* tryb powołania: głosowanie tajne w ZO nad akceptacją przy zgłoszonej podwójnej liczbie kandydatów -* przedstawiani KRS (s. powszechne - za pośrednictwem MS, który może wyrazić swoją opinią: może też zgłosić kandydata bez opinii ZO) -ł KRS w głosowaniu tajnym podejmuje uchwałą o przedstawieniu kandydatów prezydentowi ■> akt powołania nie wymaga kontrasygnaty, a powołanie dot. sądu określonego rodzaju (awans do wyższego sądu wymaga kolejnego powołania);
- odrębności: sądy wojskowe - sądzia musi być oficerem zawodowym, powołanie sędziów SN i sądów adm. bez udziału MS:
GWARANCJE NIEZAWISŁOŚCI:
— aspekt personalny - odnosi sią do praw i obowiązków sędziego: to min:
* stabilizacja urzędu sędziego - powołanie na czas nieoznaczony (art. 179), czyli do wieku emerytalnego (65 lat, KRS może przedłużyć do 70, SN i NSA do 70);
* nieusuwalność sędziego - złożony z urzędu tylko w sytuacjach wyjątkowych: orzeczenie sądu (też dyscyplinarnego) oraz ze względu na stan zdrowia lub w razie zmian w organizacji sądowej;
* nieprzenoszalność sędziego - nie można bez jego zgody, chyba, że orzeczeniem sądu;
* immunitet sędziowski - nie może zostać pociągnięty do odpowiedzialności bez zgody sądu, ani zatrzymany lub aresztowany, chyba, że złapany na gorącym uczynku;
* odpowiedzialność dyscyplinarna - za naruszenie obowiązków sędziowskich tylko przed sądami dyscyplinarnymi wyłanianymi przez samorząd zawodowy:
* niepołączność - innych urzędów i funkcji państwowych, zajęć, które przeszkadzałyby mu w pełnieniu obowiązków lub uchybiałyby godności urzędu lub zachwiałyby zaufaniem do jego bezstronności:
* apolityczność - zakaz należenia do partii, związku zawodowego czy prowadzenia działalności publicznej nie dającej się pogodzić z zasadą niezawisłości i niezależności sędziowskiej:
* status materialny i zasady wynagradzania - konstytucyjny nakaz zapewnienia wynagrodzenia odpowiadającego godności urzędu i zakresowi obowiązków - odmienne regulacje dot. wynagrodzeń, emerytur:
- aspekt merytoryczny - sędzia jest poddany jedynie wskazówkom sądów
wyższych w ramach procedur ustalonych przez ustawy, oraz podlega tylko
Konstytucji i ustawom, co oznacza:
* nie może sam badać konstytucyjności ustaw, a jedynie może wnieść pytanie prawne do TK, choć w kilku orzeczeniach niektórych składów SN zarysowały się odmienne opinie;
* nie podlega aktom podustawowym i może samodzielnie badać ich zgodność z Konstytucją i ustawami, a w razie stwierdzenia niezgodności pominąć w danej sprawie;