106095881

3. Zagrożenia psychospołeczne - ważny problem

Zagrożeniem jest każde zjawisko, czynnik lub zdarzenie, które może doprowadzić do powstania szkody.

W zależności od tego, jaki charakter ma dane oddziaływanie, możemy mówić o zagrożeniach fizycznych, chemicznych, biologicznych lub psychospołecznych. Jeżeli dany czynnik oddziałuje w sposób bezpośredni, wywołując szkodę w organizmie człowieka, możemy mówić np. o zagrożeniach fizycznych (np. nadmierny hałas -uszkodzenie słuchu].

Natomiast zagrożenia psychospołeczne w pracy, to takie czynniki środowiska, które na drodze mechanizmu stresu mogą powodować szkody psychiczne, społeczne lub fizyczne u pracownika. Mechanizmem pośredniczącym w oddziaływaniu na pracownika danego czynnika psychospołecznego jest stres, który wywołuje negatywne konsekwencje u człowieka (np. zła atmosfera w pracy ■* stres >'* zaburzenia psychosomatyczne; obciążenie pracą ■» stres"» spadek koncentracji ■* błąd '■» wypadek przy pracy). To oznacza, że zagrożenia psychospołeczne mogą być źródłem stresu zawodowego.

Psychospołeczne zagrożenia zawodowe to „te aspekty organizacji i zarządzania w pracy, wraz z ich kontekstem społecznym i środowiskowym, które potencjalnie mogą powodować szkody psychiczne, społeczne lub fizyczne". (Cox I, Griffiths A., Rial - Gonzales E„ 2006).

Istnieje wiele klasyfikacji zagrożeń psychospołecznych i nie ma jednej powszechnie przyjętej, która wyczerpuje ich zbiór. Klasyfikacja przedstawiona w niniejszym opracowaniu inspirowana jest pracami Coxa i współpracowników. Zagrożenia psychospołeczne podzielone są na dwie grupy czynników - związanych z kontekstem oraz z treścią pracy.

Zagrożenia psychospołeczne wynikające z treści pracy - czyli co może wywołać stres u pracownika i jest związane bezpośrednio z wykonywaną przez niego pracą:

1.    Warunki pracy - godziny pracy, zmianowość, dostęp do przerw i dni wolnych; charakter pracy (odpowiedzialność, izolacja, kontaktz klientem), rodzaj umowy, zarobki.

2.    Czynniki fizyczne - hałas, brud, temperatura, praca w szkodliwych dla zdrowia warunkach pracy.

3.    Zadania - zbyt dużo / za mało, za trudne / za łatwe, brak lub niska możliwość kontroli nad wykonywaną pracą; stopień zróżnicowania, mo-

e