6075429877

Wstęp

Proces resocjalizacji nieletnich jako problem badawczy jest zjawiskiem niesłychanie ważnym. Przez dokładne zdiagnozowanie tego procesu jesteśmy w stanie efektywniej pomagać tym młodym ludziom, którzy z różnorodnych powodów zeszli z drogi życia społecznie akceptowanej¹.

Liczba nieletnich, wobec których sądy prowadziły postępowania wzrosła ze 103 200 w 1999 r., aż do 138 972 w 2007 r., by osiągnąć poziom 124 448 w 2009 r. Postępowania te odnosiły się do nieletnich w wieku 12-17 lat, w tym bowiem przedziale najwięcej prowadzonych było spraw związanych z demoralizacją. Należy podkreślić, że w latach 1999-2006 nastąpił spadek liczby osób w tym wieku, co świadczy o wzroście popełniania czynów karalnych i wykazywania symptomów demoralizacji przez nieletnich z 2,6% do prawie 4,0%.

Umieszczenie nieletniego w młodzieżowym ośrodku wychowawczym należy do rzadziej stosowanych niż inne środki wychowawcze, takie jak upomnienie lub nadzór kuratora. Procentowy udział skierowań do młodzieżowych ośrodków wychowawczych obniżył się na przestrzeni lat z 3,8% w 1999 r. do 3,2% w 2008 r. Jednak w liczbach bezwzględnych odnotowano wzrost z 1635 w 1999 r. do 2107 w 2009 r. Zupełnie inaczej jest z orzekaniem przez sądy środka poprawczego w postaci umieszczenia nieletniego w zakładzie poprawczym. Liczba postanowień w postępowaniu poprawczym wyniosła 1088 w 2009 r. wobec 1764 w 1999 r. Świadczy to o ogólnym spadku orzeczeń w tym trybie o 38,3%².

Należy pamiętać, że młodzi ludzie przebywający w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych to przede wszystkim takie osoby, które są niedostosowane społecznie. Brunon Hołyst pisze, że niedostosowanie społeczne obejmuje dzieci i młodzież, których zachowanie nacechowane jest zespołem objawów świadczących o nieprzestrzeganiu przez nich pewnych podstawowych zasad postępowania, a także norm społecznych obowiązujących osoby w wieku szkolnym³.

1

P. Kozłowski, Dynamika demoralizacji i przestępczości nieletnich - analiza statystyczna zjawiska i propozycja indywidualnych rozwiązań, „Przegląd Więziennictwa Polskiego” 2010, nr 69, s. 105.

2

   Ibidem, s. 113,116-117.

3

   B. H o ł y s t, Kryminologia, wyd. 10 zm. i rozsz., Warszawa 2009, s. 645.