1. podmioty stosunku prawnego - podmiotami są osoby fizyczne lub nie fizyczne, obie te grupy mają cechy:
a) zdolność do czynności prawnych HI - jest to możliwość do samodzielnego uczestniczenia w stosunku prawnym. Może być ona ograniczona ze względu na wiek i stan umysłu.
- dzieci w wieku 0-13 lat oraz osoby całkowicie ubezwłasnowolnione przez sąd mogą jedynie dokonywać czynności - drobnych zakupów dnia codziennego (gazeta, pożywienie, ale w ilościach racjonalnych),
- dzieci w wieku 13-18 lat, osoby częściowo ubezwłasnowolnione mogą dokonywać czynności tak zwanego zwykłego zarządu, nie mogą jedynie sprzedać rzeczy, zmienić jej charakteru, ale mogą pobierać korzyści, używać itp.,
- powyżej 18 lat, zdrowi umysłowo - bez ograniczeń,
b) zdolność prawna IJJ - jest to możliwość wchodzenia podmiotu w stosunek prawny, niezależna od: wieku, stanu umysłu, narodowości, wyznania, wykształcenia, rasy, itp. Zdolność prawną nabywają ludzie (osoby fizyczne) w momencie urodzenia, a tracą w momencie śmierci. Nigdy nie może być niczym ograniczona.
Wyjątki: przed urodzeniem (nastiturius - dziecko poczęte, ale nienarodzone ma prawo do spadku i świadczeń socjalnych), po śmierci w szczególnym wypadku, gdy pełnomocnik nie wie o śmierci może w imieniu zmarłego dokonać skutecznej czynności prawnej.
Podmiot stosunku prawnego- są nimi rzeczy i zachowania ludzi
Treść stosunku prawnego III- są nimi obowiązki i uprawnienia, z zasady odbijają się w lustrze, tzn. obowiązkowi towarzyszy uprawnienie drugiego podmiotu.
Uprawnienia dzielą się na:
-jednostronne-takie, któremu towarzyszy obowiązek jednego podmiotu
1. Uprawnienia jednostronne wynikającez przepisów prawa
- preferencyjne- podmiot jest preferowany spośród innych podmiotów, np. uprawnienia właściciela do władania rzeczą z wyłączeniem innych podmiotów
- niepreferencyjne- kiedy podmiot może coś robić, ale jednocześnie nie może żadać by inni tego nie robili, np. ławka w parku, na której mogę usiąść, lecz nie mogę żądać by ktoś z niej wstał
2. Uprawnienia jednostronne wynikające z milczenia prawa
- dwustronne- takie, któremu towarzyszy obowiązek jednego podmiotu
1. I Uprawnienia do działania innego podmiotu, np. wierzyciel nie musi żądać od dłużnika, to dłużnik ma obowiązek oddania
2. II Uprawnienia do zaniechać, np. gdy właściciel może żądać od danej osoby zaniechanie działania, np. skracanie drogi do domu przez nasze pole