Przedmioty Stosunków Cywilnoprawnych
Przedmiotem stosunku prawnego jest każde dozwolone, nakazane lub zakazane zachowanie się człowieka, nie mniej w niektórych stosunkach można dodatkowo wyróżnić obiekty materialne i niematerialne, których to zachowanie dotyczy.
Przedmiotem stosunków cywilnoprawnych są:
1) rzeczy i zwierzęta
2) energie
3) dobra niematerialne
4) zorganizowane kompleksy majątkowe (np. przedsiębiorstwo )
Nie może być przedmiotem stosunków cywilnoprawnych człowiek.
Rzecz - zgodnie z art. 45 kc rzeczami są przedmioty materialne - rozumie się przez to materialne części przyrody zarówno w stanie przetworzonym jak i stanie pierwotnym, na tyle wyodrębnione, że w stosunkach cywilnoprawnych mogą być traktowane jako dobra samoistne.
Nie są rzeczami:
1) człowiek
2) energie
3) dobra niematerialne
4) części składowe rzeczy
5) woda, powietrze, morze określane jako res omnium communes
6) złoża minerałów
7) zbiry rzeczy - universitas rerum -np. biblioteka, za rzecz uważa się poszczególne książki
8) zwierzęta
Klasyfikacje rzeczy:
Rzeczy -
ruchome (ruchomości) rzeczą ruchomą jest każda rzecz która nie jest nieruchomością
nieruchome (nieruchomości) art. 46 §1 kc wskazuje, że nieruchomościam na gruncie prawa cywilnego są:
1) grunty - części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności
2) budynki trwale z gruntem związane
3) lokale - wyodrębnione trwale części budynków stanowiące odrębny przedmiot własności
Rzeczy-
oznaczone tylko co do gatunku
oznaczone co do tożsamości
Część składowa rzeczy - zgodnie z art. 47 §2 kc - częścią składowa rzeczy jest wszystko, co należąc do niej jako do całości, nie może być odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo przedmiotu odłączonego.
Art. 50 kc wprowadza pewną fikcję prawną i wskazuje on, że częściami składowymi nieruchomości są także prawa związane z tą nieruchomością.
Część składowa rzeczy musi stanowić wraz z pozostałymi rzeczami pewną całość w sensie gospodarczym i fizycznym. Odłączenie tej rzeczy powoduje uszkodzenie lub istotną zmianę całości albo odłączonej części. Częściami składowymi są zarówno przedmioty sztucznie do niej przyłączone jak i jej naturalne składniki. Część składowa rzeczy wg art. 47 §1 kc nie może być odrębnym przedmiotem własności czy innych praw rzeczowych. Równocześnie kodeks stanowi w art. 47 §3, że rzeczy połączone z rzeczą tylko dla przemijającego użytku nie stanowiąjej części składowych.