1) przekształcanie zwyczajów w prawo - patrz Bonca rozdział I punkt 5
2) nauka prawa - w starożytnym Rzymie prawnicy mieli ius publicae respondendi ex autoritate principis
- ich opinie prawne uzyskały moc wiążący, w prawie arabskim dużą rolę pełnią opinie interpretatorów Koranu i Sunny, we współczesności udział uczonych prawników w powstawaniu kodyfikacji (np. Juliusz Makarewicz i międzywojenny kodeks karny), komentarze i glosy uczonych miały też znaczenie w stosowaniu prawa
3) precedensy sądowe - patrz Bonca rozdział I punkt 3
4) stanowienie prawa - patrz Bonca rozdział I punkt 2
5) umowy prawotwórcze - patrz Bonca rozdział I punkt 2
Cechy racjonalnego działania:
- zakładanie że wiedza naukowa jest w stanie dostarczyć nam dostateczną ilość informacji o świecie, aby móc przewidzieć skutki własnych działań i decyzji
- wyznaczanie celów możliwych do osiągnięcia w świetle wiedzy o rzeczywistości dostępnej działającemu
- kierowanie się spójnym systemem wartości - uporządkowanie celów cząstkowych i naczelnych w niesprzeczną hierarchię
- wyznaczanie odpowiednich środków prowadzących do wyznaczonych celów Cechy racjonalnego prawotwórstwa:
- cele regulacji prawnej powinny być możliwe do osiągnięcia w świetle dostępnej wiedzy o rzeczywistości, a koszt ich osiągnięcia nie powinien być wyższy od ich wartości
- należy ustalić adekwatne środki prowadzące do osiągnięcia tych celów, czy do osiągnięcia tych celów właściwe są środki prawne (nakazy, zakazy)