81561

Prawoznawstwo - Stosunki prawne

Podmiotami stosunku prawnego są osoby, będące jednocześnie adresatami norm regulujących ten stosunek, które w nim występują jako uprawnione lub zobowiązane do określonego zachowania się względem innych osób, będących uczestnikami tego samego stosunku prawnego. Ta relacja jest bezpośrednia. Patrz: 262 -268 - pierdy o podmiotach c.d.

Przedmiotem stosunku prawnego może być:

1.    Określone zachowanie człowieka

2.    Przedmiot niematerialny

3.    Prawo podmiotowe

Przedmiotu stosunku dotyczą uprawnienia i obowiązki osób, będących jego stronami.

Treścią stosunku prawnego są uprawnienia i obowiązki osób, będących jego stronami Uprawnienie jednej strony jest najczęściej obowiązkiem drugiej i odwrotnie.

RODZAJE STOSUNKÓW PRAWNYCH

1.    Stosunki cywilnoprawne

a.    Strony tych stosunków są równoprawne, równorzędne

b.    Nawiązanie stosunków jest najczęściej dobrowolne

c.    Przedmiot i treść stosunków są dobrowolnie określane przez strony (zasada swobody umów), chyba że odnoszą się do iuris cogentis,

d.    Sankcje nieważności bądź egzekucyjne

2.    Stosunki prawnoadministracyjne

a Jedna ze stron (jednostka samorządu terytorialnego, organ państwa) jest władcza wobec drugiej,

b.    Nawiązanie stosunku prawnego może nie być dobrowolne dla jednej lub obu stron, może wynikać z decyzji władczej organu lub z mocy prawa (obowiązek meldunkowy),

c.    Przedmiot i treść stosunków są z góry określone, nie mogą być dobrowolnie kształtowane,

d.    Sankcja egzekucyjna i niekiedy posiłkowo karna, sankcja nieważności, np. w stosunku do decyzji administracyjnych,

3.    Stosunki prawnokame

a Można je postrzegać jako wiążące wszystkich ze wszystkimi i polegające na zakazie dokonywania czynów zbrojonych lub jako wynikające z dokonanego czynu zabronionego. Sposób w jaki stosunki prawnokame zostają dalej przedstawione, zgodny jest z drugim z tych punktów widzenia

b.    Stosunki prawnokame nawiązywane są w wyniku popełnienia czynu zabronionego,

c.    Stronami tego stosunku jest państwo (prokuratura) i oskarżony, sędzią jest również państwo, więc nie są to stosunki pomiędzy równorzędnymi podmiotami

d.    Sankcje mają charakter kamy, a posiłkowe - egzekucyjny.

AKTUALIZACJA STOSUNKU PRAWNEGO

Ze względu na zaistnienie określonych aktów stosunek prawny może powstać i zmieniać się zarówno pod względem podmiotowym, jak i treściowym. Aktualizacja podmiotowa:

1.    Stosunki dwustronnie zindywidualizowane - znamy co do tożsamości dwie konkretne osoby, takie stosunki mogą się zmieniać w wyniku działań wzajemnych i jednostronnych,

2.    Stosunki jednostronnie zindywidualizowane - tylko jedna strona jest wskazana co do tożsamości, inne podmioty występują anonimowo (własność, przyrzeczenie publiczne - jeden podmiot jest znany, inne dopiero się „aktualizują", gdy się np. obcy pojawiają na czyjejś własności).

3.    Stosunki obustronnie niezindywidualizowane (abstrakcyjne) - wiadomo

Aktualizacja treściowa - np. obowiązek wypłaty odszkodowania po stronie PZU dopiero po wypadku się pojawia.

Pojęcie transakcji się stosuje po współczesne stosunki prawne są bardzo rozbudowane i nie można ich ograniczyć jedynie do stosunków prawnoadmilustracyjnych, prawnocywilnych etc, bo się mieszają. Str. 273-274.