81740

nieszkodliwego przepływu mogą korzystać także okręty wojenne, a lodzie podwodne tylko wynurzone.

2)Morze terytorialne - pas wod morskich położony miedzy wybrzeżem albo wodami wewnętrznymi a morzem otwartym jest nazywany morzem terytorialnym i wchodzi w skład terytorium państwa. Obszary morskie podlegają ograniczonej jurysdykcji lub suwerenności państwa nadbrzeżnego obejmują morski pas przyległy oraz szelf kontynentalny. Morski pas przyległy oznacza obszar morza otwartego o określonej szerokości, przylegający do zewnętrznej granicy morza terytorialnego. Problem związany z wykorzystaniem szelfu przez Polskę uregulowano ustawa z 1997r.

Morze otwarte (morze pełne) - obejmuje wody morskie znajdujące się poza granicami morza terytorialnego. Istota morza otwartego jest obowiązującą na nim zasada swobodnego korzystania z bogactwa oraz wolności żeglugi, układania przewodów komunikacyjnych i rurociągów, przelotu nad nimi, badan naukowych. Na dnie mórz otwartych występują bogate zloza surowców mineralnych zawierających m.in. nikiel, miedz, kobalt, mangan.

Cieśniny i kanały morskie o znaczeniu międzynarodowym.

Cieśniny morskie sa naturalnymi drogami wodnymi łączącymi morza i oceany. Czesc z nich ma tylko znaczenie lokalne, a czesc stanowi ważne międzynarodowe szlaki komunikacyjne. Większość cieśnin znajduje się w strefie morza terytorialnego, dlatego III konwencja genewskaprzyjela uchwale, ze nie można zakłócać nieszkodliwego przepływu obcych statków przez cieśniny, które mogą lezec w strefie morza terytorialnego. Szczególna pozycje wśród cieśnin zajmuje Cieśnina Gibraltarska, droga na Morze Śródziemne i Ocean Atlantycki. Obok cieśnin morskich ważna role w żegludze odgrywają kanały morskie. Za międzynarodowy kanał morski uważa się sztuczna drogę wodna laczaca dwa otwarte dla żeglugi międzynarodowej obszary morskie. Wlonosc żeglugi obowiązuje na kanałach: Sueskim, Panamskim, Kilońskim. Cieśniny morskie i kanały o znaczeniu międzynarodowym odgrywają bardzo ważna role w stosunkach międzynarodowych, nie tylko w rozwoju stosunków handlowych, ale i militarnych. Skracając drogę przyspieszają wymianę towarowa, obniżają koszt transportu.

Państwa śród lądów e a sprawa morza

Zagadnieniem o pierwszoplanowym znaczeniu praktycznym dla państw śródlądowych jest problem swobodnego dostępu do morza. Domagaja się one zagwarantowania udziału w eksploatacji mórz. Dostęp do morza państw śródlądowych odbywa się na zasadzie tranzytu przez terytorium innych państw. Realizacja zasady tranzytu wymaga zawierania odpowiednich porozumień miedzy państwami śródlądowymi a państwami nadbrzeżnymi. Ruch tranzytowy przez terytorium innego państwa nie podlega żadnym oplata celnym. Państwo tranzytowe zachowuje pełna suwerenność nad terytorium tranzytowym. Dla państw śródlądowych ważne znaczenie ma również zagwarantowanie im prawa do korzystania z bogactw mórz i oceanow lezących poza granicami jurysdykcji państw nadbrzeżnych. Eksplatacja bogactw w strefach ekonomicznych państw nadbrzeżnych przez państwa śródlądowe jest możliwe tylko po zawarciu porozumień dwustronnych.