82737

niezupełna (powinna brzmieć tak: art. 436 k.c. w związku z art. 435 k.c.). Ale samo wskazanie art. 436 też jest wystarczające.

A zatem obie podstawy wskazane przez powodów były prawidłowe. Wiemy zatem, kto ponosi odpowiedzialność - Skarb Państwa i Pan X - i na podstawie którego przepisu. Teraz przyjrzyjmy się, jaką zasadę odpowiedzialności będziemy stosować w każdym z tych przypadków (być może wspólną dla obu).

Art.. 430 k.c. stwierdza, że Skarb Państwa ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną osobie tizeciej przez podmiot wykonujący zlecone mu obowiązki, przy wykonywaniu powierzonej mu czynności (a także przy zaniechaniu jej wykonania). Odpowiedzialność ta oparta jest na zasadzie ryzyka. Jeżeli tak, to powodowie muszą udowodnić przed sądem następujące elementy:

1.    szkodę (przynajmniej w zakresie uszczerbku majątkowego),

2.    fakt wystąpienia wypadku,

3.    zdarzenie powodujące powstanie szkody - musi ono pozostawać w związku z zakresem powierzonych danemu podmiotowi obowiązków,

4.    osobę sprawcy zdarzenia,

5.    związek między działaniem (zaniechaniem działania) a szkodą Zatem:

1.    uszczerbek majątkowy jest faktem - w zakresie np. kosztów remontu, zakupu nowych mebli itp.

2.    wypadek też jest faktem.

3.    z notatki policjanta wynika, że droga była faktycznie nieoświetlona. Niewątpliwie oświetlenie drogi jest obowiązkiem jej zarządcy (zgodnie z przepisami ustawy o drogach publicznych). Zarządcą tej drogi była Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad -Dyrekcja Okręgowa. Nieoświetlenie drogi było zatem zaniechaniem obowiązków pizez tę Dyrekcję.

Udowodnienie tych elementów przez powodów oznacza, że powodowie przeprowadzili dowód uzasadniający ich roszczenie. Zasada ryzyka oznacza, że nie muszą oni udowadniać winy podmiotowi, którego obciążał obowiązek starannego działania. Istota tej zasady sprowadza się do stwierdzenia, że zasada ryzyka oznacza przerzucenie dowodu na drugą stronę postępowania cywilnego. A zatem osoba poszkodowana nie musi udowadniać przeciwnikowi winy, ale podmiot odpowiedzialny musi przeprowadzić dowód, który zwolni go od odpowiedzialności.

Od odpowiedzialności z tytułu ryzyka zwalnia dowód na fakt, że:

1)    szkoda powstała skutek siły wyższej,

2)    szkoda nastąpiła wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą dana osoba nie ponosi odpowiedzialności.

U' tej sytuacji nie da się wskazać żadnej z tych okoliczności. Oznacza to, że Skarb państwa nie może się tutaj uwolnić od odpowiedzialności.

A zatem mamy jeden podmiot odpowiedzialny - Skarb Państwa odpowiada na zasadzie ryzyka. No dobrze, ale fakt oświetlenia czy nieoświetlenia drogi nie miałby skutków, gdyby nie jadący tą drogą pojazd. A zatem osoba Pana X łączy Skarb Państwa i szkodę. Zgodnie z art. 436 w zawiązku z art. 435 k.c. samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch tego pojazdu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności. Odpowiedzialność z tego przepisu oparta jest na zasadzie ryzyka - bowiem prawodawca :

1.    po pierwsze - nie wspomniał tu o winie,

2.    po drugie - wskazał, ze posiadacz pojazdu może się uwolnić od odpowiedzialności, jeżeli wykaże: że szkoda powstała skutek siły wyższej, że szkoda nastąpiła wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą sprawca nie ponosi odpowiedzialności. A to jest cecha charakterystyczna odpowiedzialności na zasadzie ryzyka.