86658

1. Konstytucyjne zasady organizacji i postępowania sądów.

Konstytucja wskazuje kilka zasad podstawowych, wokół których zbudowana być musi struktura sądów i procedura ich funkcjonowania. Rozróżnić można: zasady organizacji sądownictwa, prawa jednostki związane z postępowaniem sądowym oraz zasady praworządnego procesu. Jeśli chodzi o zasady organizacji sądownictwa, to należy wymienić:

1.    zasad dwuinstancyjności, oznacza to, że w każdej sprawie należącej do właściwości sądów musi istnieć proceduralna możliwość zwrócenia się do sądu wyższej instancji o zbadanie prawidłowości orzeczenia wydanego przez sąd pierwszej instancji.

2.    zasada udziału obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości,

3.    zasada jawności rozprawy - odnosi się do wszystkich postępowań sądowych, a raczej do rozpraw prowadzonych w ramach ty ch postępowań. Zasad jawności oznacza stworzenie publiczności dostępu do sali sądowej i spokojnego obserwow ania przebiegu rozpraw.

Na okres działania sądów i procedurę sądową wywierają wpływ również niektóre konstytucyjne prawa obywateli.

1.    prawo do sądu; przepis ten precyzuje, iż musi to być właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd.

2.    prawo do obrony odnosi się tylko do postępowania karnego, ale dotyczy w szystkich jego stadiów, a wiec wykracza poza sądow ą fazę tego postępow ania.

Zasady praworządnego procesu wiążą się, oczyw iście, z szeregiem wskazanych wcześniej reguł, jak choćby prawem do obrony czy jawnością rozprawy, a szczególnie rozwinięty charakter przybierają one w odniesieniu do spraw karnych. Konstytucja formułuje tu niektóre zasady prawa materialnego, a także zasadę domniemania niew inności, ochronę wolności i nietykalności osobistej, zakaz tortur oraz nieludzkiego lub poniżającego traktowania i karania, w tym zakaz kar cielesnych.