CCF20121114009

Hormony steroidowe

Większość hormonów wytwarzana jest w gruczołach wewnętrznego wydzielania czyli gruczołach dokrewnych. Stąd dostają się do krwiobiegu. Hormony wykazują działanie biologiczne już w znikomych ilościach. Działają już w stężeniach pg-ng (pikogram-nanogram). W odróżnieniu od witamin są substancjami endogennymi, czyli wytwarzanymi przez organizm.

Większość hormonów zostało wyodrębnionych w stanie czystym i rozpoznanych chemicznie. Są to polipeptydy i białka albo drobnocząsteczkowe związki-steroidy i pochodne aminokwasów. Hormony steroidowe stanowią dużą grupę hormonów wydzielanych przez część korową nadnerczy, jądra, jajniki oraz łożysko. Powstają one z cholesterolu przez odłączenie bocznego łańcucha octanowego.

Estrogeny

Estrogeny są hormonami występującymi w jajnikach, jądrach, nadnerczach i łożysku. Wykryto je również u ok. 50 gatunków roślin (fitoestrogeny). Wszystkie estrogeny posiadają 18 atomów węgla, ponadto posiadają pierścień aromatyczny A i grupę -OH przy C3. Zasadniczymi estrogenami występującymi u ludzi są: estron, estradiol i estriol.

Hormonem macierzystym jest estradiol, wytwarzany przez jajniki (pęcherzyk Graafa) i posiadający największą aktywność biologiczną. Pozostałe hormony są produktami przemiany estradiolu. Decydują o prawidłowym przebiegu cyklu płciowego. Pobudzają wzrost macicy, zwiększają napięcie mięśni macicy oraz wpływają na rozwój gruczołów mlecznych. Zalicza się je do hormonów płciowych żeńskich. Ulegają utlenieniu w wątrobie, a produkty wydalane są z moczem. Część estrogenów wydalana jest w postaci siarczanów lub glukuronidów.

6. Wykrywanie estrogenów: reakcja Kobera

W obecności stężonego kwasu siarkowego, estrogeny z hydrochinonem tworzą różowo-żółte zabarwienie o zielonej fluorescencji. Jest to reakcja specyficzna dla aromatycznego pierścienia A estrogenów.

Wykonanie oznaczenia:

Odczynniki: estradiol

odczynnik Kobera (70% H2SO4 + hydrochinon)

Do probówki wlać około 10 pl estradiolu i dodać 2 ml odczynnika Kobera. Następnie ogrzewać we wrzącej łaźni wodnej przez 20 minut. Po tym czasie probówkę oziębić pod bieżącą zimną wodą. Dodać 0,2 ml H2O i ponownie wstawić do wrzącej łaźni wodnej na 10 minut. Oziębić. Powstaje żółto-kremowe zabarwienie dające pod lampą kwarcową zieloną fluorescencję.

42