwy, choć nie elitarny standard materialny. Takie swoiste wspólnoty -środowiska czy grupy - złożone z ludzi podobnie usytuowanych w hierarchiach stratyfikacji społecznej i powstające ponad i w poprzek ich innych przynależnośd grupowych czy zajmowanych pozycji nazwiemy warstwami społecznymi. Max Weber podobnie stosował pojęcie klasy i stanu. W takim rozumieniu warstwy to nie tylko statystyczne zbiory podobnych pod jakimś względem jednostek, ale realne, zintegrowane w pewnym stopniu całośd społeczne, nowe formy strukturalizacji społeczeństwa.