75263

MMT ((CH3C5H4)Mn(CO)3, trikarbonylek (metylocyklopentadieno)manganowy

metaloorganiczny związek ęhemicŁuy z gnipy Kompleksów karbouylkowo-ęyklopęinadieuylo^cli

manganu, stosowany głównie jako środek przeciwstukowy do benzyny zamiast tetraetyloolowiu. MMT jest typowym przedstawicielem tzw. półsandwiczowego kompleksu cyklopentadienylowego. Trzy wiązania z Ugandami karbonylkowymi i pięć z ligandem metylocyklopentadienylowym powodują, że MMT jest silnie lipofilowy. co sprawia, że potencjalnie może kumulować się w tkance tłuszczowej organizmów żywych.

Od lat 20. XX w. na całym świecie na masową skalę jako dodatek przeciwstukowy do benzyny (tzw. benzyny ołowiowej) stosowany bvł tetraetyloołów (TEL).MMT był od 1958 stosowany jako środek zapobiegający tworceniu się smug kondensacyjnych w silnikach turbinowy di- Gdy Euyironmemal Protection Agency (EPA) podjęła decyzję o stopniowym wycofywaniu benzyny ołowiowej z rynku w. 1972. Ethyl Corporation zaczęła sprzedawać MMT jako zamiennik tetraetyloolowiu. W 1977 EPA zakazała stosowania MMT w USA na podstawie Clean Air Act do czasu, gdy firma udowodni, że dodatek ten nie ma negatywnego wpływu na układy wydechowe samochodów z katalizatorem. Od. 1976 MMT był stosowany w Kanadzie.

Ethyl Corporation toczyła długoletni spór sądowy z EPA, któiy skończył się wydaniem przez Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych orzeczenia stwierdzającego, że EPA przekroczyła swoje uprawnienia. Od tego czasu MMT może być legalnie stosowany w USAI5]. Od 2003 stosuje się go także w Australii.