32008

•    tryb powołania: głosowanie tajne w 20 nad akceptacją przy zgłoszonej podwójnej liczbie kandydatów -* przedstawiani KRS (s. powszechne - za pośrednictwem MS, który może wyrazić swoją opinię; może też zgłosić kandydata bez opinii ZO) KRS w głosowaniu tajnym podejmuje uchwałę o przedstawieniu kandydatów prezydentowi akt powołania nie wymaga kontrasygnaty, a powołanie dot. sądu określonego rodzaju (awans do wyższego sądu wymaga kolejnego powołania);

• odrębności: sądy wojskowe - sędzia musi być oficerem zawodowym, powołanie sędziów SN i sądów adm. bez udziału MS;

GWARANCJE NIEZAWSLOŚCl:

•    aspekt personalny - odnosi się do praw i obowiązków sędziego; to min:

•    stabilizacja urzędu sędziego - powołanie na czas nieoznaczony (art. 179), czyli do wieku emerytalnego (65 lat, KRS może przedłużyć do 70, SN i NSA do 70);

•    nieusuwalność sędziego - złożony z urzędu tylko w sytuacjach wyjątkowych: orzeczenie sądu (też dyscyplinarnego) oraz ze względu na stan zdrowia lub w razie zmian w organizacji sądowej;

•    nieprzenoszalność sędziego - nie można bez jego zgody, chyba, że orzeczeniem sądu;

•    immunitet sędziowski - nie może zostać pociągnięty do odpowiedzialności bez zgody sądu. ani zatrzymany lub aresztowany, chyba, że złapany na gorącym uczynku;

•    odpowiedzialność dyscyplinarna - za naruszenie obowiązków sędziowskich tylko przed sądami dyscyplinarnymi wyłanianymi przez samorząd zawodowy;

•    niepołączność - innych urzędów i funkcji państwowych, zajęć, które przeszkadzałyby mu w pełnieniu obowiązków lub uchybiałyby godności urzędu lub zachwiałyby zaufaniem do jego bezstronności;

•    apolityczność - zakaz należenia do partii, związku zawodowego czy prowadzenia działalności publicznej nie dającej się pogodzić z zasadą niezawisłości i niezależności sędziowskiej;

•    status materialny i zasady wynagradzania - konstytucyjny nakaz zapewnienia wynagrodzenia odpowiadającego godności urzędu i zakresowi obowiązków - odmienne regulacje dot. wynagrodzeń, emerytur;

•    aspekt merytoryczny - sędzia jest poddany jedynie wskazówkom sądów wyższych w ramach procedur ustalonych przez ustawy, oraz podlega tylko Konstytucji i ustawom, co oznacza:

•    nie może sam badać konstytucyjności ustaw, a jedynie może wnieść pytanie prawne do TK. choć w kilku orzeczeniach niektórych składów SN zarysowały się odmienne opinie;

•    nie podlega aktom podustawowym i może samodzielnie badać ich zgodność z Konstytucją i ustawami, a w razie stwierdzenia niezgodności pominąć w danej sprawie;