Do banków jako instytucja prawa publicznego zalicza się Bank Centralny, Kasy Oszczędności i banki Specjalne.
Do banków jako instytucja prawa prywatnego zalicza się banki Komercyjne i Spółdzielcze.
System bankowy w Polsce tworzę:
1. Bank Centralny (NBP),
2. Banki Komercyjne,
3. Banki Spółdzielcze,
4. Banki Państwowe
5. Oraz system powiązań miedzy nimi.
Do 1989 r. w Polsce działał NBP, PKO BP, PKO S.A., BGK, oraz Banki Spółdzielcze.
Po 1989 r. zaczęły powstawać nowe prywatne banki, musiały się do tej nowej sytuacji przystosować banki i stworzyć prawdziwy system bankowy.
W listopadzie 1989 r. powstała Ustawa: Prawo Bankowe i ustawa o NBP z tego samego roku uporządkowały sytuację na rynku bankowym.
Odbyła się „ pierwotna akumulacja kapitału:. Kto złapie to jego".
Nowy kapitał powstawał na drodze spółek nomenklaturowych ( kadra kierownicza z istniejących przedsiębiorstw państwowych wydzierżawiła maszyny i konkurował przedsiębiorca sam z sobą jako dyrektor przedsiębiorstwa państwowego i udziałowiec spółki).
Drugi sposób tworzenia się nowego kapitału to kredyt bankowy. W listopadzie 1989 r. banki zaczęły sprawdzać zabezpieczenia kredytów.
Zaczęły powstawać nowe banki z NBP - powstało 7 jednoosobowych spółek skarbu państwa, były to spółki S.A. ale nadal 100% podlegało państwu. Zaczęły powstawać nowe zupełnie banki.
1992/93 jednoosobowa SA skarbu państwa ostaje sprzedana jako akcje. Złe długi tych banków zostają restrukturyzowane. Zaczęła się konsolidacja banków małych komercyjnych i duże banki jeszcze bardziej się rozwarstwiały, silniejsi stali się silniejsi a słabi byli nadal słabsi.
NBP przestał wydawania nowych licencji na działalność bankową, a skierował działalność na uzdrawianie przez obcy kapitał słabych banków.
1997 r. dotychczasowe prawo bankowe nie w pełni spełniło role, zaczęto dostosowywać do prawa Unii Europejskiej.
Od 1998 r., zaczęła obowiązywać nowa Ustawa Prawa Bankowego.