73049

-Maria Przetacznik-Gierowska -Janusz Trempała -Anna Brzezińska 8. Pojęcie rozwoju psychicznego

Rozwój to wszelki długotrwały proces kierunkowych zmian, w którym można wyróżnić prawidłowo po sobie następujące etapy przemian, wykazujące obiektywne stwierdzalne różnicowanie się danego obiektu pod określonym względem.

wg. m. Przetacznikowej - to całokształt zmian rozwojowych człowieka prowadzący do coraz lepszycłi form regulacji jego stosunków z otoczeniem.

wg. P. Baltes'a - nie jest monolitycznym procesem zmian wyłącznie progresywnych.

10. Rodzaje zmian rozwojowych ♦kryterium występowania

-filogenetyczne - dotyczy różnic w przejawach psychiki obserwowanych w ewolucji od najprostszych do najbardziej złożonych

-antropogenetyczne - przemiany jakie dokonały się i dokonują w historii rozwoju gatunku ludzkiego od człekokształtnych do homo sapiens

-ontogenetyczne - zmiany zachodzące w indywidualnej historii życia człowieka jako jednostki od poczęcia do śmierci

*krvterinm zakresu zmian

-uniwersalne - zmiany występujące powszechnie w rozwoju każdego człowieka w określonym wieku

-wspólne - zmiany odnoszące się do określonej grupy jednostek o podobnych doświadczeniach, podobnym wieku i

czasie historycznym (KOHORTA-grupa pokoleniowa)

-indywidualne - zmiany o charakterze unikatowym, specyficzne dla danej jednostki ♦kryterium natury zmian

-ilościowe - wzrost zakresu i sprawności procesów psychicznych (np. wzrost zakresu słownictwa)

-jakościowe - zmiany funkcjonowania i cliarakteru czynności psychicznych (np. pamięć mechaniczna przekształca sie w logiczną)

-ciągłe - narastanie i kumulowanie wzdłuż kontinuum -skokowe - przeobrażanie, metamorfoza

12.    Pojęcie tempa i rytmu rozwoj u

Tempo rozwoju - szybkość z jaką dokonują się zmiany w ontogenezie człowieka. Charakteryzując rozwój ze względu na tempo mówimy o rozwoju zgodnym z wiekiem życia albo o globalnym zahamowaniu lub przyspieszeniu rozwoju jednostki.

Rytm rozwoju - stopień regirlamości zachodzenia różnorodnych zmian w tym samym czasie. Cliarakteryzując rozwój ze względu na rytm mówimy o rozwoju harmonijnym, równomiernym bądź nieharmonijnym, nierównomiernym, heterochronicznym.

13.    Zegar biologiczny i społeczny..

Zegar biologiczny - wyznacza tempo wzrostu organizmu, kolejność kształtowania różnych sprawności, czas ich powstania oraz jakość powiązań między nimi, tempo i rytm dojrzewania.

-wpływa także na osiągnie funkcjonalnej dojrzałości CUN. Osoby w tym samym wieku osiągają podobny poziom sprawności w danym obszarze

-działanie zegara biologicznego leży u podłoża zmian uniwersalnych: wydarzenia punktualne i niepunktualne.

Zegar społeczny - wyznacza jakim oczekiwaniom społecznym podlegamy w kolejnych okresach naszego życia, -wyznacza jakim oczekiwaniom podlegają osoby w tym samym wieku ale należące do różnych społeczności lokalnych, kulturowych, żyjących w różnym czasie historycznym

-osoby podlegające tym samym oczekiwaniom społecznym, uczestniczące w podobnych wydarzeniach społecznych i podejmujące zbliżone zadania stają się do siebie podobne

-działanie zegara społecznego u podłoża zmian wspólnych lub pokoleniowych: wydarzenia punktualne i niepunktualne.

IG. Metody badań współzależności między dojrzewaniem i doświadczaniem

-metoda izolacji - izolacja młodych od starych, aby przekonać się czy niektóre formy zachowania charakterystyczne dla gatunku rozwiną się czy nie bez uczenia się np. mowa u 6-letniej dziewczyny na strychu

-metoda kontroli rozwoju bliźniąt - badania Gesella-jedna sióstr uczy sie wchodzić na schody ok. 44 tygodnia, druga miesiąc później, potem gdy miały 52 tyg. - sprawdzian - wynik; taki sam poziom. Czyli większa rola dojrzewania. Czyli zbyt wczesne podejmowanie ćwiczeń jest niekorzystne, bo to samo się osiągnie

-metoda doboru grup - o podobnych cechach zachowania, następnie jedną z grup poddawano ćwiczeniom, a drugą

2