56790

saniotności(zapowiadajac w ten sposób ważny problem powojennej prozy mirtu- TO JEST JAKBY ZAPOWIEDZIĄ NURTU CHŁOPSKIEGO).

NURT CHŁOPSKI lw prozie kształtuje się od końca lat 50-tych(szczególnie w kręgu pisarzy pokolenia Współczesności). Jego szczytowy okres przypada na lata 60-te i w mniejszym stopniu 70-te. Proza tego nurtu odwołuje się do różnych metod artystycznych: od reportażowego i dokumentalnego naturalizmu oraz zróżnicowanych odmian szeroko pojętego realizmu(Julian Kawalec) poprzez konwencję groteskową(Edward Redliński) i symboliczno-metaforyczną(Wieslaw Myśliwski) do lirycznej poetyki wyobraźni, mitu i fantastyki(Tadeusz Nowak). Do najważniejszych przedstawicieli prozy chłopskiej należą:

■    JULIAN KAWALEC - TADEUSZ NOWAK

■    EDWARD REDLIŃSKI

■    WIESŁAW MYŚLIWSKI2

Ich twórczość łączy różnie rozumiany temat awansu społecznego wsi oraz związanych z nim problemów i konfliktów.

■ JULIAN KAWALEC rozważa dramatyczne- moralne, psychiczne, obyczajowe-konsekwencje awansu dla losu indywidualnych bohaterów chłopskich

23.    Ziemi przypisany.

24.    W słońcu,

25.    Tańczący jastrząb,

26.    Wezwanie.

27.    Przepłyniesz rzekę,

28.    Blizny.

29.    Pierwszy bialoręki)

1    O tym. że zamiast pojęcia kultury chłopskiej upowszechniło się w naszym myśleniu pojęcie kultury ludowej zadecydowała masa. narastających przez lata, stereotypów. Że są to stereotypy negatywne i deprecjonujące, nie ma potrzeby się przekonywać. Wszak synonimem chłopa jest ktoś prymitywny, niewykształcony i nieokrzesany, jednym słowem - znany także z literatury - "cham".

2    Świat chłopskiej kultury jest światem twórczości Wiesława Myśliwskiego od początku. Nie tylko zresztą twórczości literackiej, także społecznej aktywności. Od 1975 roku przez blisko ćwierć wieku był Myśliwski redaktorem naczelnym kwartalnika "Regiony", poświęconego kulturotwórczej funkcji chłopstwa i chłopskienn piśmiennictwu - najczęściej nieposiadającemu świadomości sztuki jako sztuki. W roku 1993 zainicjował także wydawanie dwutygodnika "Sycyna", który programowo nawiązywał do tradycji Jana Kochanowskiego, interesował się życiem polskiej prowincji, a więc zarówno wsi. jak i miasteczek. Stara chłopska kultura - twierdzi autor "Kamienia na kamieniu" - musiała prędzej czy później się rozpaść, bowiem była: "zbyt metafizyczna, jak na epokę materializmu, zbyt przesiąknięta sacrum, jak na teclmiczność i tcchnologiczność nacierającej cywilizacji". Przyczyn końca wsi upatruje Myśliwski także w tym. że wieś wzbogaciła się i wyemancypowała, w efekcie czego kultura chłopska, będąca niczym innym jak tylko "kulturą biedy i biedę kompensującą", okazała się niepotrzebna. "Wieś kupująca mleko w sklepie - oto wymiar tego cywilizacyjnego dramatu" - konstatuje nie bez sarkazmu eseista.