80118

dla nich najważniejszą sprawą była pewność prawa, czyli możliwość stwierdzenia, jakie normy prawne obowiązują, tzn. są ustanowione i egzekwowane przez państwo (był to ważny argument przeciwko prawu natury)

pozytywiści wysuwali koncepcje tzw'. jedności prawa: pojęcie prawa musi być jednorodne, termin „prawo” nie może odnosić się do dwóch rodzajów norm

państwem pozytywiści zajmowali się niewiele, a fakt. że to państwo tworzy prawo, w gruncie rzeczy miał dla pozytywistów drugorzędne znaczenie

-    pozytywistyczna jiuyspnidencja pojęciowa i fonnalistyka przyczyniły się do wielkiego rozwoju dogmatycznych nauk szczegółowych, pizede wszystkim cywili styki, ale także nauki prawa państwowego i administracyjnego

d)    Rudolf von Ihering: (1818-1892). wybitny znawca prawa rzymskiego, jeden z wielkich krytyków' formalizmu prawniczego, autor dzieła pt ..Cel prawa”.

• poglądy von Iheringa:

pierwszym jego celem było zwrócenie uwagi na pojęcia prawne

ostro krytykowi juryspnidencję pojęciową, analityczną

twierdził, że pojęcia prawne nie mają walom ponadczasowego i ahistorycznego

kpił z prawników, którzy uprawiają kult logiki, czyli sprowadzenie nauki o prawie do poziomu

matematyki pojęć

uważał, że dla rozumienia prawu należy zaw sze zadać pytanie o cel normy prawnej (każda norma jest efektem jakiejś potrzeby społecznej, jakiegoś celu, któiy należy uznać za właściwego twórcę prawa)

-    generalnie Dieiing uważał, że celem będącym u źródeł prawa jest istnienie społeczeństwa (prawo zapewnia istnienie społeczeństwa, a społeczeństwo tworzy w tym celu państwo)

prawo Ihering definiował następująco: ..prawu są to reguły stworzone przez przymus państwa w celu zabezpieczę ma warunków życiowych społeczeństwa”

ważnym jego osiągnięciem było nadanie pozytywizmowi kierunku socjologicznego (ujmowanie prawa w kontekście jego społecznego funkcjonowania) domagał się realistycznego spojrzenia na prawo

za najlepszą szkołę poszanowania prawa uważał obronę posiadania i własności, czyli prawo cywilne

e)    podsumowanie:

-    pozytywizm prawniczy można poddać wieloaspektowej krytyce:

1)    brak w pozytywizmie szerszych perspektyw badawczych

2)    pozytywistyczna pewność prawa dotyczyła również prawa najgorszego

3)    równość prawa, głoszona przez pozytywistów', to czysto formalny element wiele elementów pozytywizmu prawniczego należy również docenić:

1)    pozytywiści traktowali państwo i jego organa jako działające na podstawie prawu

2)    pozytywizm domagał się by źródłem prawa mogła być jedynie ustawa

3)    pozytywiści podkreślali konieczność sądowej kontroli działań administracji państwowej, samorządowej, itd.

4)    pozytywizm sprzeciwiał się m in. rewolucji, rządom ograniczającym wolność jednostki, itd.

5)    niemałą zasługą pozytywistów' było także rozwinięcie zupełnie nowych dziedzin dogmatyki, przede wszystkim prawa państwowego i administracyjnego

6)    pozytywiści wnieśli również poważny w^rkład w rozwój logiki prawniczej, analityki prawniczej i metod dogmatyczno-formalnej analizy tekstów prawnych