ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA SZKODĘ WYRZĄDZONĄ PRZEZ ZAWALENIE SIĘ BUDOWLI LUB ODERWANIE SIĘ JEJ CZĘŚCI. - art. 434
Art. 434. Za szkodę wyrządzoną przez zawalenie się budowli lub oderwanie się jej części odpowiedzialny jest samoistny posiadacz budowli, chyba że zawalenie się budowli lub oderwanie się jej części nie wynikło ani z braku utrzymania budowli w należytym stanie, ani zwady w budowie.
Budowla rozumiana szeroko (pojęcie szersze niż budynek). Chodzi o każdą konstrukcję wytworzoną ręką człowieka, trwale związaną z gruntem. To pojęcie obejmuje nic tylko budynki, ale i wieże, konstrukcje przemysłowe, wiadukty, konstrukcje podziemne, kanały, tunele, także konstrukcje w trakcie powstawania, ruiny, mosty, mury graniczne, itp., itd. Zawalenie się jest oczywiste. Oderwanie się części - chodzi o oderwanie balkonu, fragmentów tynku, gzymsów, ale także urwanie się windy, przewrócenie się ściany działowej. Pęknięcie rury jest także kwalifikowane jako oderwanie się fragmentu - jeśli trwale stanowi część budowli. Spadnięcie szyldu nie jest tak traktowane, gdyż nie jest to część budowli. Jest to przymocowane nietrwale, chyba że są to tablice kamienne wmurowane w fasadę.
Za szkody odpowiada samoistny posiadacz budowli. Osoba, która faktycznie włada jak właściciel (i właściciel też). Często budynek jest pod nadzorem administratora, lecz on nie jest samoistnym posiadaczem, bo nie włada rzeczą dla siebie. Administrator jest dzierżycielem - może odpowiadać na zasadzie winy. jeżeli tolerował jakiś niebezpieczny stan. ale nie z atr.434.
Odpowiada na zasadzie ryzyka, niezależnie od winy. chyba że wykaże jedną z dwóch okoliczności egzoneracyjnych:
1. 1. zawalenie budow li lub oderwanie nie wynikało z wady w budów ie ani
2. 2. z braku utrzymania budowli w należyty m stanie.
Musi zatem wskazać inną przyczynę zawalenia \ oderwania i wykazać, że nie jest ona wynikiem braku utrzymania budow li w należytym stanie lub jej wad. Może to być 7
zdarzenie zewnętrzne np. huragan, tąpnięcie - musi wykazać, że była to przyczyna wyłączna i że nie było wspołprzyczynienia żadnej z wymienionych okoliczności Konstrukcyjnie surowsza jest odpow iedzialność z art. 433. - zajmujący w razie spadnięcia odpowiada za wszystkie przyczyny z wyjątkiem trzech, tu zaś konstrukcja jest odwrotna: posiadacz odpowiada za 2 kategorie przyczyn („chyba że nie wynikło...” ). W praktyce ryzyko (ciężar finansowy) jest większe przy art. 434. Dwie kategorie przyczyn z art. 434. sugerowałyby winę posiadacza, ale wina nie wchodzi tu w grę. Odpowiedzialność bez względu na winę. odpowiedzialność na zasadzie ryzyka.