Oksytocyna (OT) wytwarzana jest w jądrze przykomorowym a magazynowa w cz. Nerwowej przysadki. Funkcje:
-działa kurczą co na mięśnie gładkie (tj. mięśnie gładkie pęcherzyków mlekotwórczych) gruczołu mlekowego oraz macicy w czasie porodu i kopulacji
-ze względu na jej zdolność do kurczenia mięśni gładkich gruczołu skorupowego bierze ona udział w procesie znoszenia jaja
Wydzielanie oksytocyny z cz. Nerwowej przysadki następuje na drodze odruchowej w wyniku podrażnienia receptorów (meclianoreceptorów), brodawek sutka (ssanie) lub receptorów szyjki macicy (płód) oraz prącia i pochwy w czasie kopulacji. Impulsy drogą odruchu nerwowo- humoralnego docierają poprzez rdzeń kręgowy do podwzgórza i tylnej cz. Przysadki, a stąd naczyniami krwionośnymi docierają do narządów docelowych. Czynniki stresotwórcze oraz progesteron hamują odruch wydzielania oksytocyny, natomiast hormony estrogenowe pobudzają go. Oksytocyna jest szybko rozkładana przez enzym zwany oksytocynazą. Bez udziału oksytocyny dój staje się niemożliwy, nawet przy pełnym gruczole mlekowym, działając na m. gładkie pęcherzyków mlekotwórczych, wytłacza z nich mleko do większych przewodów mlekowych oraz do zatoki gruczołowej i strzykowej.
Produkują ją również ciałka żółte