'memoriałowa - wszystkie przychody i koszty powinny by<f wykazywane w księgach rachunkowych oraz w sprawozdaniu finansowym w okresie, w którym faktycznie wystąpiły: przychody • w momencie ich osiągnięcia niezależnie od otrzymania środków pieniężnych, koszty
- w momencie poniesienia, niezależnie od wydatków środków pieniężnych.
“współmierności przychodów i kosztów - przyporządkowanie poniesionych kosztów do osiągniętych przychodów, przypisywanie przychodów i związanych z nimi kosztów do tego samego okresu sprawozdawczego.
“ostrożności - niejednakowe traktowanie zdarzeń powodujących zwiększenie lub zmniejszenie wyniku finansowego, a więc osiąganych przychodów i ponoszonych kosztów - chodzi o to. aby wynik finansowy nie został zawyżony: przychody - dopiero po osiągnięciu, koszty -już po ich uprawdopodobiueniu (bierne RMK),
'iiiekompensowcinid - oznacza, że w księgach rachunkowych oraz w rachunku zysków i strat należy wykazywać odrębnie osiągnięte przychody i poniesione koszty oraz zyski i straty nadzwyczajne, nie można natomiast ich kompensować (trzeba pokazywać odrębnie) • kompensowanie przychodów z kosztami oraz zysków ze stratami jest dopuszczalne wówczas, gdy odzwierciedla ono istotę transakcji lub zdarzeń oraz gdy ich kwoty są nieistotne.
“ciągłości - konieczność stosowania w kolejnych latach obrotowych takich samych zasad i polityki rachunkowości.
“zasada wiernego obrazu • jednostka powinna prowadzić rachunkowość w taki sposób, alby sprawozdaiua finansowe przedstawiało prawdziwy i rzetelny obraz syniacji majątkowej i wyniku finansowego.
Męt ody sporządłauaradiuiiku zysków i strat;
“Metoda brutto - odrębne ujmowanie osiągniętych przychodów oraz odpowiadających im kosztów poniesionych dla ich osiągnięcia według rodzajów działalności. Odrębnie przedstawia się także zyski i straty nadzwyczajne oraz obligatoryjne obciążenia wyniku finansowego. Rachunek zysków i strat sporządzony metodą brutto przedstawia ogólne kwoty przychodów i kosztów i innych wielkości, które wpływają na wynik finansowy. Dzięki temu rachimek ten stwarza możliwości rozpoznania przyczyn, które wpływają na poziom wyniku finansowego.
“Metoda netto - wykazuje się jedynie ostateczne kwoty wyniku finansowego osiągiuętego z poszczególnych rodzajów działalności. Nie wykazuje się pierwotnych kwot przychodów i kosztów, które wpłynęły na wynik finansowy. Daje jedynie syntetyczny obraz rezultatów działalności jednostki gospodarczej, nie stwarza możliwości zorientowania się w rozmiarach przychodów i kosztów, które stanowią przyczyny powstania wyniku finansowego.
“Metoda mieszana - łączy zalety metody brutto i netto, metodę brutto stosuje się w odniesieniu do istotnych rodzajów działalności, dla których wykazuje się odrębnie osiągnięte przychody odpowiadające im koszty poniesione dla ich osiągnięcia. Dla pozostałych, mniej istotnych rodzajów działalności stosuje się metodę netto, wykazując jedynie ostateczne kwoty wyniku finansowego.
“Metoda statystyczna - najczęściej wykorzystywana w ciągu roku.
“Metoda księgowa - ustalanie wyniku finansowego poprzez dokoname operacji księgowych i ustaleniu salda tych operacji na jednym zbiorczym koncie, do ustalenia wyniku służy konto ‘Wynik finansowy' • na tym koncie księguje się wszystkie przychody, koszty ich uzyskania oraz wyniki zdarzeń nadzwyczajnych i obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego. Wynik finansowy za dany rok obrotowy pozostaje na tym koncie do czasu zatwierdzenia sprawozdaiua finansowego za ten rok w roku następnym. Pod datą jego zatwierdzenia saldo konta WF jest przeksięgowane na konto ‘Rozliczenie wyniku finansowego’.
“Metoda kapitałowa - bazuje na pomiarze poziomu kapitału własnego jednostki gospodarczej i ma znaczenie wyłącznie z punktu widzenia interpretacji i prezentacji wyniku finansowego.
Wyodrębniamy cztery grupy kosztów i przychodów:
- koszty' i przychody zwykłej działalności operacyjnej - realizacja podstawowych działali, do których została powołana jednostka,
- koszty i przychody pozostałej dzial(śności operacyjnej.
■ koszty i przychody finansowe (działalności finansowej).
- koszty i przychody działalności nietypowej, zwane stratami i zyskami nadzwyczajnymi
w rainadi kosztów zwykłej dzialaimpśa opęracyjuęi grupo* atk kosztów wożę być prowadzone:
1. Wg rodzaju kosztów - pozwala to na ocenę wewnętrznej struktury kosztów:
- Amortyzacja - koszty planowanego zużycia środków trwałych i WNiP,
- Zużycie materiałów i energii - zużycie materiałów podstawowych, paliw płyiuiych i stałych, gazów teduiologicznych. materiałów wykorzystywanych do utrzymania maszyn i urządzeń w ruchu, materiałów wykorzystywanych na cele biurowe, prenumerata czasopism oraz zużycie obcej energii (cieplnej, wody, chłodu, sprężonego powietrza itp.),
• Usługi obce - obróbka obca. usługi trairsportowe, remontowe, inne: pocztowe, telekomunikacyjne i informatyczne, biurowe, komunalne, projektowe, dozoru mienia, pralnicze, najem, dzierżawa itp.,
- Podatki i opłaty - np. podatek: akcyzowy, od nieruchomości, od sprzedaży, opłaty: za posiadanie pojazdów samochodowych, skarbowe, sądowe, notarialne, administracyjne, za użytkowanie gruntów, za ochronę środowiska, klimatyczne, celne, manipulacyjne itp.,
- Wynagrodzenia - ogół wynagrodzeń pieniężnych i w naturze, oraz ich ekwiwalenty wypłacane pracownikom (wynagrodzenia: osobowe ze stosunku pracy, bezosobowe na podstawie umów o dzieło i zlecenia, honoraria, prowizyjno-agencyjne),
- Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia - składki na ubezpieczenia społeczne obciążające pracodawcę, składki na FP. FGSP, odpisy na ZFŚS, posiłki regeneracyjne, dopłaty do biletów pracowniczych za przejazdy do i z pracy, szkolenia pracowników, ekwiwalenty za pranie, dopłaty do kwater pracowniczych, BHP itp..
• Pozostałe koszty' - podróży służbowych, reprezentacji i reklamy, ubezpieczenia majątkowych i osobowych, ryczałty za używanie przez pracowników dla celów służbowych własnych samochodów itp.
2