charakter decydenta, dostęp do informacji, wiedza decydenta) 3) instrumentalne ( system prawny oraz środki materialne)
9. Przedstaw genezę metody instytucjonalnej
Do połowy XX wieku instytucjonalizm zdecydowanie dominował w naukach politycznych Nie analizowano, nic testowano nic poddawano żadnej krytyce ustalonych teorii. Zajmowano się głównie opisem fonnalnych reguł i organizacji. Instytucjonalizm zawężał się do politologii i z nią utożsamiał.
Punktem przełomowym jest rewolucja beliawiorabia lat sześćdziesiątych. Behawioryzm próbował usystematyzować zaobserwowane zachowania i odpowiedzieć na pytanie dlaczego ludzie zachowują się właśnie tak. Pojawienie się nowego instytucjonaliznai było odpowiedzią na wzrost teorii racjonalnego wyboru w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. Lekceważył on instytucje i zawężał ich znaczenie Nowy instytucjonalizm lat osiemdziesiątych przywrócił pojęcie instytucji jednak w nowej, znacznie szerszej formie ..stabilny, powracający wzór zachowań” Jest swoistą syntezą ..starego instytucjonaliznar i rygorystycznego podejścia behawioralnego.
10. Jakie są podstawowe cechy neoinstytucjonalizmu?
- Szerokie i nieformalne rozumienie instytucji - „stabilny, powracający wzór zachowań”
- Zainteresowanie nic tylko wpływem instytucji na jednostki, ale także interakcją (wpływ jednostek na instytucje)
- Koncentracja na regułach (instytucje nic są tożsame z organizacjami, są raczej zespołami reguł)
- Dynamiczne pojęcie instytucji (procesy kształtowane przez ludzką działalność)
- Krytyka wartości (różnorodność sposobow kształtowania przez instytucję wartości, które mogą się zmieniać i być sporne)
- Zdezagregowane pojęcie (instytucje to zróżnicowane części składowe życia politycznego, które nie tworzą spójnej całości, nic są „zamknięte" i kompletne)
- Zakorzenienie (instytucje istnieją w danym czasie i przestrzeni)
11. Jaka jest istota metody systemowej?
- centralnym założeniem metody systemowej jest stwierdzenie, że system polityczny stanowi wyodrębnioną analitycznie całość o złożonej strukturze i jest umiejscowiony w wielowymiarowym otoczeniu z którego czerpie energię, przetwarza ja i oddziałuje na to środowisko
- metoda ta zakłada, że system polityczny dąży do homeostazy, czyli stanu równowagi
podejście systemowe ułatwia prognozowanie, jest obiektywne i nic wartościuje, analizuje się wiele elementów na raz metoda ta ujmuje przedmiot swojego badania całościowo (holistycznie), ale jednocześnie też dynamicznie
- dąży się do w miarę precyzyjnego wyodrębnienia przedmiotu badania od jego otoczenia. Jest to niekiedy trudne, bo fragmenty systemu często przenikają się i mogą okazać się fragmentem systemu lub jego otoczeniem
- wewnątrz systemu i w jego otoczeniu dochodzi do wielu interakcji ..każdy system to całość składająca się z części pozostających w stanic interakcji lub zestaw składników, między którymi zachodzą wzajemne stosunki i gdzie każdy składnik połączony jest z innym bezpośrednio lub pośrednio"
- podkreśla się ze system polityczny jest otwarty - komunikuje się z otoczeniem, z którego czerpie impulsy do istnienia i rozwoju; ma wejścia i wyjścia
- otoczenie ma 2 strefy wewnętrzną (środowisko narodowe) i zewnętrzną (środowisko międzynarodowe)
- rezultat badawczy polega na opisie i wyjaśnieniu relacji zachodzących ponuędzy elementami systemu
12. Czym jest model systemowy i jaka odgrywa rolę?
- model systemowy został stworzony przez Eastona
- główne założenia tego modelu to:
a) życie polityczne nie istnieje w próżni
b) życic polityczne tworzy system otwarty na oddziaływania
c) podstawowym źródłem energii niezbędnej do rozwoju systemu politycznego są wkłady z otoczenia
d) podstawowym wytworem systemu politycznego są decyzje
c) istotą działania systemu politycznego jest ciągły proces przetwarzania wkładów w wytwory - konwersja wewnątrzsystemowa
0 między wytworanu a wkładami zachodzi relacja sprzężenia zwrotnego g> głównym efekt cm istnienia systemu politycznego jest redukcja napięć
- wkłady to poparcia i zadania
- poparcia są niezbędnym wkładem energii do systemu: mogą być wymuszone- np. podatki: partycy pacyjne - np. wybory i symboliczne - np. manifestacje poparcia (tai podział zrobili Abnond i Powcll)
- wytwory to oświadczana (autorytatywne i symboliczne) i dokonania (aitorytatywnc i symboliczne)
- wg Eastona wzrost poparcia umacnia legitymizację systemu
model systemowy jest wyodrębniana!) powiej logicznie zorganizowanej i uporządkowanej całości, składającej się ze składników złączonych określonymi zależnościami
- takie wyodrębniane ma za zadanie dać jakiś istotny efekt poznawczy
- caitralną kwestią badawczą jest przepływ informacji i aicrgii między systemem i jego srodowiskian. badaczy szczcgóbiic interesuje co dzieje się na stykach systanu z otoczaiian czyli w wejściach i wyjściach
13. Jakie są zasady efektywnego stosowania analizy porównawczej?