Pomp.t sodowo-potasowa - mechanizm aktywnego transportu wykorzystujący wiązaiua ATP. który transportuje Na' i K‘ wbrew gradientowi stężeń.
Potnuj.il spoczynkowy - który komórki mięśniowej wynosi -90 mV. a dla komórki nerwowej -70 mV. uwarunkowany jest rozmieszczeniem jonów po obu stratach błaiy komórkowej i uzależniony do działaiua pompy sodowo-potasowej (Mg zależnej ATPazy). który na zasadzie transpatu aktywnego przenosi jaty K' do wewnątrz, a jony Na' na zewnątrz komórki. Pompa sodowo-potasowa utrzymuje wysokie stężenie jonów K' i niskie Na' w płynie wewnątrzkomórkowe.
Na jeden cykl pompy zużywana jest 1 cz. ATP. której energia pozwala na przetransportowanie 3 jaiów Na' i 2 jonów K do wewnątrz komórki.
Optymalne warunki działania pompy Na-K:
stały dopływ do komórki tlenu i substancji energetycznych stała resynteza ATP
• stałe odprowadzanie produktów przemiany materii
odpowiedni stosunek kationów Na do K w płynie zewnątrzkomórkowym odpowiednia temperatura do procesów enzymatycznych (37’C) (kura. kaczka 41-42°C]
Hamowanie pompy Na-K:
aiabama i pokrewne glikozydów nasercowycli. będące wybiórczymi uiłubitorami pompy nieodpowiednie stężenie ATP. Na' i K'
- niedotlenienie, spowodowane brakiem tlenu lub działaniem inhibitorów oddychania komórkowego spadek temperatury powodujący zmniejszenie metabolizmu komórkowego
W zrost zewnątrzkomórkowego stężenia K'. który przesuwa wartość potencjału równowagi dla K+ w kierunku wartości dodatnich jest przyczyną depolaryzacji potencjału błonowego (tzn. staje się bardziej dodatni, czyli zmniejsza się różnica potencjału w poprzek błon)
Spadek zewnątrzkomórkowego stężenia K+, który przesuwa wartość potencjału równowagi dla K + w kierunku wartości ujemnych powoduje luperpolaryzację potencjału błaiowego (staje się bardziej ujemny)
W wyniku zmiany przepuszczalności błony komórkowej do wnętrza komórki wnikają jaiy Na* i potencjał zmienia się w kierunku mniej ujemnym Gdy osiągnie -65 mV do -55 m V w tym momencie dochodzi do uzyskania potencjału czynnościowego Potencjał czynnościowy osiąga wartość dodatnią (w komórce nerwowej ok. +35 mV). Zmiana potencjału czynnościowego określany jest depolaryzacji błony komórkowej.
Następnie jaiy K+ wypływają na zewnątrz komórki i ma miejsce repolaryzacja błaiy komórkowej.