2 (381)

§ 1. Konstytucyjne zasady organizacji i funkcjonowania sądownictwa 403

organu niezależnego i niezawisłego. W postępowaniu przed sądem administracyjnym adresat rozstrzygnięcia i organ, który je podjął, zajmują równorzędną pozycję, zaś sąd, jako podmiot zewnętrzny wobec zaistniałego sporu, rozwiąże go, kierując się jedynie kryterium zgodności rozstrzygnięcia z obowiązującym prawem.

Istotną kompetencją kontrolną sądów administracyjnych jest również ba- 568 danie zgodności z ustawami przepisów zawartych w aktach prawa miejscowego. Należy podkreślić, iż tego rodzaju kontrola nie ma jedynie charakteru konkretnego (incydentalnego), tak jak ma to miejsce w sytuacji badania legalności normatywnych aktów podustawowych przez każdego sędziego w związku z toczącym się postępowaniem. W tym przypadku chodzi o tzw. kontrolę abstrakcyjną, prowadzoną w oderwaniu od kcmkrctncgo postępów a-nia. a mającą na celu stwierdzenie nieważności wadliwego aktu bądź zawartych w HtaTprzepisów. Naczelny Sąd Administracyjny i wojewódzkie sądy administracyjne dopełniają więc w ten sposób kompetencje Trybunału Konstytucyjnego, którego zakres właściwości nie obejmuje kontroli aktów' prawa miejscowego.

W pewnym sensie uzupełniająca wobec Trybunału Konstytucyjnego jest 569 również kolejna kompetencja sądów administracyjnych polegająca na rozstrzyganiu sporów kompetencyjnych i o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego, samorządowymi kolegiami odwoławczymi i między tymi organami a organami administracji rządowej. O ile więc TK pełni analogiczną funkcję wobec centralnych konstytucyjnych organów państwa,

0    tyle sądy administracyjne uzupełniają te działania na niższych szczeblach podziału terytorialnego państwa. Warto w końcu wspomnieć o kompetencjach sądów administracyjnych w zakresie kontroli legalności rozstrzygnięć nadzorczych podejmowanych przez organy administracji rządowej wobec organów' samorządu terytorialnego. W tej płaszczyźnie sąd administracyjny jest więc również gwarantem respektowania zasady samodzielności i samorządności gminy.

4. Sądy wojskowe

Idei zachowania w systemie sądownictwa odrębnej kategorii sądów woj- 570 skowych towarzyszyły w trakcie prac nad Konstytucją liczne wątpliwości

1    zastrzeżenia. Podnoszono argumenty związane z trudnościami, jakie dodatkowo wiążą się z zapewnieniem pełnej niezależności i niezawisłości tych sądów, w sytuacji ich funkcjonowania w specyficznych warunkach organizacyjnych i personalnych. Zgłaszane były także wątpliwości, co do pogodzenia funkcjonowania tych sądów z punktu widzenia zasady równości obywateli

Nb. 568-570