STOSUNEK CYWILNOPRAWNY
1) Stosunek cywilnoprawny jest pewna odmiana stosunku prawnego. O istnieniu stosunku prawnego między określonymi podmiotami mówi się wówczas, gdy ze względu na jakąś normę prawną, która dotyczy tych podmiotów, obowiązkiem jednego z nich jest jakieś określone zachowanie wobec drugiego. Jeżeli obowiązek ten wynika z dyspozycji normy prawa cywilnego, mamy do czynienia ze stosunkiem cywilnoprawnym.
Do cech charakterystycznych stosunków cywilnoprawnych zalicza sie:
a) równorzędność stronjrówność formalną); z punktu widzenia prawa cywilnego nie ma bowiem znaczenia status majątkowy, a także pozycja
b) mają one, co do zasady, charakter majątkowy i można je zmierzyć ekonomicznie; choć występują tez stosunki niemajątkowe, np. dotyczące dóbr osobistych lub w wielu przypadkach spotykane w prawie rodzinnym np. kwestia władzy rodzicielskiej.
c) brak przymusu, a zatem dobrowolność ich nawiązywania. W przypadku wystąpienia przymusu ustawodawca przewiduje m.in. możliwość powołania się na wady oświadczenia woli. Interwencja władcza państwa, następuje co do zasady, na żądanie jednej ze stron.
djwskazuje się niekiedy, że koniecznymi elementami każdego stosunku cywilnoprawnego są po jednej stronie prawo podmiotowe, po drugiej zaś odpowiadający mu obowiązek.
Wyróżnia się następujące stosunki cywilnoprawne:
PROSTY STOSUNEK CYWILNOPRAWNY |
ZŁOŻONY STOSUNEK CYWILNOPRAWNY |
Jednej stronie przysługuje prawo podmiotowe, na drugiej ciąży obowiązek odpowiadający temu prawu, przy czym po każdej ze stron może występować więcej niż jeden podmiot. Przykład: art. 888 KC- umowa darowizny |
Każdej stronie przysługuje prawo podmiotowe, ale jednocześnie na każdej z nich ciąży określony obowiązek, sprzężony z prawem podmiotowym drugiej strony. Obydwie strony występują więc w takim stosunku jako uprawnione i zobowiązane. Przykład: art. 535 KC- umowa sprzedaży |
DWUSTRONNIE ZINDYWIDUALIZOWANY |
JEDNOSTRONNIE ZINDYWIDUALIZOWANY |
Powstaje pomiędzy dwoma lub większą ilością zindywidualizowanych podmiotów i z prawem jednej osoby jest sprzężony obowiązek innej określonej osoby. |
Występuje, gdy z prawem podmiotowym jednego podmiotu jest sprzężony ogólny obowiązek innych podmiotów nieprzeszkadzania w wykonywaniu prawa przez uprawnionego, skierowany do nieoznaczonej grupy osób. Przykład: własność |
Każdy stosunek cywilnoprawny składa sie z 3 elementów: podmiotów, przedmiotu i treści.
Źródłem stosunku cywilnoprawnego jest zaś określone zdarzenia prawne.
1} PODMIOT
Podmiotami stosunków cywilnoprawnych są:
a) osoby fizyczne =art. 1 KC; Osobą fizyczną jest człowiek jako uczestnik stosunków cywilnoprawnych. Atrybutami tej osoby są zdolność prawna (możliwość bycia podmiotem praw i obowiązków w sferze prawa cywilnego) i zdolność do czynności prawnych (możliwość składania oświadczeń woli, czyli dokonywania czynności prawnych).